CoQ10 giúp giảm nguy cơ xơ vữa động mạch

Xơ vữa động mạch có thể xuất hiện ở tất cả các động mạch như động mạch vành, động mạch cảnh, động mạch não, động mạch chủ và các nhánh cũng như các động mạch chi lớn. Đây là nguyên nhân hàng đầu gây ra bệnh tật và tử vong ở các nước phát triển. Năm 2019, các bệnh về tim mạch chủ yếu là xơ vữa động mạch vành và động mạch não đã làm cho gần 18 triệu ca tử vong trên thế giới, chiếm trên 30% tổng số ca tử vong.

Xơ vữa động mạch thường không có triệu chứng ở hàng chục năm đầu, khi hình thành mảng xơ vữa. Các triệu chứng xuất hiện khi mạch máu đã bị tổn thương làm cản trở quá trình lưu thông máu. Triệu chứng thiếu máu thoáng qua như đau thắt ngực khi gắng sức, cơn thiếu máu não cục bộ thoáng qua gây đau đầu, đau các chi khi nghỉ ngơi… dấu hiệu đó xuất hiện khi mảng xơ vữa phát triển và gây hẹp lớn hơn 70% lòng mạch máu.

Tình trạng bệnh lý do xơ vữa động mạch ở một số cơ quan chức năng

- Xơ vữa động mạch vành tim khi lưu lượng máu về tim không đủ, sẽ gây ra triệu chứng đau thắt ngực do thiếu máu cơ tim, đánh trống ngực, sung huyết, phù gan, tăng tình trạng thiết oxy ở tim…

- Xơ vữa động mạch cung cấp máu cho não, có thể có các dấu hiệu như tê bì tay chân hoặc cảm giác yếu ớt vô lực; khó nói hoặc nói lắp; tạm thời mất thị lực ở một mắt hoặc cơ mặt bị rủ xuống. Những dấu hiệu của cơn thiếu máu thoáng qua, nếu không được điều trị kịp thời có thể chuyển thành một cơn tai biến mạch máu não.

- Xơ vữa động mạch ở chân tay, người bệnh sẽ có các triệu chứng của bệnh động mạch ngoại vi, xuất hiện dấu hiệu giống như cơn đau chuột rút, đau khi vận động hoặc nghỉ ngơi.

- Xơ vữa động mạch ở thận, người bệnh có thể bị cao huyết áp hoặc suy thận.

Quá trình oxy hóa là nguyên nhân gây ra tổn thương tế bào và ảnh hưởng đến các chức năng vốn có của chúng. Nếu cơ thể bạn không thể chống lại quá trình oxy hóa một cách hiệu quả, hoặc thiếu năng lượng cho các cơ quan trong cơ thể hoạt động một cách bình thường, cấu trúc của các tế bào có nguy cơ bị hư hỏng, khởi nguồn cho quá trình hình thành bệnh xơ vữa động mạch.

Một số nguyên nhân gây xơ vữa động mạch

Rối loạn lipid máu: Rối loạn lipid máu (cholesterol toàn phần cao, LDL cao, HDL thấp), tăng huyết áp và đái tháo đường thúc đẩy xơ vữa động mạch;

Tăng huyết áp có thể dẫn đến viêm mạch máu thông qua các cơ chế với angiotensin II là trung gian. Angiotensin II kích thích các tế bào nội mô, các tế bào cơ trơn mạch máu và các đại thực bào để sản sinh chất trung gian làm tăng xơ vữa;

Đái tháo đường sẽ hình thành các chất glycan hóa, làm quá trình sản xuất các cytokine tiền viêm từ tế bào nội mạc. Các chất oxy hóa và gốc tự do chứa oxy sinh ra trong bệnh đái tháo đường gây tổn thương trực tiếp nội mạc và thúc đẩy xơ vữa động mạch;

Bệnh thận mạn tính thúc đẩy sự phát triển của xơ cơ chế, tăng huyết áp và kháng insulin; giảmapolipoprotein AI; tăng lipoprotein, thúc đẩy xơ vữa;

Khói thuốc lá chứa nicotin và các hóa chất độc hại đối với nội mô mạch máu, kể cả hút thuốc lá thụ động, làm tăng phản ứng tiểu cầu. Nồng độ fibrinogen trong huyết tương và hematocrit cao làm tăng độ keo nhớt của máu. Hút thuốc làm tăng LDL và giảm HDL, thúc đẩy sự co thắt mạch máu. Điều này đặc biệt nguy hiểm trên động mạch đã bị hẹp do xơ vữa trước đó;

Ngoài ra, một số nguyên nhân khác cũng gây xơ vữa động mạch như béo phì, tiền sử gia đình có bệnh xơ vữa, ít vận động, không thường xuyên chơi thể thao…

Hỗ trợ quá trình điều trị bệnh xơ vữa động mạch

Thay đổi lối sống bao gồm thay đổi chế độ ăn, bỏ thuốc lá, hoạt động thể thao đều đặn; sử dụng thuốc theo chỉ định trong điều trị rối loạn lipid máu, kháng tiểu cầu, tăng huyết áp và đái tháo đường. Các thay đổi lối sống và sử dụng thuốc điều trị nêu trên có thể cải thiện chức năng nội mạc, giảm nguy cơ tử vong do xơ vữa động mạch ngay cả khi cholesterol huyết thanh bình thường hoặc tăng nhẹ.

Tăng sử dụng chất xơ làm giảm cholesterol, có lợi cho quá trình cân bằng glucose và mức độ insulin. Thường xuyên sử dụng chất xơ hòa tan như cám yến mạch, đậu, các sản phẩm đậu nành mỗi ngày có thể làm giảm LDL. Chất xơ không hòa tan như cellulose và lignin, không tác động đến cholesterol nhưng có thể mang lại các lợi ích khác như giảm nguy cơ ung thư đại tràng do kích thích nhu động ruột, hoặc giảm thời gian tiếp xúc với các chất gây ung thư trong thực phẩm. Tuy nhiên, sử dụng quá nhiều chất xơ sẽ ảnh hưởng tới sự hấp thu của một số khoáng chất và vitamin nhất định.

Sử dụng rượu làm tăng HDL, giúp giảm nguy cơ huyết khối, chống oxy hóa và chống viêm không rõ ràng. Những tác động này dường như giống nhau với rượu, bia, rượu mạnh và xuất hiện khi tiêu thụ ở mức độ vừa phải. Tuy nhiên sử dụng rượu thường xuyên ở mức cao hơn, có thể gây ra các vấn đề khác về sức khỏe.