Bài 1: Người dân ở tập thể cũ với “những nỗi khổ không để đâu cho hết”

Bong tróc, chật chội, ẩm thấp, chuồng cọp tạm bợ… là tình cảnh chung của hầu hết căn hộ tại những chung cư cũ khắp địa bàn thành phố Hà Nội. Dù đang bị xuống cấp trầm trọng nhưng các cư dân ở đây vẫn điềm nhiên sống và bao thế hệ đã sinh ra, bám trụ rồi trưởng thành trong chính môi trường này. Đến nay, khi “cơn bão” đô thị hóa đã lan đến mọi ngõ ngách Thủ đô, nhiều người, nhất là những người sống trong các khu tập thể cũ, không còn kìm nén được tiếng thở dài.

Đối diện với tòa chung cư hiện đại, cao cấp 15-17 Ngọc Khánh là khu tập thể đường sắt A7 cũ kỹ và đang  xuống cấp. Khu tập thể này được xây dựng cách đây gần 30 năm. Khu nhà ban đầu được phân cho các cán bộ, công nhân viên đường sắt. Sau mấy chục năm, nơi đây đã hằn in dấu vết “già nua” theo thế hệ chủ nhân đầu tiên sở hữu nó.

Cầu thang khu tập thể đường sắt A7 (Ngọc Khánh) sâu hun hút, ẩm thấp

Theo kết quả đánh giá mức độ nguy hiểm của các chung cư cũ bị hư hỏng, xuống cấp trên địa bàn TP. Hà Nội do Sở Xây dựng thành phố công bố thì khu tập thể đường sắt A7 thuộc vào mức độ nguy hiểm C. Hiện khu nhà này đang bị hư hỏng, các bức tường đã bị nứt, hoen ố, bong tróc, hành lang tối tăm, ẩm thấp sâu hun hút. 

Là một trong những người đầu tiên sinh sống ở đây, bà Hiền (78 tuổi) chia sẻ, căn hộ của bà ở tầng 1 thấp hơn mặt đường nên rất ẩm thấp, cứ mưa lớn là nước ngập, rác thải ở cống rãnh cũng theo đó trôi vào nhà. “Dãy nhà này bị sụt lún và nghiêng từ nhiều năm nay. Nhà tôi ở tầng 1 nên thiếu ánh sáng, ẩm thấp nên có nhiều muỗi và chuột bọ hoành hành”, bà Hiền nói. 

Bà Hiền (khu tập thể đường sắt A7) cho biết, hễ trời mưa là tầng 1 bị nước vào

Cũng như vậy, bà Mai (62 tuổi) sống tại khu tập thể C5 Quỳnh Mai (Hai Bà Trưng) chia sẻ, vợ chồng bà buôn bán, tích cóp gần 10 năm rồi vay mượn thêm mới đủ tiền mua căn hộ nhỏ gần 20m2 tại đây. Nhưng hiện khu tập thể này đang bị hư hỏng nặng. Dãy nhà đã bị nghiêng lún, những mảng tường nứt lở, trần nhà bong tróc rơi lả tả khắp nơi. 

Những cư dân sống ở tầng 1 thì “khổ không kể hết”, vì nền nhà sụt lún thấp hơn so với mặt đường 1m nên hễ mưa là ngập, rác thải từ cống rãnh trôi vào nhà rất ô nhiễm. “Ngoài ra, do diện tích nhỏ nên nhiều nhà tự mang ý đồ đạc, bếp ga, bếp lò ra hành lang nấu nướng khiến cảnh quan vốn sập sệ lại càng thêm nhếch nhác. Thậm chí, một số gia đình có đến 8,9 nhân khẩu sống chen chúc nhau rất khổ sở”, bà Mai cho biết. 

Dù nằm trong danh sách các khu chung cư có mức độ nguy hiểm nhất, những cư dân khu tập thể Thành Công (Ba Đình) vẫn cố bám trụ từ nhiều năm nay. Và phải tận mắt chứng kiến mới thấy sự xuống cấp trầm trọng của khu tập thể này. Từng mảng tường, trần nhà đã bong tróc, nhiều vết nứt xuất hiện, rêu mốc ở gắp nơi thể hiện rõ sự tàn phá của thời gian.

Cảnh nhếch nhác tại Khu tập thể Thành Công

Đặc biệt khu cầu thang lên xuống đã bị nứt gãy và được vá chằng chịt, dây điện, dây mạng chằng chịt khắp các hành lang. Ông Minh (70 tuổi) cư dân tại đây chia sẻ: “Lên cầu thang, chúng tôi không dám bước mạnh, xe máy lên xuống không được nổ máy vì trần nhà nứt lở đến trơ gạch như sắp rơi xuống đầu, trẻ con vui chơi phải có người lớn trông chừng”.

Dây điện chằng chịt tại khu tập thể Thành Công

Còn tại đơn nguyên 1 nhà A Ngọc Khánh (Ba Đình) - khu chung cư có mức độ nguy hiểm ở cấp độ D, bên cạnh việc tòa nhà bị nghiêng, tường bị nứt lở, dây điện chằng chịt nguy hiểm, phải nhắc tới tình trạng ô nhiễm. Bước lên cầu thang tầng 2 của dãy nhà, mùi hôi thối nồng nặc, sộc lên mũi rất khó chịu. Phần dư phía sau của tầng này, người dân đặt máy điều hòa cùng đủ loại rác thải từ lon nước, túi bóng, bao cao su, chai nhựa...

Rác thải ngập ngụa phía sau tầng 2 của đơn nguyên 1 Ngọc Khánh

Theo quan sát của PV, điểm chung ở hầu hết các khu tập thể cũ đó là việc cải tạo, cơi nới đã thay đổi kết cấu ngôi nhà, hệ thống chống thấm không đảm bảo đã xảy ra nhiều hệ lụy như rò rỉ nước thải, rò rỉ nước sinh hoạt, kéo theo đó là những vấn đề tiêu cực như tường ẩm mốc, tróc lở, mối mọt...

Mặc dù có muôn vàn nguy hiểm cùng nhiều nỗi khổ khi nhà xuống cấp, tuy nhiên khi được các cơ quan chức năng khuyến khích di dời thì cư dân tại các khu tập thể này lại không ai mặn mà. Vậy lý do vì sao họ không muốn đến nơi khác, chúng tôi sẽ thông tin đến bạn đọc ở bài sau…

Theo An Vũ - A Tủa/Thương Trường