Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính rất quan tâm đến vấn đề phát triển thị trường vốn, thị trường chứng khoán; trong đó, có vấn đề nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam từ cận biên lên thị trường mới nổi. Mới đây, người đứng đầu Chính phủ đã làm việc với Sàn giao dịch chứng khoán New York (NYSE) để hỗ trợ phát triển thị trường chứng khoán hiệu quả, bền vững ở Việt Nam, xây dựng thành công trung tâm tài chính quy mô khu vực.
Thời gian gần đây, vấn đề thanh lọc thị trường, nâng cao năng lực hệ thống giao dịch được Chính phủ chỉ đạo quyết liệt, cho thấy Việt Nam đang quyết tâm nâng chất cho thị trường chứng khoán, minh bạch hơn, bảo vệ nhà đầu tư, tăng niềm tin và sức hấp dẫn cho thị trường vốn.
So với thế giới, thị trường chứng khoán Việt Nam đang được định giá ở mức rẻ với tiềm năng lớn từ khối doanh nghiệp tư nhân và doanh nghiệp nước ngoài. Với tiềm lực kinh tế của Việt Nam, các chuyên gia cho rằng, VN-Index có thể lên 2.000 điểm nhưng phụ thuộc vào môi trường đầu tư. Thị trường chứng khoán giảm mạnh sau các vụ khởi tố, bắt giam lãnh đạo doanh nghiệp có vi phạm liên quan thao túng chứng khoán, phát hành trái phiếu… đã ảnh hưởng tiêu cực tới niềm tin của nhà đầu tư. Nhất là khối ngoại liên tục bán ròng trên thị trường chứng khoán.
Theo ông Zafer Mustafaoglu, Giám đốc Ban Tài chính, cạnh tranh và đổi mới khu vực Đông Á - Thái Bình Dương của Ngân hàng Thế giới (WB), mục tiêu được nâng cấp thành thị trường mới nổi đã được đưa vào nghị trình của Chính phủ. Nâng cấp thành thị trường mới nổi không chỉ là cải thiện về địa vị mà còn là tín hiệu cho thấy sự cải thiện mạnh mẽ về chất lượng với nền tảng thị trường vững chắc và hành vi trên thị trường. Đồng thời thị trường chứng khoán Việt Nam nâng hạng lên mới nổi cũng thu hút sự quan tâm của các nhà đầu tư quốc tế thứ hạng lớn đến Việt Nam.
Trên thị trường cổ phiếu, nâng cấp thành thị trường mới nổi có thể đem lại thêm 10 tỷ USD đầu tư gián tiếp mới cho Việt Nam; riêng năm đầu tiên có thể tiếp nhận thêm từ 2 - 5 tỷ USD.
“Chúng tôi khuyến nghị Việt Nam tiếp tục cam kết đẩy nhanh lộ trình nâng cấp thành thị trường mới nổi. Điều này có nghĩa là Việt Nam cũng cần mở hơn với các nhà đầu tư gián tiếp quốc tế, đồng thời nâng cao chất lượng thị trường. Thông tin phải kịp thời, đáng tin cậy và dễ tiếp cận hơn; hạ tầng cũng phải hiệu quả, thân thiện với các nhà đầu tư, cả trong nước và quốc tế," ông Zafer Mustafaoglu nói.
Theo ông Nguyễn Minh Tuấn, Tổng Giám đốc CTCP Đầu tư AFA Capital, các tiêu chí nâng hạng từ thị trường cận biên lên thị trường mới nổi tập trung vào hai yếu tố chính: quy mô và thanh khoản của thị trường (định lượng) và khả năng tiếp cận thị trường (định tính).
Về quy mô và thanh khoản, có bốn tiêu chuẩn gồm: số lượng công ty được nằm trong Standard Index, tổng vốn hóa thị trường, vốn hóa thả nổi và thanh khoản thị trường được tính bằng tỉ lệ giá trị giao dịch hàng năm thì Việt Nam gần như đã đáp ứng được ba tiêu chuẩn. Vấn đề chính của Việt Nam là những tiêu chuẩn định tính. Trong kỳ xếp hạng mới nhất vào tháng 6/2021, có 9 tiêu chí mà Việt Nam vẫn chưa đạt.
Các tiêu chí không đạt như: tỉ lệ sở hữu, hạn chế về sở hữu và quyền bình đẳng của các nhà đầu tư nước ngoài; sự dễ dàng luân chuyển vốn vào ra và mức độ tự do của thị trường ngoại hối; hệ thống lưu ký và thanh toán vẫn còn hiện tượng nghẽn lệnh, cũng như phải có những công cụ thấu chi, ứng trước tiền để giao dịch; khả năng chuyển đổi khi có những giao dịch không qua sàn và thanh toán bằng hiện vật phải có sự phê duyệt trước của Ủy ban Chứng khoán..
Thực tế, thị trường chứng khoán Việt Nam có sự phát triển bùng nổ trong năm 2021 với sự tăng trưởng mạnh mẽ về chỉ số, thanh khoản và mức vốn hóa thị trường.
Đến cuối năm 2021, giá trị vốn hóa niêm yết trên sàn HOSE đã lên tới 5,8 triệu tỷ đồng, đạt 92,77% GDP (năm 2020). Chỉ số VN-Index đóng cửa ở mức 1.498,28 điểm, tăng 35,73% so với đầu năm.
Trong năm 2021, giá trị và khối lượng giao dịch bình quân phiên lần lượt đạt trên 21.593 tỷ đồng và 737,29 triệu cổ phiếu, tương ứng tăng 247,27% về giá trị và 120,43% về khối lượng bình quân so với năm 2020.
Hải Nam
