Định hướng giải pháp chuyển đổi sang nền kinh tế xanh

Mặc dù các mô hình kinh tế cũ đã mang lại một số kết quả đáng kể trong việc cải thiện mức sống của người dân nhưng nó cũng gây ra nhiều vấn đề môi trường như phụ thuộc vào carbon, thiếu nước ngọt, tài nguyên năng lượng và sự nghèo đói. Do những yếu tố này ngày càng gia tăng đến mức phải cảnh báo như hiện nay thì thuật ngữ “Kinh tế xanh” gần đây đã trở thành trọng tâm trong phát triển chính sách ở cả quy mô quốc gia và quốc tế.

Các định nghĩa về nền kinh tế xanh vẫn chưa xuất hiện và thống nhất tuy nhiên UNEP coi nền kinh tế xanh là một chiến lược nhằm cải thiện phúc lợi con người và công bằng xã hội, cũng như giảm thiểu các vấn đề sinh thái trên toàn cầu. Hơn nữa, nền kinh tế xanh mang đến cho mọi người cơ hội việc làm mới, tăng thu nhập và đầu tư xanh giúp giảm phát thải carbon và ô nhiễm, đồng thời ngăn ngừa đa dạng sinh học trong khi giải quyết khủng hoảng tài chính toàn cầu. Từ góc độ kinh doanh, nền kinh tế xanh là một nền kinh tế trong đó tăng trưởng kinh tế và trách nhiệm môi trường phối hợp với nhau theo cách củng cố lẫn nhau đồng thời hỗ trợ tiến bộ phát triển xã hội.

Nền kinh tế xanh đề cập đến một hệ thống kinh tế dựa trên các hoạt động bền vững và thân thiện với môi trường. Điều này bao gồm việc sản xuất và tiêu thụ hàng hóa, dịch vụ theo cách giảm thiểu tác động đến môi trường, đồng thời thúc đẩy công bằng xã hội và thịnh vượng về kinh tế.

Đặc điểm chính của nền kinh tế xanh

Quá trình chuyển đổi sang nền kinh tế xanh cần có sự hỗ trợ tích cực chính sách từ Chính phủ cũng như sự tham gia tích cực của các doanh nghiệp và cá nhân. Điều này, nhằm mục đích giải quyết các thách thức môi trường như biến đổi khí hậu, ô nhiễm, phá rừng và cạn kiệt tài nguyên đồng thời thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và phúc lợi xã hội.

Năng lượng tái tạo đề cập đến việc sử dụng các nguồn năng lượng bổ sung tự nhiên như năng lượng mặt trời, gió và thủy điện để tạo ra điện hoặc nhiệt nhằm mục đích giảm sự phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch không thể tái tạo như than, dầu và khí tự nhiên, là thành phần chính gây ô nhiễm không khí và biến đổi khí hậu. Bằng cách khai thác các nguồn năng lượng tái tạo, chúng ta có thể giảm phát thải khí nhà kính và giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu đồng thời thúc đẩy các hoạt động sử dụng năng lượng bền vững.

Sự phát triển nông nghiệp bền vững gồm các hoạt động thúc đẩy sức khỏe của đất, bảo tồn đa dạng sinh học và sử dụng tối thiểu hóa chất đầu vào cũng như hỗ trợ hệ thống lương thực địa phương. Nông nghiệp bền vững bao gồm nhiều hoạt động khác nhau nhằm duy trì năng suất lâu dài của đất đồng thời giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường. Những thực hành này bao gồm luân canh cây trồng, trồng trọt che phủ, canh tác không làm đất, quản lý dịch hại tổng hợp và nông lâm kết hợp. Ngoài ra, nông nghiệp bền vững ưu tiên bảo tồn các tài nguyên thiên nhiên như nước và đất, đồng thời hỗ trợ nền kinh tế địa phương bằng cách thúc đẩy sản xuất và phân phối lương thực địa phương. Bằng cách kết hợp những nguyên tắc này, nông nghiệp bền vững giúp cung cấp một hệ thống thực phẩm lành mạnh và linh hoạt đồng thời giảm dấu chân sinh thái của các hoạt động nông nghiệp.

