Giải đáp nhiều vấn đề nóng tại họp báo Chính phủ tháng 2

PV Khánh Huyền (VTV): Bản tin tài chính kinh doanh VTV vừa phát sóng loạt phóng sự điều tra liên quan đến những  bất thường của Nhóm Lion Group, khi nhóm này huy động vốn để đầu tư trong lĩnh vực ngoại hối tại sàn FX Trading Markets, với lãi suất cam kết lên tới 1% ngày, 288%/năm, theo phương thức đa cấp (4 cấp). Hiện nay đã có gần 40.000 người tham gia. Khoảng 1 tháng gần đây thì sàn này đã không cho nhà đầu tư rút tiền. Vậy xin hỏi về phía cơ quan quản lý như Bộ Công an, Bộ Công Thương, Ngân hàng Nhà nước sẽ có biện pháp gì?

Đặc biệt hiện nay có ý kiến cho rằng khó kiểm soát được hoạt động của các ví điện tử, trung gian thanh toán trong các giao dịch ngoại hối, tiền ảo, chứng khoán quốc tế... Các cá nhân chuyển tiền cho nhau thì làm sao để phát hiện đâu là giao dịch hợp pháp, đâu là giao dịch bất hợp pháp?

Ngoài ra, gần đầy hàng nghìn người cũng đang tham gia vào mô hình Emas Fintech, đây là hệ thống mua bán tiền điện tử (trade coin). Cơ quan chức năng có cảnh báo gì?

Hiện tại, một số dự án nhà ở xã hội ở vị trí đắc địa, đang được sàn môi giới quảng cáo nếu đóng 150-400 triệu đồng thì sẽ chắc chắn bốc thăm được suất mua. Giải pháp nào để xử lý vấn đề này?

Thủ tướng Chính phủ vừa giao Bộ Công Thương phối hợp với các bộ, ngành liên quan nghiên cứu, đánh giá và đề xuất giải pháp thích ứng với “nguyên liệu thô đứng trước siêu chu kỳ tăng giá”. Xin hỏi Bộ Công Thương đã có đánh giá và giải pháp chưa?

Phó Thống đốc NHNN Đào Minh Tú: Ba nội dung phóng viên hỏi không phải là vấn đề mới nhưng cũng không phải vấn đề "nguội". Nội dung này có thể chúng ta đã đề cập rất nhiều lần, tôi xin được báo cáo thêm.

Liên quan đến một số sàn Forex, việc kinh doanh hoặc tài sản ảo và thủ đoạn kinh doanh mang tính chất đa cấp thì Bộ Công Thương sẽ trao đổi thêm. Phía NHNN cũng xin trả lời một số vấn đề liên quan đến sàn Forex. Cách đây khoảng 3 tháng, cũng trong một buổi họp báo Chính phủ, đã có câu hỏi liên quan đến sàn Forex kinh doanh bất hợp pháp, để lại hệ lụy rất lớn cho các nhà đầu tư. Tôi cũng đưa ra các khuyến cáo cụ thể và sau đó các phương tiện truyền thông đã đưa tin cho mọi người dân. Tôi nghĩ thông tin này chắc sẽ cảnh báo tích cực đến những người có nhu cầu đầu tư vào những sàn Forex này.

Trước hết, việc cung ứng dịch vụ mua bán ngoại tệ, dịch vụ phái sinh ngoại tệ trong nước và quốc tế đều phải do các tổ chức tín dụng, các ngân hàng thương mại được NHNN cấp phép, đủ các điều kiện mới được phép kinh doanh các loại hình dịch vụ này. Đến nay, NHNN chưa cấp phép cho bất cứ DN, tổ chức nào ngoài những tổ chức tín dụng mà NHNN đã cấp phép, vậy xin khẳng định rằng những tổ chức hoạt động sàn Forex hiện nay là hoàn toàn không đúng với quy định của pháp luật và tất nhiên những hoạt động này phải được xử lý theo quy định của pháp luật.

Đối với người dân thì xin được nói lại, đã không tuân theo quy định pháp luật mà  đưa tiền vào đây đầu tư thì rõ ràng là hết sức rủi ro và chắc chắn pháp luật không bảo vệ cho những rủi ro đó khi đã được cảnh báo vì luật pháp đã quy định rất rõ. Chính vì thế, chúng tôi cũng đề nghị mỗi người dân hết sức thận trọng, nhất là với dạng kinh doanh mời chào đến mấy trăm phần trăm lãi suất với lợi nhuận khi trong điều kiện hiện nay rất khó khăn để có được lợi nhuận cao như thế. Chính vì thế, ngay từ đầu đã thấy dấu hiệu của sự không minh bạch, không đúng đắn và lừa đảo. Một lần nữa, xin khuyến cáo các nhà đầu tư, người dân có tiền, trước khi đầu tư vào lĩnh vực nào đó, nên tham khảo, tư vấn thêm từ các cơ quan chức năng, ngân hàng thương mại, các TCTD.

