Cải thiện môi trường kinh doanh, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp

Thủ tướng Chính phủ ký ban hành Nghị quyết về tình hình thực hiện Nghị quyết số 02/NQ-CP về cải thiện MTKD, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, theo đó Chính phủ yêu cầu các bộ, cơ quan chưa hoàn thành phương án cắt giảm, đơn giản hóa điều kiện kinh doanh (ĐKKD) khẩn trương hoàn thành việc xây dựng, trình cấp có thẩm quyền ban hành văn bản quy phạm pháp luật để thực thi các phương án đã được phê duyệt.

Ngành điện lực thời gian qua có nhiều cải tiến về công tác dịch vụ khách hàng, đóng góp quan trọng trong việc cải thiện môi trường kinh doanh của Chính phủ.

Chuyển biến tích cực

Theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư (KH và ĐT), từ đầu năm đến nay, nhìn chung, các bộ, ngành, địa phương đã chủ động, tích cực triển khai các nhiệm vụ được giao tại Nghị quyết 02 và 35/NQ-CP của Chính phủ và Chỉ thị số 26/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ về hỗ trợ và phát triển DN. Tính đến cuối tháng 6, có 85% tổng số các nhiệm vụ trong Nghị quyết 35 và Chỉ thị 26 đã được hoàn thành, còn 15% đang được triển khai tích cực. Nhiều bộ, ngành đã tích cực rà soát và đề xuất cắt giảm, đơn giản hóa và chuyển hậu kiểm các ĐKKD thuộc lĩnh vực quản lý, đạt tỷ lệ vượt chỉ tiêu Chính phủ đề ra; đồng thời ban hành kế hoạch cải cách hành chính (CCHC) năm 2019 nhằm tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác CCHC, góp phần cải thiện MTKD, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.

Thực hiện Nghị quyết của Chính phủ về việc ban hành Chương trình hành động cắt giảm chi phí cho DN, ngay từ cuối tháng 12-2018 và đầu năm 2019, nhiều bộ, ngành, địa phương đã chủ động xây dựng và ban hành Kế hoạch hành động cắt giảm chi phí cho DN thuộc lĩnh vực, địa bàn quản lý. Sau một năm rưỡi kể từ khi Luật Hỗ trợ DN nhỏ và vừa (DNNVV) có hiệu lực, các Nghị định và thông tư hướng dẫn thi hành luật đã cơ bản được ban hành đầy đủ. Đồng thời, để khẩn trương đưa một số chính sách quy định tại Luật Hỗ trợ DNNVV đi vào cuộc sống, hiện nay, Bộ KH và ĐT, Bộ Tài chính đang tích cực hoàn thiện dự thảo Nghị định của Chính phủ về bổ sung một số ngành nghề, lĩnh vực ưu đãi đầu tư quy định tại Luật Hỗ trợ DNNVV và Nghị quyết của Quốc hội về ưu đãi thuế thu nhập DN cho DNNVV. Bộ Tài chính đã ban hành 17 Thông tư điều chỉnh mức thu phí, lệ phí do các bộ, ngành, trong đó, dự kiến bỏ quy định thu sáu khoản phí và bốn khoản lệ phí (được chi tiết thành 17 dòng phí, lệ phí); điều chỉnh giảm mức phí đối với 21 khoản phí và hai khoản lệ phí (được chi tiết thành 47 dòng phí, lệ phí) với mức giảm khoảng từ năm đến 25% so mức hiện hành; cá biệt có một số khoản phí điều chỉnh mức giảm lớn hơn.

Ở cấp địa phương, tính đến ngày 20-6, đã có 50 trong 63 địa phương đã và đang xây dựng các kế hoạch, đề án hỗ trợ DNNVV với nhiều chính sách đặc thù nhằm đáp ứng yêu cầu thực tiễn về phát triển DNNVV trên địa bàn tỉnh/thành phố. Trong đó, một số địa phương đã phê duyệt Đề án hỗ trợ DN khởi nghiệp như Hà Nội, Bà Rịa - Vũng Tàu, Thừa Thiên - Huế, Hà Tĩnh…

Mặc dù đã có nhiều nỗ lực triển khai, nhưng phản ánh từ cộng đồng DN cho thấy vẫn tồn tại khoảng cách giữa chính sách và thực thi, giữa kỳ vọng và yêu cầu thực tiễn. Các DN tiếp tục có các phản ánh, kiến nghị liên quan thủ tục hành chính, điều kiện đầu tư kinh doanh, sự mâu thuẫn, không rõ ràng giữa các quy định pháp lý, chưa tiếp cận với các chính sách ưu đãi, hỗ trợ của Nhà nước. Mục tiêu đạt một triệu DN hoạt động vào năm 2020 đang gặp nhiều thách thức. Các bộ, ngành và địa phương gặp khó khăn trong bố trí nguồn lực để triển khai các chính sách hỗ trợ cho DNNVV. Nghị quyết 02 yêu cầu các bộ tiếp tục rà soát, trình Chính phủ bãi bỏ, đơn giản hóa các ĐKKD không rõ ràng, không cụ thể, không khả thi, nhưng đến nay mới chỉ có hai bộ là Công thương và Nông nghiệp và Phát triển nông thôn có kế hoạch thực hiện yêu cầu này.

