Triển lãm được tổ chức nhằm tôn vinh, tri ân công lao to lớn của những chiến sĩ cách mạng bị địch bắt tù đày đã chiến đấu, hy sinh vì độc lập, tự do của dân tộc, nhân kỷ niệm 72 năm Ngày Thương binh - Liệt sỹ (27/7/1947 - 27/7/2019).
.jpg)
Các đại biểu cắt băng khai mạc triển lãm
Phát biểu tại triển lãm Bác Đào Văn Kim (Thuận Thành, Bắc Ninh), cựu tù binh Phú Quốc giai đoạn 1968 – 1973 chia sẻ: “Nội dung triển lãm làm cho chúng tôi cũng như những chiến sỹ cách mạng bị địch bắt tù đày được nhìn lại, nhớ lại những tháng năm không thể nào quên khi cùng sống, cùng đấu tranh, sẵn sàng hy sinh tính mạng trước quân thù trong các nhà tù với muôn vàn thủ đoạn dã man, tàn ác của kẻ địch. Trong tâm khảm chúng tôi, hàng ngày hàng giờ không thể nào quên hình ảnh biết bao đồng đội mình đã anh dung ngã xuống trước làn roi của kẻ địch..."
Trải qua gần một thế kỷ thực dân Pháp xâm lược và thống trị, 21 năm đất nước bị chia cắt, miền Nam Việt Nam chịu sự đán áp của chế độ thực dân kiểu mới, đã có hàng nghìn nhà tù, nhà đày, nhà ngục, khám lớn, trại tập trung được thực dân Pháp và đế quốc Mỹ lập nên hòng dập tắt ngọn lửa đấu tranh giành độc lập tự do, thống nhất đất nước của nhân dân Việt Nam. Chính tại nơi “địa ngục trần gian”, những người cộng sản đã biến nhà tù trở thành trường học cách mạng, những ngón đòn tra tấn đã tôi luyện thêm bản lĩnh, ý chí quyết tâm giải phóng dân tộc.
Trong khuôn khổ triển lãm, gần 300 tài liệu, hình ảnh, hiện vật tiêu biểu được trưng bày, giới thiệu với 3 nội dung chính:
Phần 1 - Địa ngục trần gian: Phản ảnh sự hà khắc của nhà tù thực dân, đế quốc với nhiều thủ đoạn tra tấn, giết hại tù nhân một cách tàn bạo vô nhân đạo với các chiến sĩ yêu nước cách mạng Việt Nam. Đó là các hình ảnh về các nhà tù khét tiếng của thực dân Pháp và đế quốc Mỹ như: Hỏa Lò, Sơn La, Côn Đảo, Phú Quốc. Trong số đó, ngoài nhà tù Hỏa Lò được xây dựng ngay tại Hà Nội, các nhà tù khác được xây dựng ở những nơi khá đặc biệt, xa khu dân cư, địa hình hiểm trở với âm mưu dễ dàng đàn áp, bưng bít dư luận, hạn chế các cuộc vượt ngục của tù nhân.
Phần 2 - Kiên trung bất khuất: Là nội dung trọng tâm, phản ánh hoạt động của các chiến sĩ cách mạng bị địch bắt tù đày như: biến nhà tù thành trường học cách mạng, nơi tôi luyện bản lĩnh, ý chí đấu tranh của người chiến sĩ cách mạng; nơi các chiến sĩ thể hiện sự đoàn kết, thương yêu, đùm bọc lẫn nhau vượt qua khó khăn trong chốn lao tù khắc nghiệt. Vượt qua muôn vàn khó khăn, cám dỗ, cùng những đòn tra tấn vô cùng dã man, tàn bạo của địch, các chiến sĩ vẫn không ngừng đấu tranh, giữ vững khí tiết, tin tưởng ở tương lai tất thắng của cách mạng.
Phần 3 - Ngày chiến thắng trở về: Giới thiệu các chiến sĩ cách mạng bị địch bắt giam trở về từ chốn lao tù của thực dân, đế quốc. Nhiều chiến sĩ đã anh dũng vượt qua hệ thống canh gác tuyệt mật của kẻ thù mà vượt ngục tìm đường trở về với cách mạng.
Các hiện vật điển hình được trưng bày, như: Cùm chân giam giữ chiến sĩ cách mạng tại nhà tù Hỏa Lò và Côn Đảo; chiếc đinh cai ngục nhà tù Phú Quốc đóng vào hộp sọ các chiến sĩ cách mạng bị địch bắt giam tại nhà tù; chuồng cọp dùng đề nhốt tù binh, thùng phuy để tra tấn tù binh; chín cái răng của đồng chí Vũ Minh Tằng (Vĩnh Hảo, Vụ Bản, Nam Định) bị cai ngục nhà tù Phú Quốc đục gãy và bắt nuốt vào bụng; gậy điểm danh của tên cai ngục khét tiếng Bảy Nhu ở Phú Quốc; Đá hồn thiêng lấy từ nơi cai ngục nhà tù Phú Quốc bắt tù nhân lao động khổ sai làm chết 1033 tù binh…
Minh Vân
