Bắc Giang phải tăng tốc xét nghiệm, không cứng nhắc trong giãn cách xã hội

Sáng 18/5, Bộ trưởng Nguyễn Thanh Long cùng các chuyên gia và đoàn công tác của Bộ Y tế đã đi kiểm tra công tác phòng chống dịch COVID-19 tại một số KCN và BV điều trị bệnh nhân ở tỉnh Bắc Giang. Ngay sau buổi kiểm tra, đoàn công tác của Bộ Y tế và lãnh đạo tỉnh Bắc Giang đã họp trực tuyến với Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam tại điểm cầu trụ sở Văn phòng Chính phủ (Hà Nội).Từ sáng nay (18/5), tỉnh Bắc Giang đã thực hiện cách ly xã hội theo Chỉ thị 16 của Chính phủ đối với huyện Việt Yên và 3 xã của huyện Yên Dũng (xã Tiền Phong, Nội Hoàng, Yên Lư); tạm dừng hoạt động đối với 4 KCN Vân Trung, Đình Trám, Song Khê-Nội Hoàng, Quang Châu.

Phó Chủ tịch tỉnh Bắc Giang Mai Sơn cho biết, tính đến hết ngày 17/5, Bắc Giang có 3 ổ dịch, đã ghi nhận 411 bệnh nhân, 6.581 người là F1 và 30.654 người là F2.

Cụ thể, ổ dịch tại xã Phương Sơn (huyện Lục Nam), liên quan đến BV K Trung ương, có 6 bệnh nhân và đã được khống chế, không còn khả năng bùng phát ra cộng đồng.

Ổ dịch thứ hai tại Công ty Shin Young (KCN Vân Trung), liên quan đến BV Nhiệt đới Trung ương cơ sở 2, có 210 ca bệnh, 4.499 trường hợp là F1 và 22.077 người F2. Ổ dịch này vẫn gia tăng số trường hợp mắc, song các ca nhiễm mới chủ yếu đã được cách ly tập trung, ít có khả năng lây lan rộng sang DN khác và cộng đồng.

Ổ dịch thứ ba tại Công ty TNHH Hosiden Việt Nam (KCN Quang Châu, thuộc huyện Việt Yên) phát hiện ca bệnh đầu tiên từ ngày 14/5, đến nay đã có 190 bệnh nhân, 1.736 trường hợp F1 và 4.813 trường hợp F2. Hầu hết F0 là công nhân xưởng 4, ngoài ra còn xuất hiện các ca dương tính ở xưởng 1, 2 và 3.

Trên cơ sở kết quả xét nghiệm, Bắc Giang xác định toàn bộ công nhân làm việc tại Công ty TNHH Hosiden Việt Nam đều là F1 (khoảng 4.000 người). Trong những ngày tới, số lượng ca dương tính tại ổ dịch này vẫn tiếp tục tăng do các F1 đã tiếp xúc đến giai đoạn bệnh khởi phát và số lượng mẫu xét nghiệm được lấy tiếp tục có kết quả. Số công nhân này đã được đưa đi cách ly tập trung và trong tầm kiểm soát.

Tuy nhiên, tại ổ dịch này từ ngày 17/5 đã xuất hiện rải rác 5 trường hợp F0 tại một số công ty thuộc KCN Đình Trám (gồm Công ty cổ phần Vietnam-Sunergy, Vsun 3 trường hợp; Công ty Tuhong 1 trường hợp; Công ty Moa Tech 1 trường hợp). Tổng số công nhân của 3 công ty này khoảng 10.825 người. Bắc Giang nhận định, bước đầu xác định các ca bệnh này liên quan đến F0 của Công ty TNHH Hosiden.

Liên quan đến các ca này, BQL các KCN tỉnh phối hợp với ngành y tế đã khoanh vùng các khu vực trong DN có ca nhiễm, yêu cầu các DN cung cấp danh sách công nhân, rà soát, sàng lọc các trường hợp có nguy cơ lây nhiễm, thông tin cho UBND huyện, thành phố khẩn trương khoanh vùng, cách ly tập trung và cách ly tại nhà.

Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Giang Lê Ánh Dương cho biết dịch tại huyện Việt Yên là nguy cơ cao nhất do tập trung nhiều KCN nhất. Huyện Việt Yên có khoảng 300.000 dân thì số người tại các KCN chiếm khoảng 100.000. Tất cả công nhân của các cụm công nghiệp trong huyện đã được xét nghiệm lần 1. Những công ty nào có F0 thì tất cả công nhân của công ty đó sẽ được coi là F1 và phải cách ly tập trung.