Hầu hết các bộ chưa có hướng dẫn, tập huấn cho địa phương hoặc đơn vị thực thi và DN về nội dung cắt giảm ĐKKD; cũng như chưa giám sát tình hình thực thi những cải cách này. Qua khảo sát thực tế, hầu hết các sở, ngành ở địa phương đều lúng túng khi được hỏi về những cải cách ĐKKD. Kết quả khảo sát Chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI) năm 2018 của Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cho thấy ĐKKD vẫn còn là trở ngại lớn của DN. Trong quý II-2019, công tác quản lý, kiểm tra chuyên ngành (KTCN) đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu chưa có chuyển biến, cải cách nào đáng kể. Nghị quyết 02 nhấn mạnh trước tháng 6-2019, các bộ, ngành hoàn thành rà soát, cắt giảm thực chất 50% số mặt hàng thuộc danh mục hàng hóa quản lý, KTCN. Tuy nhiên, nhiệm vụ này chuyển biến chậm, chủ yếu chuyển từ kiểm tra trước sang thông quan sang giai đoạn sau thông quan, chứ không phải cắt giảm số lượng mặt hàng KTCN như yêu cầu của Chính phủ... Theo kết quả rà soát độc lập của Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương, vẫn còn nhiều dư địa để các bộ, ngành tiếp tục cải cách và cần nỗ lực cải cách thực chất hơn nữa về ĐKKD.

Cần sự vào cuộc quyết liệt

Để tạo điều kiện thuận lợi hơn nữa cho sản xuất, kinh doanh phát triển, cải thiện MTKD thì thời gian tới, Chính phủ cần chỉ đạo mạnh mẽ các bộ, ngành, địa phương vào cuộc quyết liệt, cắt giảm thực chất hơn nữa các ĐKKD. Tổ chức thực hiện nghiêm túc các ĐKKD đã được cắt giảm, đơn giản hóa đã được công bố công khai; tiếp tục rà soát, phát hiện, kiến nghị cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định việc cắt giảm những ĐKKD không cần thiết, gây cản trở cho hoạt động sản xuất, kinh doanh. Đối với các mặt hàng chịu sự KTCN của nhiều cơ quan, các bộ, cơ quan khẩn trương rà soát, đề xuất phương án thống nhất một đầu mối duy nhất thực hiện thủ tục KTCN. Các bộ, cơ quan tiếp tục rà soát, đề xuất phương án đơn giản, cắt giảm danh mục hàng hóa KTCN, ĐKKD còn chồng chéo, bất cập, gây khó khăn, phiền hà cho DN; kiên quyết không để phát sinh thêm các ĐKKD, sản phẩm, hàng hóa phải KTCN so với số lượng đã công bố, bảo đảm cắt giảm thực chất ít nhất 50% ĐKKD trước ngày 15-10-2019. Công bố, công khai kịp thời, đầy đủ các thủ tục hành chính liên quan sau khi văn bản quy phạm pháp luật thực thi phương án cắt giảm, đơn giản hóa hàng hóa KTCN, ĐKKD được ban hành. Bộ KH và ĐT nghiên cứu, ban hành văn bản hướng dẫn tiêu chí, phương pháp xác định để thống nhất cách tính toán số lượng ĐKKD, tạo cơ sở cho các bộ, cơ quan thực hiện việc rà soát, công bố, công khai, hoàn thành trong tháng 9 này; chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành liên quan, VCCI, Hiệp hội DNNVV Việt Nam đánh giá tác động thực chất của việc cắt giảm, đơn giản hóa ĐKKD bằng các dẫn chứng cụ thể; chủ trì, phối hợp với các bộ, cơ quan rà soát, đề xuất danh mục các ĐKKD cần tiếp tục bãi bỏ, đơn giản hóa.

Mới đây, trên cơ sở thực tiễn cải cách của Việt Nam thời gian qua và những kinh nghiệm cải cách quy định của Vương quốc Anh, để tiếp tục thúc đẩy cải cách mạnh mẽ MTKD, cắt giảm thực chất các quy định hành chính, tháo gỡ rào cản cho hoạt động SXKD, tạo động lực cho DN phát triển, Thủ tướng giao Văn phòng Chính phủ chủ trì, phối hợp Bộ Tư pháp và các bộ, ngành liên quan nghiên cứu kinh nghiệm cải cách quy định của Vương quốc Anh để rút ra những bài học kinh nghiệm có thể áp dụng tại Việt Nam, tập trung vào nội dung tham vấn chính sách hiệu quả (đặc biệt thông qua cổng tham vấn điện tử) và công cụ kiểm soát việc ban hành và cắt giảm quy định hành chính theo nguyên tắc “X vào, Y ra”. Trên cơ sở đó, đề xuất phía bạn hỗ trợ xây dựng bộ công cụ này phù hợp điều kiện thực tế của Việt Nam, cùng cách thức tính chi phí tuân thủ và biện pháp đánh giá xếp hạng các bộ, ngành trong việc thực hiện chương trình rà soát, cắt giảm quy định không còn phù hợp.

Theo Bảo Tùng/VNHN