Quất Động: Cái nôi của nghề thêu truyền thống

12:22 | 28/05/2019

DNTH: Quất Động được biết đến là cái nôi của nghề thêu truyền thống. Đây là nơi ông tổ nghề - tiến sĩ Lê Công Hành đã dạy dân làng những mũi thêu đầu tiên từ vài trăm năm trước. Cho đến nay, nhiều người dân làng Quất Động vẫn coi thêu như một phần cuộc sống của mình.

Trước kia, nhà nào ở Quất Động, huyện Thường Tín cũng có khung thêu. Các mẫu tranh thêu từ hoa quả, cây cối đến các bức tranh thêu truyền thần... đều được người dân trong thôn thêu rất tỉ mỉ. 

Tìm hiểu về nghề thêu, các nghệ nhân cho biết, các công đoạn thêu sẽ bắt đầu từ vẽ mẫu, căng nền, chấm kiểu, chọn chỉ mầu rồi mới tiến hành thêu. Bằng đôi bàn tay khéo léo, các nghệ nhân đã chắt lọc những gì tinh túy nhất của hồn dân tộc để tạo nên những tác phẩm rực rỡ, sinh động. 

Rồi khi cuộc sống thay đổi, nhiều người ở làng Quất Động đã bỏ nghề thêu để tìm đến những công việc có thu nhập cao hơn. Nhưng những người nặng lòng với sợi chỉ kỳ diệu thì vẫn tiếp tục tìm cách giữ nghề để Quất Động luôn là một nơi để người ta tìm về với những giá trị của thời gian.

Nghệ nhân Bùi Đăng Bình, xã Quất Động, huyện Thường Tín, Hà Nội cho rằng: "Để giữ được nghề truyền thống thì ngày nay, làm ra sản phẩm phải bán được, phải được ưa chuộng trên thị trường, có thu nhập cao thì người ta mới giữ được nghề". 

Ông tổ nghề thêu Quất Động khi mang thêu về làng cũng đồng thời truyền cho các làng khác để cùng phát triển nghề thêu. Khi làng thêu Quất Động có phần vắng tiếng lách cách của khung thêu, thì những làng bên có những nghệ nhân đang cùng Quất Động giữ gìn và phát triển nghề thêu tay truyền thống của cha ông. 

Từ những sợi chỉ mỏng manh nhiều màu sắc, người nghệ nhân bằng đôi bàn tay khéo léo đã tạo ra những con rồng, con phượng oai phong lộng lẫy, hay những đóa hoa, cành lá mang sức sống và tính thẩm mỹ cao. Với những người yêu thêu, có lẽ đó là sự kỳ diệu. 

Những đôi bàn tay bé nhỏ mà tài hoa của người thợ thủ công đã trở thành tấm danh thiếp đưa ngôi làng thêu đi khắp thế giới, để bạn bè quốc tế hiểu và yêu một nét văn hóa tinh tế của người Việt Nam.

Các tác phẩm nổi bật của làng thêu là các bức tranh thêu phong cảnh… Để có những bức tranh đẹp, người thợ thêu có khi phải mất hàng tháng, lựa chọn từng loại chỉ màu phù hợp, khéo léo trong từng mũi kim để tạo những mảng màu thể hiện không gian bức tranh… 

Nói về loại hình thêu khó nhất, nghệ nhân Lê Văn Trường cho biết, đó là thêu tranh chân dung. "Để tạo nên cái hồn của bức tranh là rất khó, phải làm sao thể hiện được cảm xúc trên khuôn mặt, trên đôi mắt của nhân vật. Từng đường nét, nụ cười, cái miệng, cái mũi, cũng đều phải toát lên được cái hồn", nghệ nhân chia sẻ.

Những bức tranh chân dung được kết hợp bởi hàng triệu mũi kim với đủ loại chỉ thêu để tạo nét biểu cảm trên khuôn mặt. Để hoàn thành một bức tranh thêu chân dung có khi mất tới 7 đến 8 tháng. 

Thêu đòi hỏi sự kiên trì, tỉ mỉ và rất nhiều thời gian. Thế nhưng đó sẽ là một tác phẩm đầy giá trị vì từng đường kim mũi chỉ trong đó đều là tâm tình và niềm tự hào của người nghệ nhân, người thợ thêu.

