Lần đầu triển lãm về ngôi trường dạy làm báo đầu tiên của Việt Nam

Đó là phát biểu của nhà báo, nhà thơ Nguyễn Kim Hoa - GĐ Bảo tàng Báo chí Việt Nam trong buổi lễ cắt băng khai mạc Triển lãm chuyên đề “Kỷ niệm 70 năm Trường dạy làm báo Huỳnh Thúc Kháng” (4-4-1949 – 4-4-2019).

Tại triển lãm chuyên đề lần đầu tiên tổ chức về Trường dạy làm báo Huỳnh Thúc Kháng có sự góp mặt của nhiều đại biểu đặc biệt. Đó là các cựu học viên Trường Dạy làm báo Huỳnh Thúc Kháng còn sống, đại diện cho 42 học viên khóa học đầu tiên và duy nhất của trường là nhà báo Trần Kiên, nhà báo Lý Thị Trung và nhà báo Phạm Viết Thiệu.

Cùng đó là đại diện nhân thân của các lãnh đạo nhà trường như gia đình cố nhà báo Đỗ Đức Dục, nguyên GĐ Trường dạy làm báo Huỳnh Thúc Kháng; cố nhà báo Xuân Thủy, nguyên PGĐ Trường dạy làm báo Huỳnh Thúc Kháng; cố nhà báo Nguyễn Văn Hải, Quản lý trường dạy làm báo Huỳnh Thúc Kháng; cố nhà báo Nguyễn Thành Lê, nguyên Giảng viên Trường dạy làm báo Huỳnh Thúc Kháng; Tạ Quang Ngọc đại diện gia đình cố Nhà báo Quang Đạm, nguyên Giảng viên Trường dạy làm báo Huỳnh Thúc Kháng.

Đại diện nhân thân gia đình của các lãnh đạo nhà trường và cựu học viên Trường dạy làm báo Huỳnh Thúc Kháng. (Ảnh: Mộc Miên)

Phát biểu tại triển lãm, ông Hồ Quang Lợi - Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nhà báo Việt Nam khẳng định, lần đầu tiên có một triển lãm chuyên đề về ngôi trường này. Trường dạy làm báo Huỳnh Thúc Kháng cũng là cơ sở đào tạo báo chí đầu tiên của báo chí cách mạng nước ta, và duy nhất trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp.

Ông Hồ Quang Lợi - Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nhà báo Việt Nam

Theo ông Hồ Quang Lợi, trước Triển lãm này, mới chỉ có một vài bài báo, một vài thước phim tư liệu về Trường dạy làm báo Huỳnh Thúc Kháng.

Chúng ta không chỉ có điều kiện lại gần hơn với một sự kiện quan trọng trong lịch sử báo chí giai đoạn 1945-1954, mà chúng ta còn có cơ hội được tham quan Bia Di tích Lịch sử Quốc gia Trường dạy làm báo Huỳnh Thúc Kháng, dự kiến sẽ được khánh thành vào đúng ngày khai giảng Khoa học viết báo 70 năm trước ở xã Tân Thái, huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên.

Hiện hồ sơ Di tích đã được các cơ quan chức năng tỉnh Thái Nguyên phối hợp với Bảo tàng Báo chí Việt Nam hoàn thiện và trình lên Cục Di sản - Bộ VH-TT&DL xem xét ra quyết định.

Ông Hồ Quang Lợi cũng chia sẻ, nối tiếp truyền thống đó, 20 năm qua, Trung tâm Bồi dưỡng nghiệp vụ báo chí của Hội Nhà báo Việt Nam cũng đã từng bước hoàn thành nhiệm vụ đào tạo, bồi dưỡng vẻ vang được giao. Đó cũng là lý do, là niềm vui, là niềm tự hào mà bên cạnh những tư liệu, hình ảnh, hiện vật của trường dạy làm báo xưa, triển lãm còn có những hình ảnh, tư liệu rất mới mẻ, sống động về công việc bồi dưỡng nghiệp vụ báo chí cho các nhà báo, hội viên trong cả nước trong thời gian qua của Trung tâm Bồi dưỡng Nghiệp vụ báo chí hôm nay.

Tại triển lãm chuyên đề ý nghĩa này, GĐ Bảo tàng Báo chí Việt Nam- nhà báo, nhà thơ Trần Kim Hoa đã kể câu chuyện về ngày thành lập Trường dạy làm báo Huỳnh Thúc Kháng.

