Loài cá bé xíu, khô đét, xưa ít người ăn nay lên đời thành đặc sản, giá 230.000 đồng/kg

Cá đét là một đặc sản có nhiều ở miền Trung, trong đó có nhiều nhất ở vùng biển Phú Yên, Quảng Ngãi, Đà Nẵng. Lý giải về cái tên của nó, người dân nơi đây cho biết cá sở hữu thân dài khoảng 30-40cm, gần giống cá chình nhưng nhỏ và dẹt hơn, gầy hơn nên nó gắn với cái tên cá đét.

Cũng có cách giải thích khác, con cá này nhỏ dài, chỉ mỗi cách chế biến xẻ hoặc để nguyên con phơi khô nên gọi là khô đét.

Loại cá này có hình dáng không ưa nhìn vì thuộc giống da trơn, lại dài, trông như con lươn hoặc con rắn. Cá đét chủ yếu tìm thấy vào các tháng mùa nắng từ tháng 4 – 9.

Trước đây, cá đét gắn với bữa cơm nghèo khó của người dân vùng biển. Sau mỗi chuyến đi biển, thu hoạch được cá đét, dân vùng biển lại mang về chế biến thành các món ăn, trong đó phổ biến nhất món cá đét kho. Tuy nhiên, loại cá này không nhiều thịt, thịt bở, lại có xương dăm nên không được ưa chuộng.

Từ loại cá bị chê, giá rẻ, khoảng 3-5 năm trở lại đây, cá đét khô đã lột xác thành một đặc sản, sánh vai cùng mực khô, cá cơm, cá bò khô... và được bán trên thị trường, trên các sàn thương mại điện tử với giá không hề rẻ. Con cá đét nhờ vậy đã giúp nhiều hộ cư dân vùng biển Quảng Nam - Đà Nẵng thoát nghèo, có nguồn thu nhập ổn định.

Khảo sát trên thị trường, cá đét khô hoặc cá đét khô tẩm gia vị được đóng gói cẩn thận, giá lên tới 230.000 đồng/kg.

Khô cá đét được chuộng bởi không chỉ ngon mà còn khá tiện dụng. Thực khách có thể thưởng thức tại chỗ khi đến với miệt biển hoặc mua về trữ trong tủ lạnh, hôm nào lười đi chợ hay nhà có khách đột xuất, chỉ cần lấy rồi chiên vàng trong vài phút là đã có

Để làm khô cá đét ngon ngọt, dứt khoát phải chọn cá thật tươi. Ngoài ra còn phụ thuộc vào bí quyết ướp cá, tùy theo kinh nghiệm và thời tiết mà “độ muối”, “độ nắng” cũng thay đổi. Cá vừa mới bắt được các ngư dân làm ngay bằng cách cắt bỏ đầu, rửa sạch, xẻ đôi rồi nấu nước muối pha ít hạt nêm với độ mặn vừa phải để ngâm cá.

Cá sau khi ngâm muối vớt ra để ráo tiếp tục tẩm muối ớt. Công đoạn cuối và cũng quan trọng nhất là đem phơi nắng. Nắng vừa đủ gắt để cá se mình, dẻo thịt, không bở mà vẫn giữ nguyên vị ngọt của cá. Cá đét khô đạt chuẩn khi lớp ngoài ráo hẳn nhưng bên trong thịt vẫn còn tươi rói.

Khô cá phải chế biến đúng cách, đúng món mới tăng thêm hương vị đặc trưng của từng loại cá. Riêng khô cá đét ngoài món nướng còn có thể chiên giòn, xào chua ngọt, xốt me, nướng sa tế… kiểu nào cũng ngon.

Người sành ăn hải sản cho rằng, cá đét khô không cần chế biến chi nhiều cho mất hương vị, chỉ cần nướng trên lửa than, mặt cá khô ửng hồng bay lên mùi thơm nức mũi là ngon rồi. Nướng cá đét phải để lửa than liu riu, không để lửa già. Đặt cá lên vỉ nướng, chờ cá chín vàng mặt dưới, trở mặt trên xuống cho đến khi cả hai mặt da phồng rộp lên.

Khô cá đét ngoài món nướng còn có thể chiên giòn, xào chua ngọt, xốt me, nướng sa tế… kiểu nào cũng ngon, thơm phức, là món nhậu có mặt ở các nhà hàng Hà Nội, TP.HCM.