Thứ hai, đối với quản lý với giao dịch hợp pháp, khó khăn của trung gian thanh toán như ví điện tử… khó phát hiện ra được những giao dịch nào là hợp pháp và không hợp pháp. Tất nhiên, sự phát triển của KHCN hiện nay đang rất nhanh, đem lại lợi ích lớn trong cuộc sống, nhất là những dịch vụ trung gian thanh toán như hiện nay. Rất nhiều sản phẩm, rất nhiều đơn vị cung ứng những dịch vụ này và điều đầu tiên mà NHNN, theo chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, chúng tôi luôn coi trọng bảo đảm an toàn an toàn cho việc cung ứng sản phẩm trung gian thanh toán và làm sao có những đơn vị thực hiện chức năng, nhiệm vụ trung gian thanh toán đảm bảo an toàn, hạn chế rủi ro của chính những đơn vị đó và cho những người tham gia thanh toán.Chính vì thế, đã có rất nhiều văn bản như Thông tư 19, Thông tư 35, thậm chí không phải ban hành gần đây mà ban hành rất lâu rồi, có văn bản từ năm 2014 đã cảnh báo chuyện này. Hằng năm, chúng tôi chỉ đạo các tổ chức tín dụng (TCTD) cũng như các trung gian thanh toán thường xuyên cảnh báo cho người sử dụng và tất cả những giao dịch thông qua các ngân hàng được phép, các tổ chức trung gian thanh toán được phép một cách công khai, chính xác thì câu chuyện phát hiện ra hợp pháp hay bất hợp pháp không có gì là khó.Tuy nhiên, những giao dịch chỉ có thông qua hệ thống công nghệ không hợp pháp ở Việt Nam được NHNN xem xét để có phương pháp xử lý thích hợp. Điều mà chúng tôi muốn lưu ý người dân khi tham gia vào các hệ thống thanh toán này là cần bảo vệ thông tin dữ liệu cá nhân của mình, tuân thủ những quy định để đảm bảo quyền lợi của mình khi tham gia. Có thể nói NHNN thường xuyên đã chỉ đạo các NHTM có trách nhiệm đối với khách hàng là nhắn tin, hướng dẫn những vấn đề kẻ gian có thể lợi dụng để làm cho cơ chế thanh toán không an toàn. Rất mong người dân quan tâm và có sự phối hợp chặt chẽ, thường xuyên với các TCTD.

Về đầu tư và tiền ảo, đúng là gần đây vấn đề đầu tư vào tiền ảo rộ lên. Từ năm 2012-2013 đã đặt ra câu chuyện này và năm 2014 đã có tinh thần chỉ đạo của Chính phủ rất rõ ràng, xác định tiền ảo là tiền nào. Ví dụ như tiền bitcoin hoặc một số loại tiền khác có phải là tiền pháp lệnh của chúng ta không. Chúng tôi khẳng định không phải đồng tiền pháp lệnh, nó là loại tài sản ảo, tiền ảo được mã hóa, là sản phẩm hiện đại của sự phát triển công nghiệp. Nó không phải phương tiện thanh toán và pháp luật Việt Nam không cho phép thực hiện chức năng của đồng tiền pháp lệnh tại Việt Nam. Chính vì thế, việc sử dụng đồng tiền ảo này làm phương tiện thanh toán hay làm phương tiện chức năng như đồng tiền của chúng ta hiện nay là vi phạm pháp luật. Cơ quan chức năng như NHHH, Bộ Tư pháp, Bộ Tài chính đang phối hợp triển khai thực hiện quyết định của Thủ tướng để làm rõ vấn đề quản lý, cơ sở pháp lý để quản lý việc kinh doanh tiền ảo, tài sản ảo. Tiền ảo này hoàn toàn không phải là tiền điện tử, chính vì thế chúng ta bị nhầm lẫn.

Thiếu tướng Tô Ân Xô, Chánh Văn phòng Bộ Công an: Liên quan đến vấn đề này, Bộ Công an đã tập trung 3 giải pháp sau:

Bộ Công an kiến nghị Chính phủ giao Bộ Tư pháp chủ trì phối hợp với NHNN Việt Nam, Bộ Tài chính và các bộ, ban, ngành có liên quan nghiên cứu về loại hình đầu tư kinh doanh Forex này, từng bước đưa loại hình đầu tư kinh doanh này vào khuôn khổ, theo nhiệm vụ, chức năng của pháp luật Việt Nam để có thể kiểm soát được.