Đẩy mạnh xét nghiệm mẫu gộp, theo kịp tốc độ lấy mẫuMột trong những vấn đề của tỉnh Bắc Giang hiện nay là tốc độ xét nghiệm chưa theo kịp tốc độ lấy mẫu và hiện tỉnh vẫn còn khoảng 70.000 mẫu chưa được xét nghiệm. Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam cho rằng nhiều lực lượng lấy mẫu, xét nghiệm đã về hỗ trợ Bắc Giang, quan trọng nhất lúc này là công tác điều phối. Kinh nghiệm ở Hải Dương cho thấy dù công suất xét nghiệm chỉ bằng 70% của Đà Nẵng nhưng chỉ bằng tập huấn lại, ứng dụng công nghệ thông tin để quản lý  danh sách lấy mẫu và kết quả xét nghiệm… thì công suất đã gấp đôi Đà Nẵng.

Phó Thủ tướng đặc biệt lưu ý mặc dù xét nghiệm PCR mẫu đơn là tốt nhất nhưng trong tình hình hiện nay, Bắc Giang cần sử dụng xét nghiệm PCR mẫu gộp, Bộ Y tế đã có hướng dẫn xét nghiệm mẫu gộp 5 mẫu đơn nhưng Đà Nẵng đã làm đến mẫu gộp 10 mẫu đơn, mẫu gộp 20 mẫu đơn, do vậy, những đơn vị có kinh nghiệm, thực tiễn chuyên làm mẫu gộp 10 mẫu đơn, mẫu gộp 20 mẫu đơn đang chi viện cho Bắc Giang phải triển khai ngay, có như vậy mới giải toả nhanh lượng mẫu chưa xét nghiệm hiện nay, theo kịp tốc độ lấy mẫu. Đồng thời nhất thiết phải tin học hoá để quản lý những người có kết quả xét nghiệm, cả dương tính lẫn âm tính. Việc sử dụng kết hợp các loại xét nghiệm khác, xét nghiệm nhanh cần linh hoạt, không ồ ạt, tràn lan.

Ông Đặng Quang  Tấn, Cục trưởng Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) cũng nhấn mạnh, do dịch xảy ra trong KCN, là môi trường kín, đông người, trong khi virus lây lan trong không khí rất nhanh, nhất là mối quan hệ giữa những công nhân với cộng đồng rất lớn, vì vậy dịch tễ ở khu vực này sẽ rộng, nguy cơ lây nhiễm ra cộng đồng cũng rất lớn. Do đó, tỉnh cần lưu ý việc xét nghiệm lấy mẫu diện rộng, không chỉ dừng lại ở tâm dịch, mà phải lưu ý cả tại cộng đồng.

Bộ trưởng Bộ Y tế đồng ý cho Bắc Giang áp dụng xét nghiệm gộp 10 mẫu đơn đến 20 mẫu đơn 1 lần, để sàng lọc công nhân ở các KCN cũng như sàng lọc trong các hộ gia đình; áp dụng xét nghiệm nhanh kháng nguyên. Vấn đề xét nghiệm nhanh kháng nguyên, tỉnh nên huy động các DN vì xét nghiệm này rất đơn giản. Nếu có kết quả dương tính thì xét nghiệm ngay PCR, tuy nhiên khi kết quả kháng nguyên dương thì phải coi trường hợp này như F0 ngay, hoặc xét nghiệm vẫn âm tính thì không được chủ quan, vẫn phải thực hiện nghiêm phòng chống bệnh và tiếp tục xét nghiệm.

Bài học từ Hải Dương cũng cho thấy, tổng chỉ huy điều phối các khu vực lấy mẫu cũng rất quan trọng, vì vậy Bộ Y tế đã giao PGS.TS. Trần Như Dương là tổng chỉ huy về vấn đề xét nghiệm tại Bắc Giang.

Lắp đặt ngay camera giám sát khu cách ly

Các chuyên gia của Bộ Y tế lưu ý Bắc Giang một vấn đề nữa, đó là khi F0 tăng thì F1 cũng sẽ tăng. Vì vậy các khu cách ly tập trung cần phải chú trọng phòng chống lây nhiễm và tăng số lượng khu cách ly tập trung.

Bí thư Tỉnh ủy Bắc Giang Dương Văn Thái cho biết, tỉnh đang có tới hơn 30.000 ca F1 cách ly tập trung. Dự kiến thời gian tới, số ca F0 có thể gia tăng, thì số ca F1 cũng sẽ tăng, nên rất áp lực về khu cách ly tập trung.

