Khai thác tiềm năng, lợi thế cho phát triển miền Tây Nghệ An

Miền Tây Nghệ An là địa bàn chiến lược đặc biệt quan trọng về kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh và đối ngoại của tỉnh Nghệ An, khu vực Bắc Trung bộ và cả nước. miền Tây Nghệ An có vai trò quyết định đối với môi trường sinh thái của tỉnh Nghệ An, với tiềm năng và lợi thế phát triển về nông nghiệp, lâm nghiệp, thủy điện, khai khoáng, du lịch và phát triển kinh tế cửa khẩu.

Phát biểu tại tọa đàm, ông Thái Thanh Quý, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Nghệ An cho biết: thời gian qua, miền Tây Nghệ An đã có bước phát triển khá, tốc độ tăng trưởng bình quân hàng năm đạt khoảng 7,5%. Riêng lĩnh vực nông nghiệp phát triển tương đối mạnh, đã hình thành một số vùng sản xuất cây nguyên liệu, chăn nuôi tập trung quy mô lớn gắn với chế biến công nghiệp; dịch vụ có bước chuyển biến tích cực; bộ mặt nông thôn và miền núi có nhiều khởi sắc.

Mặc dù là một kho báu của tỉnh Nghệ An với nhiều lợi thế về tài nguyên thiên nhiên, khí hậu, thổ nhưỡng đất đai, con người văn hóa giàu bản sắc của các dân tộc. Thế nhưng khu vực này chưa khai thác, phát huy được lợi thế, tiềm năng. Đó cũng là điều trăn trở lớn của Đảng bộ, chính quyền, Nhân dân tỉnh Nghệ An lâu nay.

Hiện nay, phương thức sản xuất của vùng chủ yếu là kinh tế hộ tiểu nông, quy mô sản xuất nhỏ, phân tán. Việc khai thác tiềm năng, lợi thế về đất đai, tài nguyên rừng… còn hạn chế.

Theo ông Thái Thanh Quý, Nghệ An sẽ chưa thể giàu mạnh được nếu chưa khai thác, phát huy được tiềm năng, lợi thế của khu vực này.

Để phát triển kinh tế - xã hội miền Tây Nghệ An bền vững, tỉnh có căn cứ, cơ sở từ Nghị quyết số 39-NQ/TW ngày 18/7/2023 của Bộ Chính trị về xây dựng và phát triển tỉnh Nghệ An đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045; Quyết định số 1059/QĐ-TTg ngày 14/9/2023 của Thủ tướng Chính phủ Quy hoạch tỉnh Nghệ An giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2045.

Ông Nguyễn Văn Đệ, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An cho biết, tỉnh sẽ tập trung nguồn lực đầu tư để hình thành và phát triển 3 hành lang kinh tế gắn với địa bàn miền Tây Nghệ An. Đó là hành lang kinh tế đường Hồ Chí Minh với trọng tâm phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, công nghiệp chế biến nông, lâm sản, vật liệu xây dựng và du lịch sinh thái; hành lang kinh tế Quốc lộ 7 với trọng tâm là phát triển nông nghiệp, lâm nghiệp hàng hóa quy mô lớn gắn với công nghiệp chế biến, phát triển các loại hình du lịch sinh thái, mạo hiểm, cộng đồng; hành lang kinh tế quốc lộ 48A với trọng tâm là phát triển lâm nghiệp, kinh tế rừng, kinh tế dưới tán rừng, dược liệu, nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao gắn với công nghiệp chế biến.