Thứ hai, tăng cường công tác tuyên truyền để cảnh báo các nhà đầu tư không bị lừa đảo, lôi kéo vào các hoạt động trá hình như cho vay nặng lãi, kinh doanh đa cấp, nghe tư vấn của người không có trình độ chuyên môn, bằng cấp, chứng chỉ hành nghề.

Thứ ba, các trường hợp cá nhân, tổ chức lợi dụng, sử dụng hình thức đầu tư, kinh doanh, môi giới của những hoạt động lừa đảo, chiếm đoạt tài sản nếu có dấu hiệu vi phạm pháp luật, khi có đầy đủ chứng cứ thì cơ quan công an có thể tiến hành xử lý các cá nhân, tổ chức đó.

Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải:  Phát biểu của anh Tú và anh Xô có nói đây là kinh doanh đa cấp, nhưng tôi xin nhắc lại, đây không phải là kinh doanh đa cấp mà đây là hình thức kinh doanh theo phương thức đa cấp.

Theo quy định của pháp luật hiện nay thì kinh doanh đa cấp, hàng hóa phải rất rõ ràng. Tức là đối với sàn Forex hay tiền ảo, không phải là mặt hàng có thể kinh doanh đa cấp mà chúng ta có thể nói đây là mặt hàng cấm trong kinh doanh đa cấp. Chúng ta khẳng định đây là hình thức kinh doanh theo phương thức đa cấp và tôi cũng đồng ý quan điểm như Chánh Văn phòng Bộ Công an nêu là các bộ, ngành cần phải đưa ra những hướng dẫn cụ thể về những quy định rất rõ ràng của pháp luật đối với phương thức kinh doanh này. Về góc độ bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, chúng tôi cũng đã có những khuyến cáo không nên tham gia vào những hình thức kinh doanh này. Chúng ta tham gia cũng là vi phạm pháp luật vì đây là hình thức bị cấm. Thứ hai là quyền lợi của người tham gia chắc chắn ảnh hưởng và không có phương thức nào để chúng ta có thể đòi lại tiền mà chúng ta tham gia.

Liên quan đến nguyên liệu thô có sự tăng giá rất cao, trước hết chúng ta thấy rằng nguyên liệu đầu vào cho hoạt động sản xuất kinh doanh của nhiều loại hình doanh nghiệp, trực tiếp ở đây là những doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực công nghiệp, kể cả công nghiệp chế biến.Trên thế giới, nguyên liệu thô có chu kỳ trong một thời điểm nào đó sẽ tăng giá và trong thời điểm nào đó lại xuống giá. Đó là việc hết sức bình thường đối với tất cả các loại mặt hàng chứ không riêng với nguyên liệu thô. Về vấn đề này, chúng tôi đã cung cấp thông tin và cũng có cảnh báo đối với các doanh nghiệp và các cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan để họ có thể biết và chủ động trong hoạt động sản xuất kinh doanh của mình. Chắc chắn là nếu giá thành nguyên liệu tăng thì giá thành sản  phẩm cũng sẽ tăng và như vậy phải tính toán liệu sản phẩm của mình có bán được và cạnh tranh và mang lại hiệu quả cho chính các doanh nghiệp không. Ngoài ra, cũng cần biết là chúng ta phải chủ động trong việc nhập khẩu các nguyên liệu để có thể mang lại hiệu quả cao nhất cho doanh nghiệp.

Thứ trưởng Bộ Xây dựng Lê Quang Hùng: Liên quan đến phản ánh có hiện tượng một số dự án nhà ở xã hội đang được môi giới quảng cáo là đóng tiền, "tiền đây chắc là tiền đút" để chắc chắn bốc thăm được suất mua.Về vấn đề này, tôi xin trả lời như sau, thứ nhất, toàn bộ các quy trình, thủ tục thuê, mua nhà ở xã hội được quy định đầy đủ trong các văn bản quy phạm pháp luật, cụ thể là các nghị định có liên quan. Nội dung cụ thể là về đối tượng được mua, thuê mua nhà ở xã hội được quy định tại Điều 09 của Luật Nhà ở, có 8 đối tượng được mua.

