Bloomberg: Việt Nam cần trấn áp hàng "Trung giả Việt" để tránh thuế xuất sang Mỹ

Tổng cục Hải quan đã phát hiện hành vi vận chuyển hàng lậu cùng hàng chục giấy chứng nhận giả về nguồn gốc sản phẩm từ nông nghiệp, dệt may đến thép và nhôm.

Xuất khẩu của Việt Nam sang Mỹ đã tăng mạnh trong năm nay, cùng lúc với sự sụt giảm của hàng Trung Quốc xuất sang Mỹ trong bối cảnh cuộc chiến thương mại leo thang giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới. Mặc dù có thể lạc quan về dòng đầu tư nước ngoài vào Việt Nam khi các doanh nghiệp tái cơ cấu chuỗi cung ứng của họ, thì rủi ro hàng Trung Quốc giả "Made in Vietnam" để tránh thuế cũng rất lớn.

Phía Hoa Kỳ đã từng phát hiện trường hợp ván ép Trung Quốc được chuyển đến Mỹ thông qua một công ty Việt Nam. Cơ quan hải quan Việt Nam đang tăng cường giám sát và kiểm tra hàng hóa để chấn chỉnh tình hình này.

Các nhà chức trách ở các quốc gia Đông Nam Á lo ngại căng thẳng Mỹ-Trung sẽ làm tổn thương nền kinh tế, ảnh hưởng đến tăng trưởng. Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh phát biểu tại Quốc hội tuần trước rằng tổng sản phẩm quốc nội có thể giảm tới 6 nghìn tỷ VND (256 triệu USD trong 5 năm tới vì cuộc chiến thương mại.

Dù vậy, một báo cáo của ngân hàng đầu tư Nhật Bản Nomura tháng trước đã xác định Việt Nam là một trong những quốc gia hưởng lợi lớn trong cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung do quá trình tái thiết lại của chuỗi cung ứng. Theo báo cáo của Nomura, nền kinh tế Việt Nam đã cải thiện gần 8% do sự thay đổi trong sản xuất do chiến tranh thương mại Mỹ-Trung.

Nomura phân tích, phần lớn lợi ích của Việt Nam đến từ việc xuất hàng sang Mỹ, chủ yếu là linh kiện điện tử, điện thoại, đồ nội thất và máy móc xử lý dữ liệu tự động, có thể vì các công ty đa quốc gia sẽ nhanh chóng di dời đến các nhà máy bên ngoài Trung Quốc. "Các yêu cầu của chính phủ Việt Nam đối với các nhà máy Trung Quốc vào Việt Nam đã được thắt chặt hơn trước", Zhou Pinxu, một nhà sản xuất có trụ sở tại Đông Quan trả lời South China Morning Post.

"Các loại thuế để vận chuyển máy móc, thiết bị và bán thành phẩm, cũng như phí để được cấp giấy chứng nhận xuất xứ ở Việt Nam đang cao hơn nhiều so với trước đây", ông nói.

Chua Hak Bin, nhà kinh tế cấp cao của Maybank Kim Eng Research Pte cho rằng, hiện tượng sử dụng các "tiểu xảo" để lách thuế quan của Hoa Kỳ sẽ có khả năng bùng phát: "Chính phủ các nước ASEAN cần phải quyết liệt giải quyết các vấn đề này nếu không muốn bị coi là "cửa sau" của Trung Quốc". 

"Các lô hàng đáng ngờ có khả năng hàng Trung Quốc trà trộn để thâm nhập vào thị trường Hoa Kỳ". Ông Rahul Kapoor, nhà phân tích cao cấp của Bloomberg Intelligence tại Singapore đánh giá:  "Sẽ luôn có những rò rỉ và sai phạm để tránh thuế, nhưng không được coi đó là việc đương nhiên".

Hàng Trung Quốc giả Made in Vietnam ngoài mục tiêu để tránh thuế sang Mỹ còn trà trộn vào thị trường Việt Nam để lừa người tiêu dùng trong nước. Để ngăn chặn tình trạng gian lận xuất xứ, bảo vệ người tiêu dùng trong nước, Tổng cục Hải quan đã có công văn yêu cầu cục trưởng cục hải quan các tỉnh, thành phố chỉ đạo các chi cục hải quan tăng cường kiểm tra xuất xứ đối với hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc nhưng trên nhãn lại thể hiện “Made in VietNam”.

Hoàng An

Theo Trí thức trẻ/Bloomberg