Quảng Bình - Miền đất Danh nhân và Di sản

Khi đến với Quảng Bình ngoài những bãi biển trải dài trong xanh, cùng với khu nghỉ dưỡng thơ mộng. Chúng ta không thể không đến với những hang động độc đáo, nhiều kỳ thú của thiên nhiên ban tặng cho Quảng Bình và Việt Nam nói riêng cùng Thế giới nói chung.

Để bắt đầu khám phá chúng ta đi xe từ TP.Đồng Hới theo hướng tây lên đường mòn Hồ Chí Minh với chiều dài tuyến đường khoảng 40km để đến với xã Sơn Trạch, H.Bố Trạch nơi còn in dấu những chiến tích trải dài trên tuyến đường 20 – Quyết thắng (đường Hồ Chí Minh), nơi được thiên nhiên ưu ái ban tặng cho những hang động với vẻ đẹp tự nhiên cuốn hút đi sau vào mỗi du khách khi tới đây.

Để bắt đầu chuyến thưởng thú đến với vùng đất ghi dấu những chiến công và vương quốc của hang động chúng tôi xin mời quý vị đến với điểm thắng cảnh tham quan và dừng chân. Lạc vào thế giới hoang sơ giữa rừng núi với dòng suối róc rách, con thác rì rào và đầy đủ các loài động thực vậy được nuôi dưỡng và bảo vệ để sinh tồn, phát triển. Đó là điểm du lịch sinh thái và diễn dãi môi trường Vườn thực vật được công nhận và đưa vào khai thác sử dụng từ năm 2015. Đây là điểm du lịch sinh thái gắn với diễn giải môi trường nhằm vừa phát huy các giá trị và công năng của Vườn thực vật vừa giáo dục nâng cao nhận thức bảo tồn cho người dân và du khách. Vườn thực vật có một số cảnh quan tự nhiên khá đẹp như Thác Gió, Hồ Vàng Anh và có tài nguyên đa dạng sinh học khá đa dạng và phong phú, được ví như Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng thu nhỏ.

Đến với Vườn thực vật quý khách sẽ được trải nghiệm , khám phá rừng nhiệt đới ; ngắm hoa Phong lan; xem cây Sao Việt Nam 100 năm tuổi; vượt thác, tắm suối, hồ; quan sát động vật hoang dã; xem mô hình bảo quản, trưng bày mẫu vật, tiêu bản động, thực vật; tham khảo quy trình gieo ươm, nhân giống, trồng cây bản địa nguy cấp, quý hiếm,…

Sau khi ra khỏi điểm du lịch sinh thái chúng ta lại tiếp tục với chuyến đi khám phá dọc tuyến đường 20 Quyết thắng, từ điểm du lịch sinh thái chúng ta đi khoảng 3km chúng ta đến với các di tích ghi lại dấu ấn một thời hào hùng của các chiến sỹ cụ Hồ. Bắt đầu từ Km 0 trên tuyến đường 20 chúng ta đến với Hang Thôn Tin – Km 4; Hang NH – Km 12; Dốc Ba thang – Km 16; Hang 8 cô – Km16,5; Hang Y tá – Km 18.