Thứ hai, về quy trình, thủ tục thì được quy định tại Điều 62 của Luật Nhà ở, trong đó quy trình như sau: Chủ dự án sau khi xây dựng xong công trình thì các đối tượng được quyền mua sẽ có đăng ký và sau đó lập danh sách và danh sách này chuyển về Sở Xây dựng để kiểm tra, nếu như đủ điều kiện thì sẽ tiến hành thương lượng, mua bán.Trong trường hợp số người mua ít hơn số căn hộ bán ra thì họ được quyền lựa chọn. Còn trong trường hợp số người mua nhiều hơn số căn hộ bán thì tiến hành bốc thăm. Khả năng VTV phản ánh trường hợp này là trong quá trình bốc thăm có xảy ra sự không minh bạch.Trường hợp này có quy định xử lý, chế tài tại Nghị định 139 về quy định xử phạt hành chính trong hoạt động đầu tư xây dựng và kinh doanh bất động sản. Trong trường hợp, nếu có sự không minh bạch trong quá trình bốc thăm thì mặc nhiên được tuyên hủy và coi như giao dịch mua bán không đủ thủ tục pháp lý và người mua có nghĩa vụ trả lại căn hộ cho chủ dự án. Trong trường hợp chủ dự án không thực hiện trách nhiệm này thì chính quyền địa phương, cụ thể là UBND tỉnh, trong quy định tại Nghị định 139, có quyền cưỡng chế, thu hồi căn hộ này và trả lại cho chủ dự án. Phóng viên cũng có thể phản ánh trực tiếp đến UBND tỉnh để xem dự án nào, UBND tỉnh hoàn toàn có thẩm quyền tuyên hủy và thu hồi căn hộ ấy.

PV Hoàng Thùy (Vnexpress): Theo Nghị quyết của Bộ Chính trị thì sắp tới Chính phủ sẽ giới thiệu Chính phủ mới. Xin cho biết cụ thể hơn thông tin này?

Mới đây có thông tin một số cán bộ công an được khen thưởng vì có thành tích trong vụ án Trịnh Xuân Thanh. Đề nghị Người phát ngôn Bộ Công an nói rõ hơn về vấn đề này.

Tháng 6/2019, Bộ Công an đã khởi tố vụ án lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản tại Ngân hàng TMCP Nam Á và các doanh nghiệp thuộc Tập đoàn Hoàn Cầu. Tuy nhiên mới đây, công an điều tra đã tuyên bố tạm đình chỉ điều tra vụ án hình sự. Vậy xin hỏi nguyên nhân tạm đình chỉ là gì, và việc đình chỉ này có ảnh hưởng như thế nào đến việc bảo vệ quyền lợi của người tố cáo?

Hai lô vaccine đầu tiên đã về đến Việt Nam vào cuối tháng 2. Xin Bộ Y tế cho biết khi nào bắt đầu tiêm và việc tiêm vaccine sẽ được thực hiện như thế nào tại các địa phương?

 

Thiếu tướng Tô Ân Xô, Chánh Văn phòng Bộ Công an: Trịnh Xuân Thanh là mắt xích của vụ án cố ý làm trái quy định của Nhà nước về kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng và tham ô tài sản xảy ra tại Tập đoàn Dầu khí Việt Nam và Tổng Công ty CP Xây lắp dầu khí Việt Nam.Đây là vụ án đặc biệt nghiêm trọng thuộc diện Ban chỉ đạo Trung ương về Phòng chống tham nhũng theo dõi chỉ đạo và được dư luận xã hội hết sức quan tâm, theo dõi.Vào ngày 15/9/2016, cơ quan điều tra của Bộ Công an đã ra quyết định khởi tố vụ án này và sau đó ngày 9/9 ra 1 quyết định khởi tố bổ sung đối với 2 bị can về các tội cố ý làm trái quy định của Nhà nước về kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng và tham ô tài sản.

Trong quá trình điều tra, cơ quan điều tra đã làm rõ hành vi phạm tội của các bị can trong vụ án và thu hồi số tiền hơn 73 tỷ đồng do các bị can nộp để khắc phục hậu quả và kê biên rất nhiều tài sản gồm bất động sản, ô tô, phong tỏa nhiều tài khoản ngân hàng, cổ phiếu liên quan đến các bị can để phục vụ điều tra, truy tố, xét xử vụ án.Vụ án đến nay đã được kết luận điều tra, truy tố và được tòa xét xử qua 2 cấp sơ thẩm, phúc thẩm và bản án có hiệu lực thi hành pháp luật. Bị cáo Trịnh Xuân Thanh đã bị tuyên phạt chung thân với 2 tội danh: 14 năm tù về tội "Cố ý làm trái quy định của pháp luật Nhà nước về kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng" và chung thân về tội "Tham ô tài sản". Như vậy vụ án đã được khởi tố, điều tra, xét xử đúng pháp luật, thu hồi tài sản của các bị can gây thất thoát, chiếm đoạt để nộp vào ngân sách Nhà nước, đáp ứng yêu cầu của Ban Chỉ đạo Trung ương về Phòng chống tham nhũng đề ra.

