Rào cản từ cấp cơ sở: Khi tư duy quản lý đang tụt lại sau thực tế
07:21 | 18/05/2025
DNTH: Trong khi Nghị quyết 68-NQ/TW vừa ban hành với tinh thần khuyến khích phát triển kinh tế tư nhân đang là cú hích mạnh về chính sách, thì thực tế triển khai tại cấp huyện (cũ), cấp xã lại cho thấy một sự lệch pha đáng lo ngại. Không ít doanh nghiệp nhỏ và vừa, đặc biệt ở khu vực nông thôn, phản ánh rằng chính rào cản lớn nhất trong quá trình đầu tư, sản xuất – kinh doanh lại đến từ cấp quản lý địa phương.
Những thủ tục "không tên"
Một doanh nghiệp sản xuất gạch không nung tại huyện T.X, tỉnh Ninh Bình cho biết: “Khi làm thủ tục chuyển đổi mục đích sử dụng đất để mở rộng nhà xưởng, chúng tôi đã tuân thủ đầy đủ các quy trình pháp lý theo quy định của Luật Đất đai. Nhưng sau đó vẫn bị yêu cầu thêm văn bản xác nhận không ảnh hưởng ‘mỹ quan nông thôn’ và ‘ý kiến cộng đồng dân cư’, thứ không có trong bất kỳ văn bản pháp luật nào.”
Tình trạng này không hiếm. Tại tỉnh Hưng Yên, một hợp tác xã nông nghiệp công nghệ cao phản ánh rằng dù được tỉnh chấp thuận chủ trương đầu tư, nhưng khi triển khai tại huyện, họ lại bị yêu cầu “rà soát lại quy hoạch vùng trồng” và chờ phê duyệt “bản đồ hiện trạng mới” kéo dài hơn 8 tháng. Trong khi đó, doanh nghiệp vẫn đang phải trả lãi vay từ nguồn vốn đầu tư ban đầu.
Tư duy quản lý cũ
Vấn đề nằm ở chỗ: nhiều cán bộ quản lý tại cấp xã, huyện vẫn giữ tư duy “quản” thay vì “phục vụ”. Có nơi, chính quyền xã còn yêu cầu doanh nghiệp phải “đồng hành đóng góp xây dựng cơ sở hạ tầng địa phương” thì mới hỗ trợ thủ tục đầu tư – một hình thức xin cho biến tướng.
Theo một khảo sát do Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) công bố cuối năm 2024, có tới 36% doanh nghiệp nhỏ và vừa được hỏi cho biết gặp phiền toái từ các quy định thiếu minh bạch hoặc không chính thống tại địa phương, đặc biệt khi liên quan đến thủ tục đất đai, môi trường và xin ý kiến cộng đồng dân cư.
Một doanh nghiệp cơ khí tại Thái Bình từng chia sẻ: “Chúng tôi muốn mở xưởng sản xuất nhỏ ngay trên đất sẵn có của gia đình nhưng bị xã ngăn lại vì ‘phải xin ý kiến trên huyện’, trong khi thực tế theo luật thì chỉ cần đăng ký kinh doanh và cam kết bảo vệ môi trường.”
Khi quyền lực phân cấp nhưng trách nhiệm không rõ
Một trong những điểm yếu hiện nay là sự mơ hồ giữa thẩm quyền và trách nhiệm tại cấp huyện, xã. Nghị quyết 68-NQ/TW đã nêu rõ yêu cầu: "Xóa bỏ định kiến, rào cản đối với kinh tế tư nhân, bảo đảm quyền kinh doanh bình đẳng và tiếp cận nguồn lực". Nhưng nếu không có sự rà soát, chỉnh sửa lại quy trình hành chính tại cấp địa phương thì tinh thần của nghị quyết khó đi vào thực tế.
Chuyên gia Nguyễn Trí Dũng, nguyên thành viên tổ công tác cải cách thủ tục hành chính, nhận xét: “Chúng ta phân cấp mạnh nhưng không song hành với đào tạo và kiểm soát. Cán bộ ở cấp xã thậm chí còn không biết đến những thay đổi về Luật Đầu tư, Luật Doanh nghiệp – điều này tạo ra một môi trường đầu tư đầy bất trắc ở cơ sở.”
Đường ra ở đâu?
Để tháo gỡ rào cản này, cần thực hiện các bước đồng bộ:
-
Bắt buộc công khai hóa toàn bộ quy trình hành chính ở cấp huyện, xã – kèm theo trách nhiệm giải trình rõ ràng của từng bộ phận.
-
Tổ chức đào tạo, tập huấn về tư duy phục vụ doanh nghiệp cho cán bộ địa phương, đặc biệt ở khu vực có nhiều doanh nghiệp tư nhân hoạt động.
-
Thiết lập cơ chế phản hồi và khiếu nại nhanh về rào cản hành chính – có thể thông qua các hội đồng doanh nghiệp địa phương hoặc cổng thông tin trực tuyến chuyên biệt.
-
Thí điểm giao quyền nhiều hơn cho các Trung tâm Phục vụ Hành chính công cấp huyện, thay vì để từng xã hoặc từng phòng ban xử lý riêng lẻ, dễ dẫn đến phát sinh các "luật làng".
Thay đổi phải bắt đầu từ cấp thấp nhất
Nếu không thay đổi được cách nghĩ và cách làm ở cấp xã, cấp huyện – nơi doanh nghiệp tiếp xúc đầu tiên – thì những nỗ lực xây dựng môi trường kinh doanh thông thoáng, bình đẳng theo tinh thần Nghị quyết 68 sẽ không thể thành hiện thực.
Việc phát triển kinh tế tư nhân không nằm ở những chính sách lớn trên giấy, mà nằm ở khả năng biến đổi nhận thức quản lý từ “người kiểm soát” thành “người phục vụ” – bắt đầu từ những hành lang làng quê.

