Đại tá Vũ Hồ Tùng - Nhân duyên và tình yêu với âm nhạc

Nhà giáo – Chiến sĩ – Nghệ sĩ.

Gặp lại Đại tá Vũ Hồ Tùng, Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Văn hóa Nghệ thuật Quân đội vào cuối tháng 10, giữa tiết trời Hà Nội cuối thu se lạnh và thơ mộng, sau 10 năm. Trong phòng làm việc ấm cúng, anh đang ngồi đệm đàn, hướng dẫn cho các học trò một bài hát mang đậm âm hưởng làn điệu chèo, với những lời ca rất “lính”: Đời lính chúng tôi sống chung một nhà, mỗi người mỗi nết, bao miền góp về cùng kết anh em, lúc đi cùng nhịp, lúc hát cùng phách, đều tắp…. Đến từ những chiến sĩ trẻ được tuyển chọn từ các đơn vị trong toàn quân về học chuyên ngành Văn hóa văn nghệ.

Đại tá Vũ Hồ Tùng cùng các học viên chuyên ngành Văn hóa văn nghệ trong một buổi luyện thanh.

Từng phím đàn vang lên hòa cùng giọng hát của các học trò, từng câu hát, nhấn nhá nốt thăng, nốt giáng… Người thầy ấy thả hồn theo lời ca, truyền tải những năng lượng tích cực và cảm thụ âm nhạc, cho các thế hệ nối tiếp, trong khung cảnh ấy hiện lên một hình ảnh người thầy dung dị và mộc mạc.

Lần gặp lại này, đúng vào dịp kỷ niệm 38 năm ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11 đang đến gần, được nghe anh, một Nhà giáo – Chiến sĩ – Nghệ sĩ chia sẻ cởi mở hơn về cuộc đời, về những hoài bão và những thăng trầm trong cuộc sống, mới thấy hạnh phúc của người nghệ sỹ, không chỉ có hào quang trên sân khấu...

Cuộc đời là nhân duyên và lối rẽ từ Sư phạm Sử.

Nếu âm nhạc không chọn anh, có lẽ cuộc đời anh đã khác, có thể là thầy giáo dạy Lịch sử… Là lời mở đầu những trải lòng của người thầy lấp lánh quân hàm với phù hiệu âm nhạc trên vai. Đại tá Vũ Hồ Tùng sinh ra và lớn lên tại miền quê Nam Định, tuổi thơ mang nặng trong lòng tình yêu với mẹ - một cô giáo dạy Lịch sử. Tình yêu ấy thiêng liêng và cứ thế lớn dần trong anh, đưa đường chỉ lối, để rồi anh quyết định theo học chuyên ngành Sư phạm Lịch sử của trường Đại học Sư phạm I, Hà Nội, chỉ để sau này được nối nghiệp của mẹ. Suốt những năm tháng đèn sách, tâm hồn chàng trai sư phạm ấy không chỉ dành cho những kiến thức bao la của Lịch sử, mà còn bay bổng bằng những lời ca, tiếng hát. Ẩn chứa trong trái tim của chàng trai năm đó là những hoài bão của tuổi trẻ đầy say mê.

Cùng tiếng nhạc du dương trong căn phòng anh nói: Âm nhạc thấm dần vào anh ngay từ khi còn nằm trong nôi, những lời ru êm ái và ngọt ngào của mẹ, tiếng đàn guitar mê hoặc của cha, những giai điệu Thánh ca của các dàn đồng ca nhà thờ đã nuôi dưỡng một phần tâm hồn tuổi thơ anh, đây cũng chính là bước đệm đưa anh đến với âm nhạc sau này.

Sau khi tốt nghiệp Đại học Sư phạm I, Hà Nội, ý nguyện trở thành thầy giáo dạy Lịch sử, nối nghiệp của mẹ chưa kịp trở thành hiện thực, thì một cơ duyên khác đã đến. Với hành trang là giọng hát bản năng khỏe khoắn cùng đam mê của những lần sinh hoạt văn nghệ sinh viên thủ đô, chàng trai năm ấy được lựa chọn về Đoàn Nghệ thuật Hải Quân công tác. Tại đây anh được thỏa sức hát cùng sóng gió, và cũng chính nơi đây đã rẽ lối đưa anh trở thành ca sỹ Hồ Tùng. Lính đảo ngày đó biết đến anh với những ca khúc như: Đàn ghita một dây (Minh Quang), Làng lính trên đảo (Doãn Nho), Hoa và cát (Phạm Nguyễn). Để đáp ứng được công việc nghệ thuật chuyên nghiệp, Đoàn cử anh về trường Nghệ thuật Quân đội học chuyên ngành Thanh nhạc do NSƯT Dương Minh Đức trực tiếp giảng dạy. Lớp Thanh nhạc Khóa 17 mà anh theo học hồi ấy, ai cũng tài giỏi, sau này đều đã trở thành NSƯT.