Có được kết quả trên là thành tích của rất nhiều đơn vị tham gia, tiến hành tố tụng: Công an, Viện Kiểm sát, Tòa án, các cơ quan giám định, đánh giá tài sản. Sau khi xét xử, các cơ quan này đều họp rút kinh nghiệm, đánh giá và tiến hành khen thưởng cá nhân có thành tích trong việc phá vụ án. Điều này là hết sức bình thường nhưng vừa qua, qua một số ảnh, bức hình không rõ xuất xứ do một số cá nhân, tổ chức, thế lực chống đối thêu dệt làm ảnh hưởng đến uy tín, hình ảnh của công an, đất nước, làm cho mọi người hiểu lầm. Việc khen thưởng với những cá nhân tham gia một vụ đại án như thế là điều hoàn toàn bình thường.

Về vụ án tại Tập đoàn Hoàn Cầu, ngày 19/2/2021, cơ quan cảnh sát điều tra Bộ Công an đã ban hành quyết định tạm đình chỉ điều tra vụ án nêu trên với 2 lý do.

Thứ nhất, ngày 5/6/2020, cơ quan cảnh sát điều tra Bộ Công an có yêu cầu tương trợ tư pháp về hình sự gửi Bộ Tư pháp Hoa Kỳ đề nghị xác minh làm rõ một số nội dung liên quan đến vụ án nhưng đến nay chưa có kết quả.

Thứ hai, đến nay chưa có bản án quyết định công nhận của tòa án về phân chia tài sản thừa kế của bà Trần Thị Hường theo quy định của pháp luật.

Do đó cơ quan công an đã quyết định tạm đình chỉ điều tra vụ án nêu trên và đã thông báo về việc tạm đình chỉ vụ án theo quy định của pháp luật. Còn ảnh hưởng như thế nào vượt ngoài tầm hiểu biết của tôi, xin để các đơn vị liên quan trả lời.

Thứ trưởng Bộ Y tế Trương Quốc Cường: Ngày 24/2, lô vaccine đầu tiên của Công ty SK Bioscience Co Limited-Hàn Quốc đã về đến Việt Nam. Hiện nay chúng tôi giao Viện Kiểm định quốc gia của Bộ Y tế kiểm định, cơ bản đã gần xong. Còn 1 phiếu kiểm định nữa là phiếu kiểm định chất lượng của phía Hàn Quốc. Chúng tôi đang hối thúc phía Hàn Quốc sớm chuyển cho chúng tôi kết quả kiểm định của cơ quan này. Hy vọng cuối tuần này, đầu tuần sau, chúng tôi nhận được phiếu kiểm định kết quả chất lượng của lô vaccine này.

Việc tiêm vaccine sẽ được thực hiện theo Nghị quyết 21 của Chính phủ, ưu tiên những đối tượng cần tiêm và đối tượng miễn phí, ngoài các đối tượng ưu tiên thì có các địa bàn ưu tiên và ưu tiên các tỉnh, thành phố có dịch. Trong tỉnh, thành phố sẽ ưu tiên vùng dịch bệnh. Trong trường hợp này, tỉnh Hải Dương sẽ là 1 trong các tỉnh được ưu tiên tiêm trước theo các đối tượng ưu tiên tại Nghị quyết của Chính phủ.

Bộ trưởng, Chủ nhiệm VPCP Mai Tiến Dũng: Chúng ta đã biết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng thành công rất rực rỡ.Sau đó, Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII lần thứ nhất đã từng bước kiện toàn các chức danh lãnh đạo của Đảng.Nếu không có gì thay đổi thì từ ngày 24/3 tới 10/4, kỳ họp thứ 11 Quốc hội khóa XIV sẽ khai mạc. Trong chương trình nghị sự, ngoài các chương trình khác còn có vấn đề kiện toàn các chức danh Nhà nước. Như vậy, việc kiện toàn các chức danh lãnh đạo Nhà nước sau Đại hội Đảng toàn quốc là việc từng bước làm theo quy định của Hiến pháp, pháp luật.

