Bước tiến đột phá trong ngành bảo vệ thực vật nhờ công nghệ số

Trong bối cảnh ngành nông nghiệp đang đối mặt hàng loạt khó khăn từ biến đổi khí hậu, nhiều loài sinh vật gây hại mới nổi, khó phòng trừ xuất hiện và gây thiệt hại cho sản xuất cũng như áp lực nâng cao chất lượng sản phẩm để cạnh tranh trên thị trường quốc tế, việc ứng dụng công nghệ số đang trở thành giải pháp không thể thiếu.

Nắm bắt xu thế đó, từ năm 2018, Cục BVTV và Công ty Cổ phần Giải pháp thời tiết WeatherPlus đã hợp tác và trở thành những đơn vị tiên phong trong việc đưa công nghệ 4.0 vào quản lý sinh vật gây hại trên cây trồng, góp phần nâng cao giá trị và chất lượng sản phẩm nông nghiệp.

Hiệu quả từ ứng dụng công nghệ số trong BVTV

Việc ứng dụng công nghệ số trong công tác BVTV đã mang lại hiệu quả rõ rệt nhờ sự hỗ trợ của các công cụ hiện đại như trạm quan trắc thời tiết thông minh Imetos và ứng dụng mobiAgri. Những công cụ này giúp nông dân và cơ quan chức năng tiếp cận thông tin chính xác về tình hình thời tiết và nguy cơ bùng phát dịch hại, từ đó chủ động thực hiện các biện pháp phòng trừ kịp thời, hiệu quả.

Một trong những kết quả nổi bật của hợp tác giữa Cục BVTV và Công ty Cổ phần Giải pháp thời tiết WeatherPlus là việc nâng cao khả năng dự tính, dự báo và cảnh báo sớm sinh vật gây hại cây trồng. Trạm quan trắc thời tiết iMetos cung cấp dữ liệu thời tiết chính xác theo thời gian thực, kết hợp với dự báo thời tiết 3 - 7 ngày. Các thông số như nhiệt độ, độ ẩm, lượng mưa, tốc độ gió và hướng gió được phân tích trong mô hình dự báo giúp dự báo nguy cơ phát sinh dịch hại, hỗ trợ người dân áp dụng các biện pháp phòng ngừa chủ động.

Việc triển khai công nghệ thông minh đã giúp nâng cao năng lực dự báo và cảnh báo sớm bệnh đạo ôn cổ bông hại lúa. Hệ thống iMetos có thể tự động đưa ra cảnh báo về nguy cơ xuất hiện một số loại sâu bệnh trong vòng 7 ngày, từ đó hỗ trợ nông dân chủ động phòng ngừa và giảm thiệt hại trong sản xuất.

Ngoài việc sử dụng hệ thống iMetos để nâng cao chất lượng dự báo bệnh đạo ôn hại lúa, hệ thống dữ liệu từ trạm thời tiết iMetos còn có thể giám sát độ lạnh cho cây vải, giúp bà con có giải pháp chăm sóc phù hợp hạn chế tình trạng cây vải không ra hoa do thời tiết bất thường.

Theo số liệu từ trạm quan trắc thời tiết iMetos, cây vải thiều cần tối thiểu trên 900 giờ (tương đương 37 ngày trong 3 tháng 11, 12, 1) có nhiệt độ dưới 18 độ C để phân hóa mầm hoa. Tuy nhiên năm 2017 do mùa đông ấm, trong 3 tháng 11, 12, 1, dữ liệu iMetos trạm Hưng Yên ghi nhận chỉ đạt mức 640 giờ lạnh, lượng mưa trung bình 3 tháng 24,5mm, nhiệt độ 20,8 độ C, độ ẩm không khí cao 76,3% (chỉ đạt khoảng 60% yêu cầu cần phân hóa mầm hoa của cây). Đây chính là lý do cây vải ra hoa rất ít ở các tỉnh miền Bắc năm đó.

Thông qua việc theo dõi số liệu trạm thời tiết iMetos (nhiệt độ, độ ẩm không khí, độ ẩm đất, lượng bức xạ, lượng mưa…) vào các tháng 11 đến tháng 1 hằng năm, nếu không đủ độ lạnh, mưa ẩm nhiều, bà con cần có giải pháp chăm sóc, bổ sung chế độ cho cây để ra lộc hoa vào tháng 1 - 2.