“70 năm trước,theo chỉ đạo của Chủ tịch Hồ Chí Minh, vào ngày 4-4-1949, tại xóm Bờ Rạ, xã Tân Thái, huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên đã mọc lên một ngôi trường tranh tre nứa lá mang tên “Trường dạy làm báo Huỳnh Thúc Kháng”.

Đó chính là cơ sở đào tạo báo chí đầu tiên ra đời trong khói súng và làm một dấu son trong trong lịch sử báo chí cách mạng nước ta.

Ban giám đốc trường do Tổng bộ Việt Minh trực tiếp chỉ định. GĐ là Nhà báo Đỗ Đức Dục. PGĐ là Nhà báo Xuân Thủy. Ủy viên là các nhà báo Như Phong, Đồ Phồn, Tú Mỡ.

Một đội ngũ giảng viên hùng hậu đã tham gia công tác đào tạo, bao gồm những nhà báo kiêm chính trị gia nổi tiếng như Trường Chinh, Võ Nguyên Giáp, Hoàng Quốc Việt, Lê Quang Đạo, Tố Hữu, Xuân Thủy, Hà Xuân Trường, Nguyễn Thành Lê, Quang Đạm, Như Phong, Từ Giấy, Vũ Đình Hòe, Nguyễn Văn Hải, Trần Đình Thọ, Nguyễn Huy Tưởng, Thế Lữ, Nguyễn Đình Thi, Nam Cao…

Trong vòng 3 tháng, tính từ ngày 4-4-1949 đến ngày 6-7-1949, trường đã tổ chức thành công khóa đào tạo đặc biệt của mình. Với 42 học viên mà hầu hết là những cán bộ, phóng viên báo chí đang công tác trong các cơ quan báo chí đến từ khắp mọi miền đất nước.

Rất quan tâm đến Trường dạy làm báo Huỳnh Thúc Kháng, Hồ Chủ tịch đã hai lần liền gửi thư để động viên, dạy bảo, hướng dẫn một cách tỉ mỉ, chi tiết nghiệp vụ làm báo cách mạng… cho các học viên. Trong bức thư đề ngày 9-6-1949 của Người có đoạn viết: … “Lớp này là lớp học viết báo đầu tiên, tôi mong các chú và các cô, thi đua nhau học và hành cho xứng đáng là những người tiên phong trên mặt trận báo chí. Báo chí cũng phải thực hiện khẩu hiệu: “tất cả để chiến thắng”!

Thư của Hồ Chủ tịch gửi lớp viết báo Huỳnh Thúc Kháng ngày 7-1-1949

Tiếp thu lời dạy của Người, các học viên của Trường dạy làm báo Huỳnh Thúc Kháng sau ngày tốt nghiệp, được tung mình vào đời sống chiến đấu, lao động sáng tạo, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trên khắp mọi miền đất nước, góp phần làm rạng danh truyền thống báo chí cách mạng, tạo dựng sức mạnh của đội ngũ nhà báo- chiến sĩ. Nhiều người sau này đã trở thành những nhà báo, nhà hoạt động văn hóa văn nghệ nổi tiếng, có nhiều đóng góp được ghi nhận”.

Tại triển lãm cũng khắc họa về hình ảnh ngôi trường tranh tre nứa mang tên “Trường dạy làm báo Huỳnh Thúc Kháng”

Các hiện vật được trưng bày tại Triển lãm

Với tinh lần làm sáng tỏ lịch sử, tôn vinh những giá trị chân chính; được sự chỉ đạo của Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam, trong nhiều năm qua, cán bộ Bảo tàng Báo chí Việt Nam đã dày công sưu tầm tư liệu, hiện vật, gặp gỡ và hỏi chuyện các nhân chứng, thực hiện nhiều chuyến về nguồn để có được một số tư liệu, hiện vật, trong đó có nhiều tư liệu, hiện vật lần đầu tiên được biết đến và lần đầu tiên công bố tại triển lãm này.

Hy vọng Triển lãm sẽ mang đến nhiều thông điệp có ý nghĩa đối với người xem, đặc biệt với các thế hệ làm báo, về truyền thống và sức sống của báo chí cách mạng, một nền báo chí ra đời trong kháng chiến, từ nhân dân, vì nhân dân và dân tộc mà phát triển, mà vẻ vang.