Trong thời điểm này, Bộ Chính trị giao cho Ban Cán sự Đảng Chính phủ xây dựng phương án giới thiệu nhân sự đủ điều kiện, tiêu chuẩn để đảm nhận chức danh lãnh đạo Chính phủ, lãnh đạo các bộ, ngành, cơ quan mà ở đó, các đồng chí Ủy viên Ban chấp hành Trung ương Đảng không tái cử hoặc có tái cử nhưng thay đổi vị trí công tác.Tại kỳ họp thứ 11 Quốc hội khóa XIV có thực hiện kiện toàn các chức danh lãnh đạo Chính phủ, lãnh đạo các bộ ngành, lãnh đạo các cơ quan thuộc Chính phủ nhiệm kỳ 2016-2021. Như vậy, chỉ bàn đến chỗ nào khuyết, chỗ nào thay đổi. Quyết định là thuộc thẩm quyền của Bộ Chính trị. Sau này sẽ thông tin cụ thể về kết quả của kỳ họp và kết quả sẽ được công bố sau khi được cấp thẩm quyền phê chuẩn.

PV Ngọc An (Tuổi trẻ TPHCM): Liên quan đến vaccine, ngày hôm nay, Thủ tướng có yêu cầu trong tuần này phải triển khai ngay việc tiêm vaccine. Xin hỏi Bộ Y tế về việc triển khai tiêm vaccine có bảo đảm hay không? Lộ trình, tiến độ ra sao? Tổng số liều vaccine hiện nay dự kiến sẽ đáp ứng được khoảng bao nhiêu phần trăm các đối tượng được nêu ra trong Nghị quyết Chính phủ vừa ban hành?

Ngoài ra, tuần trước, Bộ trưởng Y tế Nguyễn Thanh Long có nói trong năm nay có khả năng bảo đảm đủ vaccine. Vậy nếu bảo đảm đủ vaccine, chúng ta có mở rộng thêm các đối tượng trong Nghị quyết đã ban hành hay không?

Bộ Công Thương mới ban hành văn bản hướng dẫn thu mua, tiêu thụ sản phẩm hàng hóa ở vùng dịch, trong văn bản có nêu nội dung khi cần thiết chỉ định các cơ quan đầu mối tại địa phương (đặc biệt tại các địa phương đang có dịch) để cấp giấy tờ liên quan theo quy định về phòng, chống dịch. Tại sao Bộ không quy định rõ trường hợp nào là cần thiết và chỉ định? Chúng ta đã thấy bài học ở Hải Dương, việc không rõ quy trình, quy định khiến việc áp dụng ở mỗi nơi không đồng nhất.

Đối với Bộ Giao thông vận tải, Thủ tướng có yêu cầu Bộ ban hành quy chế đảm bảo an toàn phòng chống dịch đối với hoạt động vận tải đi lại, hàng hóa. Bộ đã ban hành chưa? Nếu chưa dự kiến khi nào ban hành?

Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải: Nhiều đại biểu, phóng viên báo chí có thể chưa hiểu rõ. Thời gian vừa qua, Chính phủ đã rất quyết liệt chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương thực hiện nhiều giải pháp nhằm bảo đảm mục tiêu “kép” vừa phòng chống dịch bệnh vừa phát triển kinh tế-xã hội.

Khi dịch bệnh diễn biến phức tạp, có chiều hướng xấu tại các tỉnh Hải Dương, Quảng Ninh, ngày 28/1/2021, Thủ tướng đã ban hành Chỉ thị số 05/CT-CP về các biện pháp cấp bách phòng chống dịch COVID-19. Theo đó, Thủ tướng giao cho Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương được quyết định áp dụng các biện pháp phong tỏa, giãn cách xã hội, căn cứ theo mức độ nguy cơ với từng khu vực trên địa bàn, nghĩa là quyền các địa phương mà trực tiếp ở đây là Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố rất cao và họ có quyền chủ động tùy theo tình hình của chính địa bàn và địa phương mình để đưa ra những quyết định và áp dụng các biện pháp.

Thực hiện nghiêm chỉ đạo của Thủ tướng, các địa phương, các bộ ngành, doanh nghiệp đã rất quyết liệt hành động và đáng mừng là đến nay đã bước đầu ngăn chặn sự bùng phát của dịch COVID-19 cũng như kịp thời hỗ trợ, tháo gỡ khó khăn cho các hoạt động sản xuất kinh doanh, trong đó có hỗ trợ tiêu thụ nông sản và các sản phẩm nông nghiệp, ở một mức mà chúng ta chấp nhận được.

Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện, do một số địa phương vì quá chú trọng đến công tác phòng chống dịch nên đã ban hành một số văn bản mà theo dư luận đánh giá là chưa linh hoạt, thậm chí chưa phù hợp với tình hình thực tiễn, chưa thực hiện đúng chỉ đạo của Thủ tướng là phòng chống dịch nhưng vẫn phải bảo đảm hoạt động sản xuất kinh doanh. Chính vì vậy, gây một số khó khăn, vướng mắc, ách tắc trong việc lưu thông hàng hóa, nhất là nông sản, những hàng hóa đến vụ mùa thu hoạch và có sản lượng cao tại một số vùng đang có dịch, nhất là Hải Dương.