Trang giáo án là những bản tình ca… và người thầy chắp cánh cho ước mơ anh

Có lẽ định mệnh đã sắp đặt tương lai cho anh, Nhạc sĩ An Thuyên khi đó nhận ra cậu học trò Hồ Tùng có rất nhiều tố chất và tài năng, ông trao đổi với NSƯT Dương Minh Đức, người thầy trực tiếp dạy anh và báo cáo lên cấp trên giữ anh ở lại trường làm giảng viên. Với kiến thức của những năm tháng học Sư phạm, kết hợp với kiến thức Thanh nhạc đã tạo nên một Hồ Tùng đầy khuôn mẫu. Gần 30 năm công tác, ngoài giảng dạy ở trường, anh còn có gần 15 năm dạy hát trên sóng Đài Tiếng nói Việt Nam và trải qua nhiều cương vị. Hiện tại anh đang đảm nhiệm vị trí Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Văn hóa Nghệ thuật Quân đội. Mặc dù đang ở vị trí lãnh đạo, xử lý nhiều công việc chuyên môn, hội họp thường xuyên, nhưng anh vẫn không quên dành thời gian lên lớp, truyền tải tình yêu âm nhạc, thông qua những bài giảng đến các thế hệ học trò của mình.

Một buổi làm việc thường ngày của Đại tá Vũ Hồ Tùng, Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Văn hóa Nghệ thuật Quân đội.

Khi được hỏi về người thầy đã vun đắp, thổi hồn và nuôi dưỡng tình yêu âm nhạc trong anh, thì giọng anh trầm lại. Đối với anh, NSƯT Dương Minh Đức không chỉ là người thầy đầu tiên dìu dắt và chỉ lối cho anh, mà thầy còn như một người cha, người anh, người bạn, đã chia sẻ và định hướng rất nhiều để anh trưởng thành, cả về chuyên môn và cuộc sống. Hiện nay, dù thầy đã nghỉ hưu nhưng cùng với NSND Quang Thọ, NSND Quang Huy, NSƯT Thanh Vinh, các thầy vẫn là giọng hát vàng trên các sân khấu và dìu dắt nhiều thế hệ tiếp bước.

Nhạc sĩ An Thuyên lúc sinh thời đã từng tặng thầy – NSƯT Dương Minh Đức một cái tên đầy trìu mến: “Dương Minh Đức - Con Trâu khỏe của nền âm nhạc cách mạng Việt Nam” để tôn vinh người bạn đồng niên. Suốt những năm tháng đèn sách tại trường Văn hoá Nghệ Thuật Quân đội, được những người thầy lớn, những cây cao bóng cả của nền âm nhạc Việt Nam tô vẽ, rèn giũa, Đại tá Vũ Hồ Tùng của ngày hôm nay đã trưởng thành và vinh dự được đứng vào lớp những thế hệ học trò ưu tú của trường Đại học Văn hoá nghệ thuật Quân đội.

Nhiệt huyết, đam mê là những ngôn từ để nói về anh – Người lái đò cần mẫn

Để nói về nghề, âm nhạc như dòng máu nuôi dưỡng từng tế bào trong cơ thể của anh - Người Đại tá với tình yêu âm nhạc nồng nàn. Anh muốn truyền dòng máu ấy cho thế hệ học trò, cũng chính là những người đồng đội của mình. Suốt bao nhiêu năm qua, người thầy ấy thầm lặng làm một người lái đò, cần mẫn khua chèo đưa nhiều chuyến đò sang sông.

Đại tá Vũ Hồ Tùng say sưa với bài giảng trong một giờ lên lớp.

Ngồi trò chuyện, anh kể: Những khóa cùng các thầy trong trường đi giảng dạy cho các học trò ở vùng sâu, vùng xa, nhớ những lần đưa học viên đi biểu diễn phục vụ Đảng, Nhà nước, Quân đội cho tới biên giới, hải đảo, nhớ lần vượt cả núi non Lâm Đồng lên gia đình em Ya Suy – quán quân Việt Nam Idol để thăm hỏi và động viên em học tập... Rất nhiều những kỷ niệm! Mỗi chuyến đò qua sông, đều để lại trong người thầy ấy những cảm xúc đong đầy.

Đại tá Vũ Hồ Tùng trong một chương trình mà học trò anh làm đạo diễn. 