Theo Phó Viện trưởng Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương Trần Như Dương, chúng ta phải chắt chiu từng giờ, từng ngày cách ly đạt hiệu quả nhất và phải duy trì liên tục, nếu không làm được thì rất lãng phí. Trong khu cách ly phải thực hiện nghiêm nội bất xuất, ngoại bất nhập để triệt tiêu nguồn lây từ bên trong, không cho dịch lây ra ngoài. Để làm tốt, hiệu quả việc này thì phải xử phạt nghiêm minh. Đây là kinh nghiệm từ Hải Dương.

Bộ trưởng Nguyễn Thanh Long nhận định, dịch xảy ra ở Bắc Giang khác với các đợt dịch khác, đó là xảy ra trong KCN, mầm bệnh phát tán nhanh, số ca mắc tăng nhanh trong thời gian ngắn: Từ 8/5 khi phát hiện ca bệnh đầu tiên đến nay, tỉnh đã phát hiện hơn 400 trường hợp. 

Bộ trưởng cũng cho biết, tốc độ lây nhiễm lần này cũng cao hơn rất nhiều so với các đợt dịch trước, biến chủng của Ấn Độ có tần suất lây nhanh hơn biến chủng của Anh, vì vậy phải chặn nhanh, nếu không sẽ làm ảnh hưởng đến cả công tác tiêm chủng.

Bắc Giang cần phong tỏa toàn bộ huyện Việt Yên và một số xã của Yên Dũng do người dân giữa 2 huyện này giao lưu nhiều. Phong tỏa phải làm thật nghiêm, nội bất xuất, ngoại bất nhập.

Trước áp lực cách ly hàng nghìn F1 hiện nay, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam yêu cầu tỉnh Bắc Giang rà soát lại các khu nhà ở công nhân, các trường, ký túc xá, tiến hành lắp đặt lập tức camera giám sát từng phòng, tổ thông tin của Ban Chỉ đạo và đội ngũ tình nguyện viên giám sát, thông báo ngay khi người cách ly có vi phạm.

Tỉnh Bắc Giang phải linh hoạt, không nên máy móc, cứng nhắc khi áp dụng các biện pháp giãn cách xã hội trên địa bàn, trong đó có các khu công nghiệp theo Chỉ thị 15 hay Chỉ thị 16.Việc ngừng sản xuất, hoạt động cả khu công nghiệp không chỉ ảnh hưởng đến phát triển kinh tế, mà trong thời gian công nhân nghỉ việc sẽ gây rất nhiều khó khăn cho công tác quản lý phòng, chống dịch. Thay vào đó, tỉnh Bắc Giang cần có các biện pháp quản lý thật chặt chẽ, thậm chí xét nghiệm hàng ngày đối với các công ty chưa có ca nhiễm để tiếp tục sản xuất. Kinh nghiệm của TP. Đà Nẵng cho thấy vẫn có thể duy trì hoạt động sản xuất của các nhà máy được đảm bảo an toàn trong khu khu công nghiệp, nhưng nhà máy nào, phân xưởng nào đã khoanh vùng, cách ly, phong toả phải thật chặt chẽ. Điều này đòi hỏi bản lĩnh của lãnh đạo tỉnh Bắc Giang.

Lập các khu điều trị bệnh nhân COVID-19 theo mức độ triệu chứng

Về vấn đề điều trị, ông Nguyễn Trọng Khoa, Phó Cục trưởng Cục Quản lý khám chữa bệnh (Bộ Y tế) cho biết, số lượng bệnh nhân dương tính tại Bắc Giang phần lớn là không có triệu chứng (chiếm khoảng 70%). Số bệnh nhân này có thể điều trị tại các khu cách ly tập trung có điều kiện tốt, quy mô điều trị có thể tăng lên 2.000-3.000 ca. Những bệnh nhân nặng điều trị tại BVĐK tỉnh Bắc Giang.Từ thực tế phần lớn bệnh nhân nhiễm COVID-19 phần lớn không có triệu chứng, Phó Thủ tướng cho rằng về cơ bản, để chuẩn bị cho tình huống có hàng nghìn người nhiễm, Bộ Y tế, tỉnh Bắc Giang phải có phương án sử dụng những bệnh viện dã chiến, khu cách ly tập trung nâng cao có camera giám sát để theo dõi, điều trị, đối với những trường hợp có triệu chứng sốt, diễn biến nặng hơn thì chuyển lên điều trị ở cơ sở điều trị có mức độ cao hơn.

“Chưa địa phương nào có kinh nghiệm chống dịch trong khu công nghiệp cho nên lần này tại Bắc Giang chúng ta phải mạnh dạn áp dụng các giải pháp linh hoạt, sáng tạo, đúc rút kinh nghiệm thành các quy trình, hướng dẫn phòng, chống dịch để hướng dẫn sớm cho các khu công nghiệp trên cả nước”, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam nói.