Trước khó khăn đó, Bộ Công Thương đã chủ động bám sát chỉ đạo của Chính phủ, đưa ra những khuyến nghị, giải pháp để hỗ trợ tiêu thụ hàng hóa, nông sản cho người dân. Bộ Công Thương đã làm việc trực tiếp với các hệ thống phân phối lớn trong nước, các doanh nghiệp lớn, để hỗ trợ tiêu thụ nông sản, bảo đảm an toàn thực phẩm và an toàn dịch bệnh. Như hệ thống phân phối Centra Group, BRG Retail, chuỗi siêu thị Coop Mart… đã hỗ trợ tiêu thụ một lượng lớn các sản phẩm, nhất là nông sản.

Chúng tôi đã làm việc với Bộ NN&PTNT và các đơn vị, địa phương để bàn giải pháp tháo gỡ khó khăn, loại bỏ tâm lý e dè của người tiêu dùng đối với hàng hóa, nông sản, thực phẩm có nguồn gốc, xuất xứ từ vùng đang có dịch.

Ngày 21/2, Bộ Công Thương đã có văn bản báo cáo Thủ tướng Chính phủ về việc tháo gỡ khó khăn cho lưu thông hàng hóa và thúc đẩy tiêu thụ nông sản do ảnh hưởng của dịch bệnh COVID-19, trong đó nêu rõ nguyên nhân của việc này, ách tắc ở đâu, đề xuất từng việc mà các bộ, ngành địa phương cần làm. Sau đó, Thủ tướng đã có văn bản 1193 ngày 24/2 đồng ý với đề xuất Bộ Công Thương và giao nhiệm vụ rất cụ thể cho từng bộ, ngành, địa phương.

Để nhanh chóng tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong vận chuyển, lưu thông phân phối hàng hóa theo đúng chỉ đạo của Thủ tướng, tại cuộc họp Thường trực Chính phủ về phòng chống dịch COVID-19 (Thông báo số 31 ngày 25/2/2021 của VPCP) giao Bộ Công Thương chủ trì, phối hợp với Bộ NN&PTNT, Bộ Y tế ban hành hướng dẫn thu mua tiêu thụ sản phẩm hàng hóa, nông sản vùng đang có dịch. Ngay sau khi nhận được văn bản truyền đạt ý kiến của Thủ tướng, chúng tôi đã làm ngay trong thứ 7, chủ nhật và hôm qua cũng có buổi làm việc trực tuyến với Hải Dương, Hải Phòng, các bộ ngành có liên quan như Bộ NN&PTNT, Bộ Y tế và các cơ quan có liên quan, các doanh nghiệp trong hệ thống phân phối để bàn rất kỹ về dự thảo văn bản này. Chiều tối qua đã ban hành theo đúng chỉ đạo của Thủ tướng, được sự đồng thuận cao của các địa phương cũng như doanh nghiệp.

Vấn đề khi cần thiết, các UBND tỉnh, thành phố chỉ định cơ quan đầu mối tại địa phương (đặc biệt tại các địa phương đang có dịch) cấp giấy tờ liên quan theo quy định về phòng, chống dịch thì căn cứ vào đâu, cần thiết là như thế nào? Ở các địa phương đều có các cơ quan chuyên môn liên quan đến vấn đề này như y tế, nông nghiệp (sản xuất), công thương (phân phối lưu thông), giao thông vận tải (vận chuyển hàng hóa) và Thủ tướng cũng giao Bộ GTVT cần ban hành sớm quy chế.

Còn nếu địa phương thấy rằng không cần chỉ định bất cứ đầu mối nào mà hoạt động hiệu quả thì địa phương hoàn toàn có quyền chủ động không thành lập đầu mối. Nhưng thấy rằng một doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân đến thu mua sản phẩm trong vùng dịch mà gặp đến 3,4 đầu mối thì địa phương có quyền chủ động chỉ định một đầu mối, có thể là một sở, ban ngành nào đó, thậm chí là Ban chỉ đạo phòng chống COVID-19 của tỉnh, hoặc là một tổ liên ngành có nhiều đại diện của các cơ quan để tháo gỡ khó khăn cho người mong muốn thu mua, hỗ trợ họ khi gặp khó khăn và hỗ trợ cho người nông dân, người sản xuất tiêu thụ được sản phẩm. Địa phương có quyền chủ động và được giao thẩm quyền quyết định thành lập đầu mối hay không.