Cơ sở hạ tầng xanh là đầu tư vào cơ sở hạ tầng thân thiện với môi trường và mang tính bền vững cao. Cơ sở hạ tầng xanh đề cập đến việc thực hiện các giải pháp và thực tiễn thân thiện với môi trường trong phát triển cơ sở hạ tầng bao gồm đầu tư vào hệ thống giao thông công cộng, như xe buýt điện hoặc đường sắt nhẹ, để giảm khí thải và tắc nghẽn giao thông. Ngoài ra, việc tạo làn đường dành cho xe đạp và lối đi thân thiện với người đi bộ có thể khuyến khích các phương thức vận chuyển thay thế và giảm sự phụ thuộc vào ô tô.

Công trình xanh là một khía cạnh khác của cơ sở hạ tầng xanh, liên quan đến việc xây dựng hoặc trang bị thêm các công trình để tiết kiệm năng lượng hơn, sử dụng vật liệu tái tạo và kết hợp các nguyên tắc thiết kế bền vững. Quy hoạch đô thị bền vững cũng đóng một vai trò quan trọng trong cơ sở hạ tầng xanh bằng cách thúc đẩy sử dụng đất hỗn hợp, quản lý nước và chất thải hiệu quả cũng như bảo tồn không gian tự nhiên trong khu vực đô thị. Đầu tư vào cơ sở hạ tầng xanh, cộng đồng có thể nỗ lực giảm tác động đến môi trường, cải thiện sức khỏe cộng đồng và tạo ra những thành phố bền vững và kiên cường hơn cho thế hệ tương lai.

Kinh tế tuần hoàn là phải thiết kế được các sản phẩm tập trung vào tái sử dụng, sửa chữa, tái sản xuất và tái chế để giảm thiểu phát sinh chất thải. Nền kinh tế tuần hoàn là một mô hình kinh tế bền vững nhằm giảm thiểu chất thải và tối đa hóa việc sử dụng tài nguyên bằng cách thiết kế các sản phẩm tập trung vào tái sử dụng, sửa chữa, tái sản xuất và tái chế. Giải pháp này khuyến khích các doanh nghiệp xem xét toàn bộ vòng đời của sản phẩm, từ khai thác nguyên liệu thô đến thải bỏ khi hết vòng đời. Bằng cách kết hợp các nguyên tắc của nền kinh tế tuần hoàn vào thiết kế sản phẩm, các công ty có thể giảm bớt chi phí tác động đến môi trường và góp phần vào một tương lai bền vững hơn. Sự chuyển đổi hướng tới nền kinh tế tuần hoàn này đòi hỏi sự hợp tác giữa các ngành, các nhà hoạch định chính sách và người tiêu dùng để tạo ra một hệ thống trong đó các nguồn tài nguyên được sử dụng hiệu quả và giảm thiểu việc tạo ra chất thải.

Việc làm xanh chính là tạo cơ hội việc làm trong các lĩnh vực như năng lượng tái tạo, sử dụng năng lượng hiệu quả, quản lý chất thải và bảo tồn môi trường. Việc làm xanh rất cần thiết cho tăng trưởng kinh tế và bền vững môi trường. Việc làm xanh giúp giảm tác động của biến đổi khí hậu và tạo cơ hội việc làm trong các lĩnh vực ưu tiên bảo tồn môi trường và tài nguyên tái tạo. Điều này có thể dẫn đến một nền kinh tế bền vững và kiên cường hơn đồng thời thúc đẩy sản xuất năng lượng sạch và hiệu quả. Ngoài ra, việc làm xanh có thể góp phần phát triển các công nghệ và thực tiễn mới có lợi cho cả môi trường và lực lượng lao động. Nhìn chung, đầu tư vào việc làm xanh môi trường là rất quan trọng để xây dựng một nền kinh tế xanh hơn, toàn diện hơn.

Sử dụng hiệu quả tài nguyên là giảm thiểu chất thải và tối đa hóa việc sử dụng hiệu quả tài nguyên thông qua tái chế, tái sử dụng và giảm tiêu thụ. Hiệu quả sử dụng tài nguyên là nguyên tắc then chốt trong phát triển bền vững, nhằm giảm tác động môi trường của việc sử dụng tài nguyên đồng thời thúc đẩy hiệu quả kinh tế đồng thời có thể giúp bảo tồn tài nguyên thiên nhiên, giảm ô nhiễm và giảm thiểu tác động đến hệ sinh thái.

