Hái trám thuê ở Hà Tĩnh: nghề độc đáo, cứ trèo lên cây là thu tiền triệu mỗi ngày

Anh Nguyễn Văn Hùng, trú tại xã Sơn Bằng cho biết, mỗi ngày anh cùng vợ thường đi tỉa cây trám thuê (giá tỉa mỗi cây dao động từ 500.000 đồng - 800.000 đồng). Dụng cụ phục vụ cho "nghề" tỉa trám cũng rất đơn giản, một bộ dây đai an toàn, cây sào dài 10 m và một chiếc liềm sắc buộc đầu cây sào để tỉa trám từ cây rơi xuống đất.

Tuy nhiên, thợ tỉa trám cũng phải có những yêu cầu nhất định như: sức khỏe phải dẻo dai, có kỹ năng leo trèo và đặc biệt là phải có kỹ thuật tỉa trám để cây trám không bị gãy cành quá nhiều, quả trám khi rơi xuống phải từng chùm, không bị trầy xước…

Trung bình mỗi cây trám sau khi tỉa xong thương lái sẽ thu về từ 2 - 3 tạ quả. Giá thương lái thu mua tại vườn từ 70.000 đồng - 90.000 đồng/kg sau đó bán ra thị trường từ 100.000 đồng - 120.000 đồng/kg. Còn trám khi đã làm ra thành phẩm thì có giá cao hơn.

“Sau khi thu mua tại vườn của dân mỗi ngày trung bình tôi nhập khoảng 2 - 3 tạ trám ra thị trường. Trừ chi phí thuê người tỉa và các chi phí khác thì mỗi kg trám cho lời  từ 5.000 đồng - 70.000 đồng/kg”, chị Nguyễn Thị Huế, một người chuyên thu mua trám trú tại thôn Vọng Sơn, xã Sơn Phú cho biết.

Quả trám có thể đem chế biến ra nhiều món ăn dân dã như: trám kho với thịt lợn, trám muối, xôi trám, trám xào nhộng ong… trong y học (Đông y), quả trám có tác dụng sinh tân chỉ khát, lợi yết hầu và giải độc. Trám thường được người dân dùng giải rượu, chữa yết hầu sưng đau, chữa động kinh và an thần...

Cây trám đen vốn là cây thân gỗ cao từ 10 m đến 15 m, từ khi trồng đến khi cho thu hoạch quả phải mất thời gian chừng 5 năm trở lên. Thân cây trám to, tán rộng, cành trám rất giòn nên nghề hái trám cũng rất nguy hiểm. Anh Trần Công An, người hái trám thuê cho biết, đa số cây trám đều là cây cổ thụ, thân to, các quả trám thường ra ở điểm cuối của cành nên trong quá trình tỉa (hái) gặp rất nhiều khó khăn. Chỉ sơ ý vươn người ra quá là cành trám sẽ bị gãy, tai nạn có thể xảy ra nên không phải cũng có thể làm nghề tỉa trám được. Thời gian này tôi làm không hết việc.

“Trong quá trình tỉa phải căng bạt dưới gốc cây để tránh những quả trám rơi vào các bụi, lẫn trong cỏ dại đồng thời tránh cho quả khỏi bị dập”, anh An thông tin thêm.

Trám đen được trồng nhiều ở các xã như: Sơn Bằng, Sơn Phú, Kim Hoa, Sơn Lâm và đặc biệt nhiều nhất ở xã Sơn Ninh. Ở đây có những gia đình trồng thành vườn chuyên trám (10 - 15 cây). Đến mùa trám, có những gia đình thu hoạch từ khoảng 20 triệu đến 30 triệu đồng từ tiền bán trám.

Quả trám có hình thoi, khi chín có màu tím thẫm, cùi màu vàng, hạt nhọn hai đầu, nhân hạt trắng và có tinh dầu rất nhiều. “1 kg trám chừng 50 quả được bán với giá cả trăm ngàn đồng, tính ra 1 quả có giá 2 nghìn đồng thì trám còn đắt hơn cả thịt gà”, anh Phan Văn Túy ở xã Sơn Ninh hài hước. Còn Theo Phòng Nông nghiệp huyện Hương Sơn cho biết, cây trám đen ơ Sơn Ninh đang được quy hoạch thành loại cây đặc sản vùng miền.

Thông tin từ Chủ tịch UBND xã Sơn Ninh Nguyễn Xuân Huy, trám đen là loại cây dễ trồng, thích hợp với vùng đồi núi Sơn Ninh, mỗi năm thu hoạch trong vòng khoảng 2 tháng, bắt bầu từ khoảng tháng 7 âm lịch. Trước đây, người dân ít để ý chăm bón, bởi trồng từ 5 - 6 năm mới cho thu hoạch. Bây giờ, trám đen được xem là sản phẩm hàng hóa nên người dân tiếp tục ươm giống phát triển để cải thiện thu nhập gia đình. Hiện toàn xã có hơn 350 hộ trồng trám đen, mỗi hộ cho thu nhập từ 5 - 40 triệu đồng vào mùa thu hoạch.