Ở nơi đây là tuyến đường mà thời chiến đã ghi dấu biết bao nhiêu thanh niên tuổi trẻ yêu nước với độ tuổi đẹp nhất của cuộc đời, độ tuổi mà lòng nhiệt huyết được cho là tràn đầy năng lượng sống và chiến đấu. Chính vì vậy mà lãnh đạo Bộ giao thông vận tải và Bộ tư lệnh 559 đã đặt tên cho cung đường này là “Con đường của tuổi hai mươi” bởi một lẽ, lực lượng tham gia làm con đường này các chiến sỹ bộ đội, thanh niên xung phong, anh chị em công nhân, lực lượng”ba sẵn sàng” hầu hết đều ở vào tuổi 20. Đường 20 được xây dựng sau khi quân viễn chinh Mỹ ồ ạt kéo vào miền Nam. Do yêu cầu chi viện ngày càng lớn nên ta quyết định mở thêm tuyến đường mới từ Đông sang Tây Trường Sơn nhằm rút ngắn cung độ vận chuyển tiếp tế và phân tán sự đánh phá của không quân Mỹ. Ngày 20/12/1965 được đánh dấu là ngày bổ nhát cuốc đầu tiên trên tuyến đường này. Hai trung đoàn công binh số 4, số 10 và tổng đội thanh niên xung phong số 25 gồm hàng vạn chàng trai, cô gái của các tỉnh Quảng Bình, Hà Tĩnh, Nghệ An, Thanh Hóa và Hà Nam Ninh được giao nhiệm vụ phải khẩn trương làm xong tuyến đường này trong thời gian ngắn nhất. Họ đã lao động suốt cả ngày đêm với một khẩu hiệu thiết thực “Bám mặt trời không rời mặt trăng”. Một tiểu đội nữ thanh niên xung phong Quảng Bình đạt năng suất đào 8m³/ngày. Một cô gái quê ở Hà Tĩnh tên là Nguyễn Thị Nguyệt trong suốt 30 ngày liền, cứ mỗi ngày một gánh gạo 50kg, cô đã đi 20km đường rừng cả đi và về để tiếp tế cho công trường làm đường. Sau bốn tháng thi công đường 20 đã được hoàn thành vào ngày 20/04/1966, với chiều dài 125km vượt qua dãy Trường Sơn, nối liền làng Phong Nha với ngã ba Lùm Pùm tại vĩ tuyến 17, 20 thuộc huyện Bu Lơ Van của Lào. Đường 2, vì vậy có ý nghĩa chiến lược to lớn trên công tác đảm bảo giao thông vận tải chi viện cho miền Nam.

Khi nói đến đường 20 Quyết Thắng chúng ta không thể không nói đến sự hy sinh của hàng vạn chiến sỹ bộ đội, thanh niên xung phong đã ngã xuống để bảo vệ tuyến đường ngày đêm thông suốt. Trong hàng vạn sự hy sinh anh dũng đó, sự kiện hang 8 thanh niên xung phong vẫn là một trong những cột mốc đáng nhớ trên con đường 20 Quyết Thắng ở vùng quê đất lửa Quảng Bình. Nơi đây đã gắn với sự tích huyền thoại của 8 chàng trai, cô gái lứa tuổi đôi mươi, quê ở Hoằng Hóa, Thanh Hóa nhập ngũ cùng ngày, cùng làm nhiệm vụ bảo đảm giao thông trên tuyến đường này và đã hy sinh trong hang đá sau trận oanh tạc của địch ngày 14 tháng 11 năm 1972.

Sự hy sinh của những chàng trai, cô gái (4 trai, 4 gái) tại hang trú ẩn đó đã được nhà thơ Tạ Phương ghi lại nỗi đau, nỗi mất mát ấy qua bài thơ “Tiếng Vọng” sau gần 30 năm.

“Giữa thẳm sâu hoang mạc đá Kẻ Bàng

Vọng tiếng vượn gọi đàn thờ hồn mang nguyên thủy

Tiếng tách vỡ lây lan của những chiếc lu sành sót trong hang đá

Tiếng ngọn gió vô tình khao khát tìm nhau

Áp tai vào mạnh đá tôi nghe

Những tiếng vọng xót lòng hơn muối xát

Khát! Khát quá! Nước – Nước – Nước

Giọng con gái, con trai áp vào đá thời gian không xóa được

Tiếng vọng gọi tôi về quá vãng

Khi mặt đất nơi đây bom thù làm dị dạng

Và những người con gái, con trai chiến đấu giữ con đường

Sau một tiếng nổ trầm

Tất cả bị vùi chôn”.

Chính bởi dấu ấn trên con đường 20 Quyết Thắng này mà chúng tôi muốn gửi gắm đến quý vị nếu có dịp ghé về đây, xin hãy dừng chân ghé thắp nén hương tưởng nhớ sự hy sinh anh dũng của những thanh niên xung phong tuổi đôi mươi. Đây cũng là tỏ rõ truyền thống “uống nước nhớ nguồn” của nhân dân Việt Nam.

Để tiếp tục chúng ta cùng quay lại chuyến đi khám phá những hang động tuyệt tác được thiên nhiên ban tặng cho vùng đất nơi đây, chúng tôi xin được giới thiệu đến các bạn hang động được biết đến lau nay.

Đó là động Phong Nha – Kẻ Bàng (PN-KB), PN-KB với một vẻ đẹp đặc sắc, độc đáo riêng, động phong nha được xem là “kì quan đệ nhất động” của Việt Nam. PN-KB gồm hai bộ phận: động khô và động nước. Động khô ở độ cao 200m, theo các nhà địa lí học, thuở xưa vốn là một dòng sông ngầm, nay đã kiệt sức, chỉ còn những vòm đá trắng vân nhũ và vô số cột đá màu xanh ngọc bích óng ánh.

