Lễ hội Okphansa - tiếng Lào có nghĩa là Lễ hội mãn chay, một trong những lễ hội lớn nhất của Lào diễn ra hàng năm. Bắt đầu vào ngày 15/8 hằng năm theo Phật lịch, Trong ba tháng của mùa chay cũng trùng với ba tháng mùa mưa tại Lào, các tăng ni phật tử phải ở trong chùa học giáo lý, học những điều tốt, hướng thiện, những người nào chưa làm những điều tốt đẹp phải nghe giảng đạo lý và cố gắng thay đổi mình, để cho tâm hồn được thanh thản, hạnh phúc, không cất nhà, không cưới hỏi, không lập công ty và hạn chế hoặc thậm chí tạm bỏ uống rượu, hút thuốc,...
Sau ngày lễ Okphansa điều quan trọng phải lưu ý đó là phải làm nhiều điều thiện, theo 3 điều đó là thực hiện theo những điều răn dạy của sư thầy, không làm điều ác, nghĩa là điều gì không tốt đẹp thì không được làm, hai là cố gắng làm những điều tốt đẹp trong cuộc sống này càng nhiều càng tốt, nhưng điều gì tốt đẹp cho cuộc sống cho mọi người, xã hội, cho đất nước thì phải làm thật nhiều, vì con người ta không thể biết mình sẽ ra đi ngày nào nên khi còn sống trên cuộc đời cần phải làm những điều tốt trong cuộc sống càng nhiều càng tốt, ba là phải làm cho tâm hồn trong sạch, không làm điều ác điều không tốt. Nếu làm được ba điều này thì cuộc sống sẽ tốt lành, hạnh phúc., các tăng ni có thể ra khỏi chùa để dạy giáo lý ở chỗ khác, chùa khác hoặc đi cúng bái ở bất cứ đâu mà không bị giới hạn, còn phật tử có thể dựng vợ gả, chồng, xây nhà và lập cơ sở kinh doanh tùy ý.
Trước lễ Okphansa một ngày, phật tử trên cả nước Lào đã chuẩn bị những đồ lễ như hoa, nến, đèn, bánh, kẹo, cơm, xôi, quả và tiền lẻ… để dâng lễ Phật vào ngày chính lễ (15/11 Phật lịch).
Trong Bun Okphansa, từ sáng đến tối sẽ diễn ra hàng loạt nghi thức tôn giáo đánh dấu sự kết thúc của 3 tháng Mùa chay như nghi lễ Xày Bạt (Cúng dường) để dâng đồ lễ cho các nhà sư và cho những người đã khuất vào sáng sớm; nghi lễ Okphansa chính thức vào buổi chiều, đây là lúc để các sư thầy và phật tử tập trung ở chùa để tổng kết lại nhưng điều đã làm trong ba tháng lễ, những gì tốt thì phát huy, những gì chưa tốt thì phải sửa đổi; vào buổi tối sẽ là lễ Viêng Thiềng, tức là lễ rước nến đi quanh chùa đủ ba vòng, theo đó vòng thứ nhất là để tưởng nhớ công ơn của Đức Phật, vòng thứ hai là để tưởng nhớ về những lời răn dạy của Đức Phật và vòng thứ ba là để ca ngợi công đức vô lượng của Đức Phật; nghi lễ cuối cùng trong ngày sẽ diễn ra vào lúc tối muộn đến trước 12 giờ đêm, là nghi lễ Lay Heurphay (Lày Hưa Phay), hay còn gọi là Thả thuyền lửa xuống sông Mekong, đây là hình thức để người Lào, đặc biệt là các nam thanh, nữ tú gửi những điều ước về một cuộc sống tốt lành trong tương lai. Đây cũng là nghi lễ cuối cùng của lễ Ọc Phăn Xả, đánh dấu thời điểm kết thúc 3 tháng dùi mài kinh Phật của các nhà sư ở trong chùa.
Tồn tại hằng nghìn năm cùng với sự ra đời của đạo Phật, những lợi ích đem lại từ ba tháng kiêng khem, hướng thiện và học giáo lý nhà Phật… không chỉ là sức hút giúp duy trì phong tục trên từ đời này sang đời khác, mà còn khiến ngày càng có nhiều người dân Lào hưởng ứng và làm theo.
Năm nào đến lễ hội này người dân cũng tới các ngôi chùa vào ngày 15/11 Phật lịch, họ chuẩn bị các đồ lễ rất chu đáo để dâng lễ, cầu mong cho mình có sức khỏe, gia đình con cháu luôn hạnh phúc và mong muốn con cháu được học những điều tốt đẹp của giáo lý nhà Phật và để hiểu biết về văn hoá Lào.
Huy Hoàng
.png)