Từ 1/7, cá nhân bán hàng online bị khấu trừ thuế ngay khi giao dịch thành công
DNTH: Chính phủ vừa ban hành Nghị định 117/2025/NĐ-CP, quy định về quản lý thuế đối với hoạt động kinh doanh trên nền tảng thương mại điện tử và nền tảng số của hộ, cá nhân. Nghị định này sẽ chính thức có hiệu lực từ ngày...

Sửa đổi quy định về giá tính lệ phí trước bạ nhà, đất
DNTH: Bộ Tài chính đang lấy ý kiến góp ý với dự thảo Thông tư sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 13/2022/TT-BTC quy định chi tiết một số điều của Nghị định số 10/2022/NĐ-CP của Chính phủ quy định về lệ phí trước...

Phê duyệt Đề án "Kiện toàn tổ chức và hoạt động của Quỹ Hỗ trợ nông dân Trung ương"
DNTH: Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc vừa ký Quyết định số 1081/QĐ-TTg ngày 5/6/2025 phê duyệt Đề án "Kiện toàn tổ chức và hoạt động của Quỹ Hỗ trợ nông dân Trung ương".

BHXH bắt buộc với chủ hộ kinh doanh từ 1/7/2025
DNTH: Các chủ hộ kinh doanh phải tham gia đóng bảo hiểm xã hội (BHXH) bắt buộc từ 1/7/2025, mức thấp nhất là 585.000 đồng và cao nhất là 11,7 triệu đồng.

Các nhóm đối tượng mới tham gia BHXH bắt buộc từ ngày 1/7/2025
DNTH: Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH) năm 2024 có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2025 mở rộng diện bao phủ người tham gia và thụ hưởng chính sách BHXH.

Ví điện tử là phương tiện thanh toán tương tự tài khoản và tiền mặt từ ngày 1/7/2025
DNTH: Đây là những thông tin được ông Phạm Anh Tuấn, Vụ trưởng Vụ Thanh toán, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) công bố tại họp báo chương trình "Ngày không tiền mặt 2025" vừa diễn ra tại TP Hồ Chí Minh.
Đô thị cuộc sống
-
Sống Khỏe – Năng lượng tràn đầy từ mọi hoạt động tại Eurowindow Sport Garden, dự án sắp khởi công tại Vinh
-
Hà Nội: Tái khởi công đường Vành đai 2,5 đoạn Đầm Hồng - Quốc lộ 1A
-
Xếp hàng xuyên đêm chiêm bái xá lợi Đức Phật tại chùa Quán Sứ
-
Từ ngày 20/5 người dân Hà Nội có thể thực hiện trực tuyến một số thủ tục về đất đai
-
Pearl Residence hợp tác với Savills Việt Nam giúp nâng tầm chuẩn sống nơi trung tâm đô thị biển Cửa Lò
-
Cầu Tứ Liên: Biểu tượng mới cho hành lang phát triển phía Bắc Thủ đô
Sống khỏe
-
Nên ăn 4 - 5 quả mận mỗi ngày để đem lại lợi ích tối đa cho sức khỏe
-
Tự hào là bệnh viện mắt tiên phong tại Tây Nguyên
-
Người phụ nữ suýt thủng thực quản vì uống thuốc sai cách
-
Bệnh viện ĐHYD-HAGL phát hiện trường hợp hiếm gặp, răng mọc ở hốc mũi
-
Dinh dưỡng học đường cho trẻ mầm non: Nền tảng cho sự phát triển toàn diện
Thị trường
-
Ô tô cũ ế ẩm, giới buôn “có lời là bán”
-
"Lướt sóng" bất động sản thời điểm này 90% là thất bại
-
Ninh Thuận bứt phá ngoạn mục, trở thành “mỏ vàng” trong mắt nhà đầu tư
-
Bất động sản Việt Nam vẫn hấp dẫn nhà đầu tư nước ngoài
-
M&A bất động sản phía Nam nhộn nhịp trong mùa dịch
-
Ô tô giảm giá “chạy” tháng ngâu
Ý kiến bạn đọc...