Giải pháp để đạt được hiệu quả tài nguyên trong nền kinh tế xanh

Tạo ra những sản phẩm tái chế giúp chuyển đổi chất thải thành sản phẩm mới để ngăn chặn sự cạn kiệt nguyên liệu thô và giảm mức sử dụng năng lượng.

Tái sử dụng các sản phẩm nhằm kéo dài tuổi thọ của sản phẩm, vật liệu bằng cách sử dụng nhiều lần hoặc tái sử dụng cho các mục đích sử dụng khác nhau.

Giảm tiêu dùng bằng cách chỉ tiêu dùng những gì cần thiết và tránh lãng phí không cần thiết bằng cách chú ý đến thói quen tiêu dùng của mình.

Sử dụng các nguồn tài nguyên tái tạo chính là sử dụng các nguồn tài nguyên có thể được bổ sung một cách tự nhiên, như năng lượng mặt trời hoặc năng lượng gió, thay vì chỉ dựa vào các nguồn tài nguyên hữu hạn như nhiên liệu hóa thạch.

Áp dụng công nghệ hiệu quả là sử dụng các thiết bị, phương tiện và quy trình công nghiệp tiết kiệm năng lượng để giảm thiểu việc sử dụng tài nguyên và tạo ra chất thải.

Bằng các giải pháp thực hiện thực tiễn này sẽ thúc đẩy Chính phủ, doanh nghiệp và các cá nhân có thể đóng góp cho một xã hội bền vững hơn và sử dụng tài nguyên hiệu quả hơn. Quá trình chuyển đổi sang nền kinh tế xanh sẽ được hưởng lợi từ các phương pháp, các đánh giá tác động khác nhau bao gồm cả những đổi mới về phương pháp luận trong các nghiên cứu đánh giá trong việc xây dựng chiến lược chuyển đổi sang nền kinh tế xanh và trực tiếp liên quan đến việc đánh giá tác động của các xu hướng chính quan trọng như số hóa và tự động hóa, toàn cầu hóa và xã hội hóa.

Tất cả các đánh giá là đặc biệt quan trọng để hiểu được con đường tương lai hướng tới các lĩnh vực công nghệ chủ chốt xanh hóa và khử cacbon và để đạt được nền kinh tế xanh, các công cụ chính sách và sự kết hợp chính sách cần được nghiên cứu đánh giá cụ thể nhầm cải thiện các khó khăn hiện tại, các nan đề chưa thể giải quyết một cách triệt để trong đó quan trọng nhất chính là sự cam kết quyết tâm của Chính phủ, sự đồng hành của doanh nghiệp và ủng hộ của người dân thì Việt Nam mới có thể vượt qua những thách thức hiện tại và thực hiện cam kết đối với quốc tế đã được ký kết trong thời gian vừa qua hướng tới một quốc gia có nền kinh tế thật sự xanh./.

 [1] Towards a Green Economy: Pathways to Sustainable Development and Poverty Eradication" by United Nations Environment Programme (UNEP) - This report provides an overview of the main features and possible directions of the transition to a green economy, including case studies and policy recommendations.

[2] The Green Economy: Environment, Sustainable Development and the Politics of the Future" by Adrian Parr - This book explores the concept of green economy, its main features, and potential directions for transitioning towards a more sustainable economic model.

[3] Green Growth: From Theory to Practice" by World Bank - This publication examines the main features of green growth and provides insights into how countries can transition towards a more environmentally sustainable economic model.

[3] The Transition to a Green Economy: Benefits, Challenges, and Risks from a Sustainable Development Perspective" by European Environment Agency (EEA) - This report discusses the main features of transitioning to a green economy, as well as the potential benefits, challenges, and risks associated with this process.

[4] Greening the Global Economy" by Robert Pollin - This book discusses the main features of transitioning to a green economy and offers potential directions for achieving sustainable economic development through environmental protection.

[5] Sodiyevich, rajaboev shahboz, rajabboyev shohzod shodiyevich, and usmonov sunnatillo berdiqul o’gʻli. "accounting issues in the digital economy." central Asian journal of mathematical theory and computer sciences 4.6 (2023)