Trái với động khô, động nước hiện thời vẫn đang có một con sông dài chảy suốt ngày đêm… Sông khá sâu và nước rất trong. Hấp dẫn và được khách du lịch lui tới nhiều nhất chính là động nước.

Động chính phong nha gồm mười bốn buồng, nối với nhau bởi một hành lang phụ dài vài trăm mét. Ơ các buồng ngoài, trần hơi thấp, chỉ cách mặt nước độ lom. Từ buồng thứ tư trở đi vòm hang đã cao tới 25 – 40m. Đến hang thứ mười bốn, có thể theo các hành lang hẹp để đến các hang to ở phía sâu bên trong, cùng các dòng sông ngầm dưới khối núi đá vôi kẻ bàng và khu rừng nguyên sinh 40.000ha vẫn còn cất giữ bao điều huyền bí thú vị, hấp dẫn mà con người vẫn chưa biết hết.

Đi thuyền thăm động phong nha, chúng ta sẽ vô cùng kinh ngạc và thích thú trước vẻ đẹp lộng lẫy, kì ảo của nó. Dưới ánh sáng lung linh của ánh đèn, các khối thạch nhũ hiện lên đủ hình khôi, màu sắc. Có khối hình con gà, con cóc, có khối xếp thành đốt trúc dựng đứng trên mặt nước… Lại có khối mang hình mâm xôi, cái khánh, hoặc hình các tiên ông đang ngồi đánh cờ… Bàn tay tài hoa của tạo hóa khéo tạo cho các khối thạch nhũ không những chỉ đẹp về đường nét mà còn rất huyền ảo về sắc màu, một sắc màu óng lánh như kim cương không bút nào lột tả hết. Trong hang cũng có một số bãi cát, bãi đá để thuyền ghé lại cho khách đi thuyền dừng chân mặc sức leo trèo, luồn lách qua các bậc đá, các ngõ ngách để thăm thú đây đó, chụp ảnh, ghi hình hoặc thắp hương lên các bàn thờ do người chăm, người việt dựng nên tự thuở nào.

Đi suốt chiều dài hơn ngàn mét ở phần ngoài của động phong nha, du khách đã có cảm giác như lạc vào một thế giới khác lạ – thế giới của tiên cảnh. Nơi đây vừa có nét hoang sơ, bí hiểm; lại vừa rất thanh thoát và giàu chất thơ. Một tiếng nước gõ long tong, một tiếng nói trong hang động đều có âm vang riêng, khác nào tiếng đàn, tiếng chuông nơi cảnh chùa, đất bụt.

Kỳ III.  Khám Phá Động Thiên Đường.

Khám phá xong PN-KB chúng ta lại tiếp tục đến với Động Thiên Đường (ĐTĐ) hang động được khám phá vào năm 2005 bởi các chuyên gia của Hiệp hội Hang động Hoàng gia Anh (BCRA) đã khám phá ra một hang động mới vô cùng rộng lớn. ĐTĐ cũng là 1 hang động nằm trong quần thể hang động của Vườn Quốc gia PN-KB, ĐTĐ đã trở thành tên gọi và được biết đến như một trong những hang động đẹp và kỳ vĩ vào bậc nhất của Thế giới.