Buổi học thanh nhạc cùng các trò của anh chan chứa, đầy yêu thương, anh chỉ bảo và  hướng dẫn rất nhẹ nhàng, đưa các em qua các cung bậc với những nốt nhạc trầm, bổng, đủ để thấy lòng say mê, yêu nghề và cống hiến của anh. Với mỗi một học trò anh đều có những bài giảng rất riêng, bởi cá tính nghệ thuật đặc trưng của từng trò, nên có những lúc anh dành thời gian chỉ để hướng dẫn cho một bạn luyện tập. Nhiều học viên sau khi ra trường, trở thành những thầy cô giáo dạy nhạc tiếp bước theo anh, trong số đó có những trò là ngôi sao ca nhạc đang tỏa sáng trên các sân khấu lớn, mang lời ca, tiếng hát của mình tới các thao trường, biên giới, hải đảo… Sau này, khi quay lại gặp thầy, các trò cũ vẫn nặng lòng về một hình ảnh người thầy đầy trách nhiệm và nhiệt huyết.

Với những ngày tháng Covid -19 nhiều phức tạp, việc học trở nên khó khăn hơn đối với sinh viên của các trường đại học, cao đẳng… Và trường của anh cũng không là ngoại lệ. Với nền tảng công nghệ thông tin được trang bị khá hiện đại, ngay từ những ngày đầu khi dịch bùng phát, Trường Đại học Văn Hoá Nghệ thuật Quân đội đã quyết tâm tổ chức dạy học, kiểm tra đánh giá qua trực tuyến, đồng bộ và hiệu quả, quyết không để gián đoạn. Nhà trường luôn trú trọng đào tạo và phát triển, tìm tòi sự sáng tạo trong từng học viên. Mỗi học viên, sinh viên lĩnh vực văn hóa, nghệ thuật, nhất là thời kỳ cách mạng công nghiệp 4.0 đòi hỏi phải cập nhật tinh hoa thế giới. Được sự cho phép của cấp trên về việc mở rộng quan hệ hợp tác quốc tế, anh và lãnh đạo nhà trường, cùng các giảng viên, học viên, sinh viên đã có nhiều chuyến công tác, giao lưu, biểu diễn với nhiều quốc gia và nước bạn láng giềng, nhằm nâng cao chất lượng giảng dạy và học tập.

Một buổi làm việc của anh cùng đoàn tại tỉnh Khăm Muộn, Lào. 

Hậu phương vững chắc – điểm tựa vàng giúp anh thăng hoa

Nếu nói về Đại tá Vũ Hồ Tùng, về những thành công mà anh đang có thì phải kể đến điểm tựa vàng vững chắc nơi hậu phương. Anh có một gia đình, mà như các cụ vẫn nói là điểm 9, điểm 10 với người vợ hiền và hai con một trai, một gái. Các con của anh cũng đều bộc lộc năng khiếu âm nhạc từ rất sớm. Cô con gái út tham gia nhiều các sinh hoạt nghệ thuật của lớp, trường và của quận, biểu diễn nhiều tại Nhà hát lớn và các chương trình của thành phố. Tuy nhiên, khi được hỏi anh có thích để các con nối nghiệp của bố, thì anh chỉ cười và nói cứ để các con được phát triển một cách tự nhiên và để nhân duyên lựa chọn như chính cuộc đời đã chọn anh.

Có lẽ những chia sẻ trên thôi là chưa đủ để vẽ chân dung anh, một Nhà giáo – Chiến sĩ – Nghệ sĩ. Khi đặt vấn đề về bài viết này, anh đã đắn đo, mặc dù biết anh làm báo từ thủa sinh viên, nhiều năm qua, anh còn là Nhà báo của Tạp chí Văn hóa Nghệ thuật Quân đội, với ngòi bút mang tinh thần chiến sĩ – nghệ sĩ, anh đã viết nhiều bài sắc sảo trên lĩnh vực của mình. Song với những chia sẻ mộc mạc và rất thật từ anh, độc giả phần nào sẽ biết thêm về một Nhà giáo - Chiến sĩ – Nghệ sĩ, người đứng sau những hào quang của học trò và nghề nghiệp. Cuộc trò chuyện giữa chúng tôi cứ tự nhiên, nhẹ nhàng như vậy, và càng đặc biệt có ý nghĩa hơn khi tháng 11 là tháng để tri ân quý thầy cô với những công lao đóng góp cho sự nghiệp trồng người.

“Qua sông gửi lại nụ cười

Tình yêu xin tặng người thầy kính thương.

Con đò mộc - mái đầu sương

Mãi theo ta khắp muôn phương vạn ngày,

Khúc sông ấy vẫn còn đây

Thầy đưa tiếp những đò đầy qua sông...”

Kính chúc Đại tá Vũ Hồ Tùng, Phó Hiệu trưởng, Trường Đại học Văn hóa Nghệ thuật Quân đội cùng các quý thầy cô sức khỏe và nhiều niềm vui luôn là những người lái đò đong đầy tình yêu thương.