Tỉnh tập trung ưu tiên đầu tư phát triển các sản phẩm nông nghiệp chủ lực có lợi thế so sánh gắn với các cơ sở chế biến và tiêu thụ sản phẩm, như: kinh tế rừng (cây lâm nghiệp phục vụ chế biến gỗ, đồ gỗ...), cây công nghiệp ngắn ngày, dài ngày (mía, chè, cao su...), cây ăn quả (cam, quýt, bưởi...), cây dược liệu, chăn nuôi gia súc (bò thịt, bò sữa, lợn...), các sản phẩm đặc sản, đặc hữu khác... trên cơ sở áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật, công nghệ cao; chú trọng phát triển một số sản phẩm thế mạnh theo địa bàn. Đồng thời, phát huy lợi thế, khai thác có hiệu quả tài nguyên rừng, cảnh quan thiên nhiên (hệ sinh thái) và giá trị thương hiệu của Khu dự trữ sinh quyển miền Tây Nghệ An để phát triển du lịch sinh thái, du lịch cộng đồng gắn với đời sống, bản sắc văn hóa các dân tộc…

Theo ông Trần Đình Thiên, nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam, Nghệ An là một trong những địa phương có tiềm năng, lợi thế thuộc top đầu cả nước. Nghệ An có biển, sông, núi, rừng, cửa khẩu..., đặc biệt có cả một vùng miền Tây rộng lớn với nhiều tiềm năng.

Ông Trần Đình Thiên tư vấn, Nghệ An có thể học hỏi từ cách làm của tỉnh Sơn La, theo đó định vị lại các tài nguyên, lợi thế hiện có của miền Tây từ đó lựa chọn hướng phát triển. Khi đã có tầm nhìn chiến lược cần chính sách đột phá thu hút doanh nghiệp đầu tư.

“Nghệ An không phải chỉ giải quyết những vấn đề lịch sử để lại mà đang chuẩn bị cho một tương lai mới. Nghị quyết của Bộ Chính trị đã chỉ rõ: Nghệ An không chỉ là mong muốn xóa đói giảm nghèo, vượt khó mà còn là một Nghệ An khác, vì vậy những giải pháp và cơ chế chính sách hỗ trợ phải khác so với những địa phương khác”, Chuyên gia Trần Đình Thiên khẳng định.

Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Lê Minh Hoan cho rằng, miền Tây xứ Nghệ được thiên nhiên ban tặng khí hậu, thổ nhưỡng đất đai, tài nguyên dưới tán rừng, dòng sông Lam chảy qua, sự đa dạng về văn hóa, cùng với nhiều sản vật... nhưng chưa phát huy được hết tiềm năng, lợi thế.

Bộ trưởng Lê Minh Hoan khẳng định, cần có chương trình hành động một cách có hệ thống giữa Bộ NN&PTNT và Tỉnh ủy, UBND tỉnh Nghệ An nhằm thiết lập kế hoạch cụ thể để xây dựng và phát triển khu vực miền Tây Nghệ An vốn rất nhiều tiềm năng lợi thế về tài nguyên thiên nhiên, giàu bản sắc văn hóa dân tộc và con người nơi đây vốn có truyền thống hiếu học, cần cù, chịu khó.

Thay mặt lãnh đạo tỉnh, phát biểu đáp lời và tiếp thu, Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An Nguyễn Đức Trung khẳng định, tỉnh lĩnh hội tiếp thu một cách đầy đủ, nghiêm túc tất cả ý kiến để từ đó đề ra được những giải pháp, chính sách cụ thể, đặc thù, thậm chí có những chính sách đột phá, nhất là trong điều kiện Nghệ An đang có sự quan tâm rất lớn của Trung ương với việc Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 39-NQ/TW về xây dựng và phát triển tỉnh Nghệ An đến năm 2030, tầm nhìn 2045 và Quy hoạch tỉnh thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn 2050 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Đây là hai cơ sở rất quan trọng để phát triển tỉnh Nghệ An, trong đó khu vực miền Tây phát triển nhanh, bền vững, phát huy tối đa lợi thế về kinh tế rừng, dưới tán rừng, cửa khẩu; các giá trị lịch sử, văn hóa; ứng phó hiệu quả với phòng chống thiên tai và biến đổi khí hậu.

Tại toạ đàm, lãnh đạo tỉnh Nghệ An kêu gọi, cam kết sẽ tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất có thể để doanh nghiệp đến nghiên cứu, đầu tư, làm ăn, phát triển tại miền Tây xứ Nghệ.