Nhưng trước khi khám phá tiếp ĐTĐ chúng tôi mời quý vị ghé vào suối nước Mọoc để nghỉ ngơi lấy sức để tiếp tục khám phá hang động được mênh danh là “Thiên Đường”, suối nước Mọoc nằm giữa danh thắng PN-KB và ĐTĐ vậy nên rất thuận tiện để chúng ta ghe qua nghỉ chơi, chiêm ngưỡng phong cảnh thiên nhiên rực rỡ cùng với hệ sinh thái đa dạng đi kèm với đó là những trải nghiệm hấp dẫn. Đến với suối nước Moọc chúng ta cứ ngỡ như đến chốn thần tiên bởi phong cảnh nơi đây. Suối nước được ví như một viên ngọc bích trong vắt đầy bí ẩn, ẩn dưới tán rừng già âm u, rậm rạp phủ kín bởi những vách núi đá vôi cao vút. Chúng ta có thể đến đây để thư giãn và tận hưởng những giây phút thoải mái khi đắm mình trong dòng nước mát tuyệt vời, nơi hợp lưu giữa suối nước Moọc và dòng sông Chày. Nhất là vào những ngày hè oi ả trên vùng đất PN-KB, suối nước Moọc không lúc nào ngớt tiếng cười, tiếng nô dùa càng làm cho suối Moọc gần gũi, hấp dẫn hơn với những du khách một lần ghé qua đây. Khu du lịch sinh thái suối Moọc thật sự không giống các điểm du lịch khác ở Vườn Quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng, nơi đây vẫn giữ được vẻ hoang sơ và tinh khôi vốn có, thật sự hấp dẫn và gây nhiều bất ngờ ấn tượng với du khách.Vẻ đẹp nên thơ, khung cảnh sơn thuỷ hữu tình, không khí trong lành nơi suối nước Moọc là điểm du lịch, nghỉ ngơi, thư giãn hấp dẫn đối với du khách gần xa khi đến với Quảng Bình.

Khi đã thỏa thích trong dòng suối mát lạnh của điểm nghỉ dưỡng suối nước Moọc, chúng ta đã phần nào lấy đà tiếp thêm sức để tiếp tục khám phá những hang động kỳ vĩ nơi đây. Chúng tôi xin mời các bạn điểm đến để khám phá tiếp theo, đó là Động Thiên Đường (ĐTĐ). ĐTĐ là một động khô, thuộc hệ thống hang vòm, không có sông ngầm chảy qua và có độ cao khoảng 200m so với mực nước biển. Khác với các hang động khác, cửa động Thiên Đường rất nhỏ, rộng chừng 4m2, chỉ vừa đủ cho 02 người đi lại. Nhưng đó chính là điều gây bất ngờ và tạo ấn tượng cho bất cứ ai đặt chân tới đây.

Chỉ cần bước qua cửa hang, một không gian mênh mong, rộng lớn với vô vàn khối thạch nhủ và măng đá kỳ ảo hiện ra trước mắt như chốn thiên đường. Những khối thạch nhũ óng ánh đến mê hồn cứ thi nhau rủ xuống với vô vàn hình thù. Càng vào sâu trong động, thạch nhũ càng tráng lệ. Mỗi khối thạch nhũ có một vẻ đẹp riêng, không khối nào giống khối nào tùy theo trí tưởng tượng của mỗi người. Nhìn những khối thạch nhũ này, người ta có thể hình dung ra rất nhiều hình ảnh của Phật Bà Quan Âm, Tam đa, Bát tiên quần tụ, Tiên ông giáng trần, Chúa Giê-su; hay hình ảnh của tháp Bút, nhà rông Tây Nguyên, cây thông noel, cây thiên mệnh, cây tre; cho đến hình ảnh của các loài rồng, kỳ lân, thỏ ngọc, voi, lạc đà… Đặc biệt trong hang có thạch nhũ xám rất độc đáo, hiếm thấy ở những hang động khác. Bởi thế không phải ngẫu nhiên mà động Thiên Đường đã được xếp đứng đầu trong bảng xếp hạng hang động quốc tế về sự huyền bí, kỳ vĩ.

“ĐTĐ là một kỳ quan trong lòng Di sản thiên nhiên thế giới Vườn Quốc Gia Phong Nha Kẻ Bàng. Nằm ở độ cao 360m so với mực nước biển, Động Thiên Đường được ví như “Vườn địa đàng ở chốn trần gian” đã được Hiệp Hội Hang động Hoàng Gia Anh khảo sát, thám hiểm và đưa ra kết quả hết sức với chiều dài lên tới 31.4km; chiều cao từ 40 đến 100m, chiều rộng dao động từ 30 đến 150m.”

ĐTĐ có chiều cao lên tới hơn 100m, chỗ rộng nhất hơn 150m, và đặc biệt là chiều dài hơn 31,4km. Vào 11/6/2011, Trung Tâm Sách Kỷ Lục Việt Nam đã công bố các kỷ lục mà Động Thiên Đường đạt được: Động khô dài nhất Châu Á; Động khô có hệ thống thạch nhủ, măng đá độc đáo nhất; Động có cầu gỗ dài nhất Châu Á.

