Cần đẩy mạnh đầu tư vào máy nông nghiệp hiện đại

Thị trường máy nông nghiệp hiện đang thu hút sự quan tâm của nhiều doanh nghiệp lớn và đây dường như cũng là sân chơi riêng của những "ông lớn" này. Tuy nhiên cơ hội đồng thời đang mở rộng cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa (SMEs) tham gia vào bởi còn nhiều thị trường ngách và bản thân máy móc cũng cần đến kênh phân phối cụ thể.

Theo báo cáo của Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, giá trị thị trường máy móc nông nghiệp Việt Nam năm 2024 ước tính đạt khoảng 2 tỷ USD, với mức tăng trưởng hằng năm từ 10-12%. Trong đó, nhóm máy móc phục vụ canh tác như máy gặt, máy xới, máy phun thuốc chiếm tỷ trọng lớn. Dự báo đến năm 2030, nhu cầu sử dụng máy móc trong nông nghiệp sẽ tiếp tục tăng trưởng, đặc biệt là các thiết bị công nghệ cao, tự động hóa và máy nông nghiệp thông minh.

Số liệu 2024 chỉ rõ, Việt Nam hiện có khoảng 1.803 doanh nghiệp trong ngành cơ khí, tuy nhiên chỉ có khoảng 32% trong số đó cung cấp máy nông nghiệp. Thị trường máy móc nông nghiệp hiện đại vẫn chủ yếu dựa vào các sản phẩm nhập khẩu, nhưng xu hướng này đang dần thay đổi. Các doanh nghiệp Việt Nam đang bắt đầu đầu tư vào nghiên cứu và phát triển sản phẩm, mở rộng khả năng cạnh tranh trong nước và quốc tế. Điều này tạo ra cơ hội cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa, đặc biệt là trong việc thiết kế, sản xuất và phân phối các loại máy móc phù hợp với nhu cầu thực tế của nông dân Việt Nam.

Nhiều mẫu mã máy móc có tính năng tự động hóa, giúp tiết kiệm nhân công và nâng cao hiệu quả sản xuất. Các doanh nghiệp nhỏ và vừa có thể tham gia vào thị trường này thông qua việc hợp tác với các đơn vị sản xuất máy nông nghiệp, cũng như phát triển các sản phẩm phù hợp với nhu cầu của nông dân Việt Nam.

Đối với các doanh nghiệp nhỏ và vừa, thị trường máy nông nghiệp không chỉ dừng lại ở việc tiêu thụ các sản phẩm máy móc, mà còn mở ra cơ hội để phát triển các dịch vụ bảo trì, sửa chữa, cho thuê máy móc. Theo ông Nguyễn Văn Sơn, Giám đốc công ty TNHH Máy Nông Nghiệp Minh Sơn, "Chúng tôi đã phát triển dịch vụ cho thuê máy nông nghiệp, đặc biệt là máy gặt và máy xới đất. Mô hình này giúp nông dân tiếp cận công nghệ mà không phải đầu tư quá lớn, đồng thời mang lại nguồn thu ổn định cho doanh nghiệp".

Ngoài ra, các doanh nghiệp nhỏ và vừa cũng có thể tham gia vào các hoạt động chế tạo và lắp ráp máy móc nông nghiệp, qua đó giảm bớt sự phụ thuộc vào máy móc nhập khẩu. Một trong những yếu tố quan trọng để các doanh nghiệp nhỏ có thể tham gia vào thị trường này là cần có sự hỗ trợ từ chính phủ. Hiện nay, chính phủ đã ban hành một số chính sách hỗ trợ cho các doanh nghiệp trong lĩnh vực nông nghiệp, bao gồm các khoản vay ưu đãi và các chương trình đào tạo kỹ thuật về máy móc nông nghiệp.

Chính phủ cũng đang khuyến khích sự chuyển đổi công nghệ thông qua việc hỗ trợ đầu tư vào các loại máy móc có công nghệ cao. Theo Thông tư 41/2022/TT-BNNPTNT, các doanh nghiệp sản xuất máy nông nghiệp có thể được hỗ trợ từ Quỹ Đầu tư Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn. Điều này giúp các doanh nghiệp nhỏ và vừa có thêm cơ hội tiếp cận các nguồn vốn để đầu tư phát triển sản phẩm.

Một trong những chính sách quan trọng khác là việc giảm thuế nhập khẩu cho các máy móc phục vụ nông nghiệp công nghệ cao. Đây là một bước đi quan trọng trong việc giúp các doanh nghiệp Việt Nam có thể cạnh tranh với các sản phẩm ngoại nhập. Cũng theo ông Nguyễn Mạnh Hùng, Giám đốc Công ty CP Máy Nông Nghiệp Hưng Long, "Chính sách giảm thuế nhập khẩu các thiết bị máy móc nông nghiệp là yếu tố then chốt giúp chúng tôi có thể giảm giá thành sản phẩm, từ đó tăng trưởng doanh thu và mở rộng thị trường".

Tuy nhiên, việc phát triển máy nông nghiệp tại Việt Nam cũng gặp phải không ít khó khăn. Một trong những thách thức lớn là việc thiếu hụt nguồn nhân lực có chuyên môn cao trong lĩnh vực chế tạo và vận hành máy móc. Các doanh nghiệp nhỏ và vừa cần phải đầu tư vào đào tạo nhân lực để đáp ứng yêu cầu công nghệ ngày càng cao của thị trường.

Thêm vào đó, việc tiếp cận vốn đầu tư còn hạn chế đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ, khi mà các khoản vay từ ngân hàng thường đòi hỏi tài sản đảm bảo lớn và lãi suất cao. Do đó, chính phủ cần phải tiếp tục đẩy mạnh các chính sách tài chính ưu đãi, hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa trong việc tiếp cận nguồn vốn để có thể tham gia vào thị trường máy nông nghiệp hiện đại.

Theo đánh giá của ông Nguyễn Minh Tuấn, Giám đốc Công ty Cổ phần Máy Nông nghiệp Việt Nam, "Thị trường máy móc nông nghiệp Việt Nam đang phát triển nhanh chóng. Các doanh nghiệp nhỏ và vừa có thể khai thác nhu cầu lớn về máy móc phù hợp với điều kiện sản xuất đặc thù của từng vùng miền". Việc tham gia vào thị trường này không chỉ giúp các doanh nghiệp nhỏ và vừa gia tăng thị phần, mà còn đóng góp vào việc hiện đại hóa ngành nông nghiệp Việt Nam.

Thị trường máy móc nông nghiệp tại Việt Nam có tiềm năng lớn, và sự tham gia của các doanh nghiệp nhỏ và vừa sẽ là yếu tố quyết định trong việc thúc đẩy cơ giới hóa nông nghiệp. Bằng cách đầu tư vào nghiên cứu, phát triển sản phẩm phù hợp với nhu cầu thị trường, đồng thời đẩy mạnh các giải pháp hỗ trợ sau bán hàng và tài chính linh hoạt, doanh nghiệp Việt Nam sẽ không chỉ tăng trưởng trong nước mà còn vươn ra thị trường quốc tế.