Trong khi đó, ứng dụng mobiAgri với cộng đồng hơn 200.000 người dùng đã được Cục BVTV phối hợp với Weatherplus truyền tải thông tin dự báo tình hình sinh vật gây hại cây trồng hằng tuần đến cộng đồng nông dân trên cả nước. Nhờ vậy, bà con có thể tiếp cận thông tin chỉ đạo của Cục qua nhiều kênh khác nhau.

Ứng dụng mobiAgri với việc sử dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) giúp nhận diện sâu bệnh hại cây trồng bằng hình ảnh trên một số cây như lúa, chuối, cam, dưa chuột, cà tím, ngô, xoài, lạc… Bà con chỉ cần chụp cận cảnh vết sâu, bệnh hại, hệ thống sẽ tự động nhận diện và hướng dẫn chi tiết cách phòng trừ. Không chỉ có công nghệ, mobiAgri còn có đội ngũ chuyên gia hỗ trợ, bà con có thể gửi câu hỏi lên cộng đồng hoặc gọi điện, chuyên gia sẽ lập tức tư vấn.

Bên cạnh đó, thông qua câu hỏi gửi đến cộng đồng mobiAgri, các chuyên gia đã phát hiện sự xuất hiện những sâu bệnh hại mới và thông báo đến Cục BVTV.

Thúc đẩy chuyển đổi số trong nông nghiệp

Cục BVTV xác định chuyển đổi số là một trong những yếu tố then chốt để xây dựng nền nông nghiệp hiện đại, bền vững. Việc ứng dụng công nghệ 4.0 không chỉ hỗ trợ quản lý dịch hại mà còn giúp nâng cao năng suất lao động và tối ưu hóa hiệu quả kinh tế.

Dữ liệu từ các trạm quan trắc thời tiết iMetos và ứng dụng mobiAgri được tích hợp trên quy mô địa phương, khu vực và quốc gia, đảm bảo tính chính xác và minh bạch. Điều này không chỉ phục vụ cho nông dân mà còn hỗ trợ các nhà quản lý trong việc hoạch định chính sách và chiến lược phát triển nông nghiệp.

Ngoài ra, giao diện và ngôn ngữ của ứng dụng mobiAgri được thiết kế đơn giản, thân thiện, phù hợp với mọi đối tượng người dùng. Đây là minh chứng cho nỗ lực của Cục BVTV và WeatherPlus trong việc đảm bảo tính tiếp cận và hiệu quả của các giải pháp công nghệ số.

Một yếu tố quan trọng khác trong quá trình chuyển đổi số là tuyên truyền và đào tạo. Thông qua các hội thảo, tập huấn và chương trình truyền thông, người dân được hướng dẫn cách sử dụng các công nghệ mới, từ đó khai thác tối đa lợi ích mà các công nghệ này mang lại.

Cục BVTV và WeatherPlus đã phối hợp tổ chức nhiều sự kiện đào tạo thực tiễn, nơi nông dân có thể tiếp cận trực tiếp với các chuyên gia để được giải đáp thắc mắc và học hỏi kinh nghiệm. Các phản hồi từ thực tế cũng được thu thập và phân tích để cải tiến các công nghệ, đảm bảo phù hợp với điều kiện sản xuất tại từng địa phương.

Việc ứng dụng công nghệ 4.0 trong BVTV không chỉ mang lại lợi ích kinh tế mà còn góp phần xây dựng nền nông nghiệp hiện đại và thân thiện với môi trường. Sự kết hợp giữa dữ liệu thời tiết chính xác và các giải pháp công nghệ tiên tiến như mobiAgri và iMetos giúp Việt Nam tiến gần hơn đến mục tiêu phát triển nông nghiệp bền vững. Ứng dụng mobiAgri có thể cảnh báo mưa dông trước khoảng 1h, gửi tin nhắn trực tiếp đến điện thoại của bà con, giúp người dân vừa tiết kiệm được chi phí vật tư, công sức lao động, vừa góp phần bảo vệ môi trường.

Hợp tác giữa Cục BVTV và WeatherPlus là ví dụ tiêu biểu trong việc kết nối các cơ quan chức năng, doanh nghiệp công nghệ và cộng đồng nông dân. Đây không chỉ là bước tiến trong quản lý dịch hại mà còn khẳng định vai trò của công nghệ số trong việc nâng cao giá trị và chất lượng sản phẩm nông nghiệp Việt Nam trên thị trường quốc tế.