ĐTĐ là một tác phẩm của tạo hóa, một thiên cung trong lòng đất, trong lòng Di sản thiên nhiên thế giới Phong Nha – Kẻ Bàng. ĐTĐ là một kỳ quan trong lòng Di sản thiên nhiên thế giới Vườn Quốc Gia Phong Nha Kẻ Bàng.

Chính bởi những gì mà ĐTĐ có được sẽ không làm phụ lòng quý khách khi một lần đặt chân ghé qua thăm thú, thưởng ngoạn.

Ngoài 2 hang động trên chúng tôi xin phác họa qua với quý vị thêm một hang động kỳ vĩ nữa, hang động được mệnh danh là hang động đẹp nhất thế giới, đó là Hang Sơn Đoòng(S.Đò).

Hang S.Đò được các chuyên gia hang động của Hiệp hội hang động Hoàng Gia Anh và người đàn ông tại địa phương đó là Hồ Khanh khám phá ra vào năm 2009. Vào năm 2013 hang S.đo chính thức được đưa vào chương trình du lịch thám hiểm hang động.

Đó là hang động lớn nhất trên Thế giới, chỉ mới được phát hiện vào năm 2009. Hai dòng sông ngầm lớn là Khe Ry và Rào Thương giao thoa với nhau hình thành nên Hang S.Đò. Hang nằm dọc theo đoạn đứt gãy địa lý rộng gần 100m của dãy Trường Sơn, góp phần tạo nên kích thước khổng lồ của Hang S.Đò.

Núi đá vôi của hang động Phong Nha - Kẻ Bàng vào khoảng 400 triệu năm tuổi, trong khi của Hang S.Đò chỉ mới khoảng 3 triệu năm tuổi.

Hang S.Đò có hai giếng trời tự nhiên và cũng chính là nơi duy nhất có ánh sáng mặt trời chiếu vào.

Điều này giúp hình thành nên các hình dạng đá vôi độc đáo ví dụ như Phytokarst, cùng các loài thực vật và cây cối có thể phát triển trong hang. Đồng thời, các chùm ánh sáng lớn có thể được nhìn thấy ở khu vực hố sụt đầu tiên của hang. Các đám mây và sương mù thường được hình thành ngay trong các khoảng không lớn trong hang và dâng lên phủ khắp các khu vực hố sụt. Hang Sơn Đoòng là một điểm đến tuyệt vời cho các hoạt động nhiếp ảnh, nhờ vào diện tích khổng lồ của hang, ánh sáng từ các hố sụt chiếu xuống tạo điều kiện cho du khách có thể ghi lại những khoảng khắc đáng nhớ.

Hang S.Đò lớn đến mức có thể chứa cả toàn nhà chọc trời 40 tầng của thành phố New York Mỹ Hang S.Đò thực sự là một địa điểm độc đáo. Với chiều dài gần 9km, tại một số vị trí chiều cao trần hang lên đến 200m, rộng 160m, Hang Sơn Đoòng làm choáng ngợp tất cả những ai bước chân vào thám hiểm bằng kích thước khổng lồ và vẻ đẹp quyến rũ của nó. Với tổng thể tích ước tính lên đến 38,5 triệu mét khối, Hang S.Đò hoàn toàn vượt qua Hang Nai của Malaysia, hang động từng chiếm giữ kỷ lục hang động lớn nhất thế giới trước đây. Các cột thạch nhũ cao lên đến 80m của hang xũng được nghiên cứu và là cột thạch nhũ cao nhất từng được thấy.

Trên chỉ là mới nét phác họa của chúng tôi đến với quý vị về hang S.Đò, ngoài những gì chúng tôi nói ra còn rất nhiều điều thú vị về S.Đò mà chúng tôi vẫn chưa thể nói hết được đến với quý vị bạn đọc.

Ngoài động PN-KB; ĐTĐ và Hang Sơn Đoòng ở vùng đất Phong Nha và Quảng Bình này còn rất rất nhiều hang động nữa mà chúng tôi không thể liệt kê hết được ra ở đây. Tạp chí Doanh Nghiệp &Thương Hiệu chúng tôi chỉ xin dừng ở đây và hẹn một dịp gần nhất chúng tôi sẽ dẫn quý vị đến với nhiều hang động tuyệt đẹp khác nữa mà vùng đất Quảng Bình này có được nhờ sự ban tặng của tạo hóa thiên nhiên ban cho.

Phạm Trung