Hiện nay, cần hỗ trợ tiêu thụ sản phẩm không chỉ trong vùng có dịch, bởi chúng ta đang đến mùa thu hoạch với sản lượng lớn trên cả nước trong khi cầu giảm đi vì các bếp ăn chưa hoạt động, sinh viên chưa đi học, công nhân nhiều nơi nghỉ... Giữa cung và cầu chắc chắn xảy ra việc dư thừa. Do đó, chúng ta phải tiếp tục hỗ trợ tiêu thụ sản phẩm nhưng vẫn bảo đảm tuân thủ các quy định của y tế phòng chống dịch trước hết.

Thứ trưởng Bộ Y tế Trương Quốc Cường: Về lộ trình và tiến độ tiêm, hiện nay, chúng ta có 117.600 liều, đợt này tương đối ít. Cuối tháng 4 sẽ có lô tiếp về, chúng ta sẽ có nhiều hơn, với khoảng 1 triệu liều này, chúng ta sẽ tiếp tục tiêm. Ngoài ra còn khoảng mấy triệu liều nữa. Chúng ta có đến đâu tiêm đến đấy. Bộ Y tế đã sẵn sàng về cơ sở vật chất, con người, dây chuyền lạnh, các bác sĩ để tiêm khi vaccine về.

Khi vaccine có đủ thì có mở rộng đối tượng không? Trong Nghị quyết 21 có nội dung khuyến khích các tổ chức, cá nhân có điều kiện tiêm, tức là tiêm cho các tổ chức, cá nhân có nhu cầu. Nghị quyết 21 cũng quy định các đối tượng được ưu tiên trong danh mục và đối tượng miễn phí.

Vậy khi có đủ vaccine, chúng ta hoàn toàn có thể mở rộng tất cả đối tượng có nhu cầu. Đây cũng là khuyến khích của Bộ Y tế để chúng ta có đủ số lượng người tiêm và có miễn dịch cộng đồng.

Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Nhật: Về quy chế hướng dẫn bảo đảm an toàn lưu thông trong phòng chống dịch, về vận chuyển hàng hóa trong 5 lĩnh vực khi có dịch COVID-19 xảy ra, Bộ GTVT đã triển khai quyết liệt Chỉ thị 11 và Chỉ thị 84 của Thủ tướng Chính phủ để bảo đảm phòng chống dịch, bảo đảm vận chuyển hàng hóa, bảo đảm an toàn phát triển kinh tế nói chung.

Sau khi xảy ra dịch ở Hải Dương, vận chuyển hàng hóa, bà con đi lại khó khăn, ban đầu do nặng về chống dịch nên chưa chủ động. Sau đó, Thủ tướng đã giao cho Bộ GTVT ban hành quy định hướng dẫn bảo đảm an toàn lưu thông trong phòng chống dịch.

Do quy định này liên quan đến nhiều Bộ Y tế, hiện nay chúng tôi đang phối hợp với Bộ Y tế để ra quy chế hướng dẫn và sẽ cố gắng hoàn thành sớm.

PV Lê Hiệp (báo Chất lượng Việt Nam): Về việc hoàn vé máy bay của các hãng hàng không, vừa qua nhiều người dân do dịch COVID đã không thể về quê ăn Tết, Cục Hàng không Việt Nam đã có văn bản yêu cầu các hãng hàng không đổi hoặc hoàn vé cho khách. Tuy nhiên, một số hãng hàng không đã đưa ra các chính sách khác nhau như đổi vé trong 6 tháng, đổi vé thành voucher nhưng khách hàng gặp rất nhiều khó khăn trong việc hoàn vé, đổi vé. Xin hỏi Bộ GTVT và Bộ Công Thương có nắm được việc thay đổi chính sách hoàn vé này của các hãng không?

Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Nhật: Về việc mua và hoàn, trả vé của các hãng hàng không đảm bảo quyền lợi của người dân, đây là hợp đồng dân sự giữa hãng hàng không với hành khách đã được quy định rõ trong các loại vé được hoàn trả hay không hoàn trả. Cơ quan quản lý Nhà nước không quản lý về việc này mà chúng tôi chỉ quản lý về giá vé trần của các hãng hàng không đưa ra.

Tuy nhiên, trong bối cảnh dịch COVID-19 xảy ra, Bộ GTVT đã chỉ đạo Cục Hàng không Việt Nam và Cục đã có nhiều văn bản chỉ đạo các hãng hàng không phải hoàn, trả vé cho người dân theo đúng quy định của hạng vé mà khách đã mua.

Qua phản ánh của nhà báo vừa rồi, chúng tôi sẽ tiếp tục yêu cầu Cục Hàng không rà soát tất cả các trường hợp hoàn, trả vé vừa qua.