Doanh nghiệp Việt lo lắng vì luật mới của Mỹ sắp có hiệu lực. Ảnh minh họa
13 loài thủy hải sản bị giám sát nhập khẩu
Tại hội thảo về quy định chống khai thác bất hợp pháp và gian lận thương mại với các doanh nghiệp (DN) thủy sản Việt Nam vừa diễn ra ở TP HCM, Cục Quản lý đại dương và khí quyển quốc gia Mỹ (NOAA) cho biết: Kể từ đầu năm 2018, Mỹ sẽ tăng cường giám sát việc khai thác và nhập khẩu đối với 13 loài thủy hải sản. Đó là cá hồng, hải sâm, cá mập, cá kiếm, cá ngừ, cá mú, cá nục, cua, tôm, bào ngư, hải sâm, cá tuyết nhập khẩu vào nước này.
Đây là các loài hải sản ưu tiên của SIMP nhằm chống lại các hoạt động đánh bắt bất hợp pháp, không khai báo và không theo quy định (IUU) và gian lận thương mại thủy sản.
Bà Heather Brandon, chuyên gia của NOAA cho biết, theo quy định này, mỗi lô hàng hải sản nhập vào Mỹ phải khai báo đầy đủ thông tin khai thác rất chi tiết như đánh bắt ở vùng biển nào, số hiệu tàu, sản lượng và ngư cụ đánh bắt. Sau đó, hải sản được tập kết tại điểm thu mua nào, vận chuyển, bảo quản ra sao và thông tin quá trình DN thu mua đến chế biến, bảo quản, xuất khẩu.
Theo bà Heather Brandon có 2 loại thông tin truy xuất nguồn gốc mà các doanh nghiệp cần lưu ý. Đó là: thông tin thu hoạch và cập bờ phải được báo cáo qua hệ thống điện tử vào thời điểm nhập khẩu thông qua Hệ thống số liệu thương mại quốc tế.
Đáng chú ý, hồ sơ lưu về chuỗi lưu giữ, các tài liệu theo dõi sản phẩm từ khi thu hoạch đến thời điểm được đưa vào Mỹ phải được nhà nhập khẩu lưu giữ trong thời hạn hai năm và cơ quan kiểm tra có thể yêu cầu trình xuất bất cứ lúc nào.
Bà Heather Brandon đưa ra lưu ý rằng: "Ngay cả khi lô hàng đó đã được tiêu thụ nhưng nếu NOAA phát hiện khai báo thiếu, sai thì đơn vị nhập khẩu cũng bị xử phạt theo quy định. Trường hợp lỗi vi phạm nhẹ thì phạt tiền theo giá trị lô hàng, nặng thì rút giấy phép nhà nhập khẩu, nặng hơn có thể phạt tù".
Khó chồng khó cho doanh nghiệp
Mỹ là một trong những thị trường nhập khẩu thủy sản lớn nhất thế giới hiện nay. Hằng năm xuất khẩu các mặt hàng thủy sản của Việt Nam vào thị trường này đạt khoảng 1,5 tỉ USD, riêng các mặt hàng hải sản đã là 350 - 400 triệu USD.
Như vậy, việc Mỹ kiểm tra thông tin khai thác và nhập khẩu đối với 13 loài thủy hải sản sẽ khiến con đường xuất khẩu thủy sản của Việt Nam sang Mỹ thêm nhiều trở ngại.
Trước đó, việc cá tra xuất khẩu sang thị trường Mỹ phải kiểm tra 100% lô hàng kể từ tháng 8/2017 đã khiến giá nhập khẩu vào thị trường này tăng đáng kể, đẩy chi phí tăng mạnh.
Như vậy, sau Liên minh châu Âu (EU), Mỹ là thị trường nhập khẩu thủy hải sản thứ hai trên thế giới áp dụng chương trình giám sát thủy hải sản nhập khẩu, nhằm chống lại đánh bắt bất hợp pháp, không khai báo, không theo quy định (IUU) và gian lận thương mại thủy sản.
Theo bà Nguyễn Thị Thu Sắc, Chủ tịch Ủy ban hải sản của VASEP, vấn đề khó khăn nhất của các doanh nghiệp hiện nay là thời gian để chuẩn bị đáp ứng của quy định của SIMP không nhiều. Trong khi đó, hệ thống báo cáo lại khá mới, có nhiều yêu cầu và chi tiết hơn, các doanh nghiệp phải lệ thuộc vào thông tin tàu thuyền từ cơ quan Nhà nước.
Tuy nhiên, Chủ tịch Ủy ban hải sản của VASEP cũng lưu ý rằng, hệ thống tàu thuyền khai thác thủy hải sản hiện nay ở Việt Nam chủ yếu có công suất nhỏ nên rất khó tập hợp, lấy thông tin cũng như báo cáo. Do vậy, nhiều khả năng doanh số xuất khẩu hải sản của các doanh nghiệp vào thị trường Mỹ sẽ bị sụt giảm khi SIMP có hiệu lực.
Theo ông Trương Đình Hòe, Tổng Thư ký VASEP, trong 13 loại hải sản phải khai báo thì những DN xuất khẩu cá ngừ, cua, cá hồng, cá nục, cá kiếm sẽ bị ảnh hưởng rất lớn vì những loại hải sản này xuất nhiều sang Mỹ. Đáng lo hơn là hải sản nuôi trồng có sản lượng lớn của nước ta là tôm sẽ bị ảnh hưởng nhiều nếu Mỹ áp dụng quy định này trong năm 2018.
Tổng Thư ký VASEP cũng cho rằng các DN không nên quá lo lắng mà nên làm việc trực tiếp với các đối tác nhập khẩu và cung cấp những nội dung thông tin họ cần vì nhà nhập khẩu Mỹ cũng bị ảnh hưởng, bị xử phạt nếu vi phạm. “Trong trường hợp những nội dung phía đối tác đưa ra vượt quá năng lực của DN thì cần báo cáo với VASEP để có hướng xử lý kịp thời, để không bị gián đoạn xuất khẩu vào thị trường Mỹ”, ông Hòe nói.
Ý kiến bạn đọc...