Đầu tư trái phiếu sẽ không còn lãi cao?

Lãi lớn từ trái phiếu

Trong năm 2020, không ít NH buộc phải tái cơ cấu nợ, giảm, miễn lãi, phí cho khách hàng theo Thông tư số 01/2020/TT-NHNN của Ngân hàng Nhà nước. Như Vietcombank đã hỗ trợ khách hàng khi giảm lãi suất gần 4.000 tỷ đồng, Vietinbank dành gần 5.000 tỷ đồng qua cắt giảm lợi nhuận và BIDV giảm thu nhập hơn 6.400 tỷ đồng để cơ cấu nợ, hạ lãi suất và miễn, giảm lãi, phí để hỗ trợ khách hàng gặp khó khăn do ảnh hưởng của đại dịch.

Dù vậy, ngành NH vẫn thuộc tốp dẫn đầu về tăng trưởng lợi nhuận trong năm vừa qua, mà từ đó đã thúc đẩy giá cổ phiếu của nhóm này bứt tốc trong đợt phục hồi của thị trường chứng khoán vừa qua. Diễn biến này là khá bất ngờ, khi trước đó còn có những nghi ngờ các NH sẽ chịu ảnh hưởng nặng nề trước đại dịch khi nhu cầu vay vốn giảm mạnh và nợ xấu có nguy cơ tăng vọt.

Dĩ nhiên Thông tư 01/2020/TT-NHNN đã phần nào mở đường cho việc tái cơ cấu nợ, trong khi tăng trưởng tín dụng dần hồi phục trong quý IV/2020 cũng đã giúp không ít NH hoàn thành mục tiêu tăng trưởng lợi nhuận. Chênh lệch lãi suất được mở rộng khi lãi suất cho vay giảm chậm hơn lãi suất huy động vốn cũng giúp kéo lợi nhuận của ngành NH. 

Lãi của ngành NH trong năm 2020 còn đến từ đầu tư trái phiếu, như ACB lãi hơn 732 tỷ đồng, MSB gần 561 tỷ đồng, MBBank lãi hơn 860 tỷ đồng, VPBank lãi gần 1.2000 tỷ đồng, Techcombank lãi 937 tỷ đồng.

Nhóm NH nhỏ hơn cũng không chịu kém cạnh, khi có mức lãi tăng vọt, như VietBank lãi gần 835 tỷ đồng, VietCapital Bank lãi gần 164 tỷ đồng, KienLong Bank lãi 77 tỷ đồng.

 

Áp lực trong năm 2021

Sau một năm ghi nhận thành quả vượt trội từ đầu tư trái phiếu, năm 2021 dự kiến hoạt động này của các NH có thể sẽ không còn nhiều thuận lợi. Năm 2020, mặt bằng lãi suất từ các loại lãi suất điều hành, tiền gửi, vay mượn liên NH đều giảm sâu, theo đó kéo lãi suất trên thị trường trái phiếu giảm mạnh. Cụ thể, nếu như đầu năm lợi suất phát hành của trái phiếu chính phủ kỳ hạn 10 năm hơn 3%, thì đến cuối năm đã có lúc rớt về 2,5%, kỳ hạn 15 năm cũng giảm đến 15 điểm cơ bản, kỳ hạn 20 năm và 30 năm giảm đến 60 điểm cơ bản (1% tương ứng với 100 điểm cơ bản)

Diễn biến này đã giúp nhiều NH có lãi lớn từ trái phiếu đã mua từ những năm trước với lãi suất phát hành còn khá cao. Đơn cử như trái phiếu kỳ hạn 10 năm phát hành vào năm 2015 có lợi suất lên đến 6,5%, kỳ hạn 15 năm lên đến 7,5-8%, nay lãi suất giảm mạnh đã giúp các ngân hàng lãi lớn.

Tuy nhiên, năm 2021, lãi suất được dự báo sẽ chịu nhiều áp lực và có thể tăng trở lại, khi đó lượng trái phiếu này sẽ thu hẹp mức chênh lệch giá, thậm chí lỗ đối với những trái phiếu đã mua vào trong năm 2020 khi mặt bằng lãi suất thấp. Trong khi đó, ở kênh trái phiếu doanh nghiệp, sau giai đoạn tăng trưởng nóng vừa qua đã bị thắt chặt trở lại và năm 2021, các NH dự kiến sẽ khó lòng "thả cửa" rót vốn vào tài sản này như trước đây khi phải đáp ứng những quy định khắt khe hơn.

Bên cạnh đó, năm 2020, do tăng trưởng tín dụng yếu trong những tháng đầu năm, trong khi huy động vốn tăng trưởng cao hơn giúp nhiều NH dồi dào thanh khoản nên đã đẩy mạnh đầu tư vào trái phiếu chính phủ như một tài sản đầu ra an toàn trong thời dịch bệnh, vì vậy mà lãi thu được từ hoạt động này của các NH tăng mạnh.

Nhưng năm 2021 mọi thứ sẽ khác, khi mà mức độ thanh khoản của các NH có thể chịu áp lực hơn, do lãi suất tiền gửi hiện nay quá thấp có thể khiến việc huy động vốn gặp nhiều khó khăn, trong khi tăng trưởng tín dụng đang cho thấy dấu hiệu phục hồi khả quan và có thể tăng tích cực ngay từ đầu năm, khi mục tiêu tăng trưởng năm nay đặt ra ở mức 12%.