 

Khi mặc chiếc áo dài với những họa tiết thêu đẹp như thế này, người ta sẽ cảm nhận rõ hơn vẻ duyên dáng, thanh lịch của người phụ nữ Việt Nam

Không chỉ áo dài hay tranh, còn rất nhiều những sản phẩm thêu tay khác đáp ứng đa dạng nhu cầu của khách hàng. Sự tinh tế của hoa lá cành hay sự sáng tạo trong từng đường kim mũi chỉ tạo nên rất nhiều những cảm xúc khác nhau cho những người sở hữu chúng.

  • Làng Quất Động nằm ở xã Quất Động, huyện Thường Tín, Hà Nội, cách trung tâm thành phố khoảng 23km về phía nam. 
  • Từ trung tâm Hà Nội đi theo đường Giải Phóng đi thẳng tới thị trấn Văn Điển đi tiếp qua chợ Vồi chừng 20 km là thấy biển chỉ dẫn ngay bên đường.
  • Nếu đi xe buýt, các bạn bắt xe 08 từ bến xe Giáp Bát đi Thường Tín, đến cây xăng Quất Động, đi bộ vào làng 
  • Hiện nay đã có tour tham quan làng Quất Động. Du khách sẽ được tham quan xưởng thêu, nghe giới thiệu về những nét tinh tế của sản phẩm thêu tay, đồng thời cũng được trải nghiệm thêu thử.
  • Sản phẩm: Các nghệ nhân thêu làng Quất Động cho ra đời rất nhiều sản phẩm đa dạng, từ các nhóm hàng truyền thống như: câu đối, nghi môn, lọng, cờ, trướng, khăn tay, khăn quàng cổ khăn trải bàn, các loại trang phục sân khấu cổ truyền, áo dài… đến những bức tranh thêu phong cảnh, chân dung.

Huyền Trang - Quang Tùng / Vietnam Journey

Ý kiến bạn đọc...

Gửi
Hủy

Thí sinh Hà Tĩnh lọt vòng chung kết cuộc thi Hoa hậu biển Việt Nam toàn cầu 2025

DNTH: Sau vòng sơ khảo, cuộc thi Hoa hậu Biển Việt Nam Toàn cầu 2025 đã tìm kiếm được 30 ứng viên tài năng, xinh đẹp để bước vào vòng chung kết, trong đó, đại diện đến từ Hà Tĩnh tự hào dẫn đầu bình chọn danh hiệu người đẹp...

“Tự nguyện” – Thanh âm bất diệt tri ân báo chí cách mạng Việt Nam

DNTH: Tác phẩm đặc biệt mang tên 'Tự nguyện' - một trong những điểm nhấn tại Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam và đón nhận Huân chương Hồ Chí Minh vừa qua.

Bế mạc Hội Báo toàn quốc năm 2025

DNTH: Hội Báo toàn quốc năm 2025 đã nêu bật những đóng góp và sự phát triển mạnh mẽ của báo chí cách mạng Việt Nam trong suốt 100 năm qua, đồng thời quảng bá các sản phẩm báo chí, thành quả lao động, sáng tạo của các nhà báo –...

Người sở hữu bộ sưu tập hơn 1.000 tờ báo "cổ"

DNTH: Ông Huỳnh Minh Hiệp, một kỷ lục gia và nhà sưu tầm nổi tiếng tại TP Hồ Chí Minh, đang sở hữu kho tàng vô giá: Bộ sưu tập hơn 1.000 tờ báo. Trong đó có nhật báo từng lưu hành tại Sài Gòn trước năm 1975 và nhiều tờ có tuổi...

Khẳng định vai trò tiên phong của báo chí trong hành trình 100 năm đồng hành cùng dân tộc

DNTH: Sáng 19/6, tại Trung tâm Hội nghị quốc gia (Hà Nội), Hội Nhà báo Việt Nam, Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương phối hợp với Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch tổ chức khai mạc Hội Báo toàn quốc năm 2025.

Thành lũy liên hoàn, đóng vai trò quan trọng trong việc phòng thủ kinh đô Hoa Lư xưa

DNTH: Kết quả khai quật khảo cổ tường thành Dền tại tỉnh Ninh Bình vào cuối tháng 5/2025 cho thấy một hệ thống thành lũy liên hoàn, đóng vai trò quan trọng trong việc phòng thủ kinh đô Hoa Lư xưa.

XEM THÊM TIN