Làng đào Nhật Tân những ngày giáp Tết

Đi dọc chợ hoa Quảng An quận Tây Hồ, Hà Nội, du khách có thể bắt gặp rất nhiều những cành đào được bày bán, khiến cho những ai đi qua đều cảm nhận rõ không khí Tết đang đến rất gần. Đối với khách thích chơi đào Tết muốn tìm mua cây hoặc gốc đào ưng ý sẽ cần phải đến tận vườn đào ở làng Nhật Tân.

Nằm cách không xa so với chợ hoa Quảng An, Nhật Tân là tên một làng thuộc quận Tây Hồ, Hà Nội. Nơi đây nổi tiếng trồng hoa đẹp, đặc biệt nghề trồng đào cảnh truyền thống nức tiếng kinh kỳ. Làng Nhật Tân gắn liền với truyền thuyết nổi tiếng về tình yêu tươi đẹp giữa Vua Quang Trung và Công chúa Ngọc Hân. Chuyện kể rằng, sau khi tiêu diệt mấy chục vạn quân xâm lược nhà Thanh ở thành Thăng Long mùng 5 tết Kỷ Dậu (1789), Vua Quang Trung đã lấy một cành đào Nhật Tân sau đó sai người phi ngựa ngày đêm đưa đến tặng công chúa Ngọc Hân. Cành đào đó thay cho lời báo tin chiến thắng và cũng là lời nhắn gửi tình cảm của Vua Quang Trung đến với người vợ yêu dấu.

Trải qua biết bao thăng trầm của lịch sử, làng đào Nhật Tân vẫn kiên cường bám trụ và ngày một phát triển, trở thành niềm cảm hứng cho không ít tác phẩm thơ, ca:

Năm nay, tiết trời tại Thủ đô Hà Nội diễn biến tương đối khó đoán. Mặc dù có giai đoạn thời tiết Hà Nội rất lạnh và không có nắng, rất phù hợp đối với các chủ vườn trong việc kìm hãm độ nở của hoa đào. Tuy nhiên, khi thời gian càng cận kề đến Tết thì thời tiết tại Hà Nội lại có xu hướng ấm lên và có nhiều nắng hơn. Trao đổi với phóng viên, chị Hằng chủ vườn đào Lợi Hằng cho biết, mặc dù cũng có phần lo lắng nhưng chị thường xuyên theo dõi dự báo thời tiết và biết sắp tới sẽ có những đợt rét sâu hơn trước thời điểm tết Nguyên đán nên ít nhiều sẽ hạn chế được việc đào bị nở sớm. Bên cạnh đó, mọi người ở đây trải qua nhiều năm cũng đã tích lũy được kinh nghiệm và các phương pháp riêng để kiểm soát độ nở của hoa bất kể mọi loại điều kiện thời tiết khác nhau. So với thời điểm cùng kỳ năm ngoái thì năm nay các cây, cành đào đều lên nụ và hoa theo đúng như kế hoạch. Chị Hằng nói: “thời điểm này năm ngoái, mùa đông rất ấm khiến cho vườn đào đã bị nở sớm hơn dự kiến nửa tháng và gây ảnh hưởng phần nào đến việc buôn bán”.

Chị Hằng chia sẻ thêm, hiện tại ở đây có rất nhiều nhà vườn trồng đào với đủ mọi loại màu sắc, cũng như kiểu dáng. Tuy vậy, mỗi vườn đào sẽ có những khách quen của riêng mình và không hề có tình trạng cạnh tranh gắt gao. Theo dự tính, ngay sau kỳ nghỉ tết Dương lịch, những vườn đào tại đây sẽ chật kín du khách đổ về tham quan và mua bán. Khi đó, khối lượng công việc sẽ rất lớn nên ngay từ bây giờ phải chuẩn bị sẵn từ trước các bước như: tỉa cành, tuốt lá, bón phân, trang trí lại các chậu cây cũng được gấp rút triển khai. Mối bận tâm lớn nhất của nhà vườn là liệu thời tiết có tiếp tục duy trì như thế này trong bao lâu và các phương án để điều chỉnh thời điểm các cây đào nở hoa sao cho phù hợp.

Năm nay, làng đào Nhật Tân rất được mùa. Các cây đều phát triển khỏe mạnh và thời điểm nở hoa cũng được kiểm soát kĩ lưỡng. Thêm một yếu tố quan trọng là đại dịch Covid - 19 đã được đẩy lùi giúp cho các thương lái cũng như du khách tới tham quan và mua bán thuận lợi hơn.

Đối với nhiều người sẽ chỉ biết đến đào Nhật Tân vào mỗi dịp Tết đến xuân về mà ít ai biết rằng tại đây, các sản phẩm hoa đào đã và đang được phát triển trở thành thương hiệu riêng, mang đậm bản sắc dân tộc. Năm 2005, hợp tác xã kết hợp với các ban, ngành phường Nhật Tân và quận Tây Hồ tiến hành xây dựng thương hiệu hoa đào và năm 2007 hoa đào Nhật Tân đã được công nhận thương hiệu "hoa đào Nhật Tân", năm 2013 được người tiêu dùng bình chọn là sản phẩm tin cậy.

Phó Giám đốc Hợp tác xã Dịch vụ nông nghiệp tổng hợp Nhật Tân, Đỗ Đức Chiến cho biết, hợp tác xã đang quản lý 90 héc - ta sản xuất nông nghiệp, trong đó có khoảng 70 héc - ta là đất trồng hoa đào với khoảng 780 hộ tham gia, diện tích còn lại trồng hoa màu khác. Đa số diện tích trồng đào tập trung khu vực bãi sông Hồng. Năm 2021, lần đầu tiên phường Nhật Tân mang sản phẩm đào đi dự đánh giá, phân hạng theo chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP) của thành phố. Ba sản phẩm: "hoa đào thất thốn", "cây đào thế" và "cành đào tròn" của Hợp tác xã Dịch vụ nông nghiệp tổng hợp Nhật Tân đều được Hội đồng đánh giá, phân hạng sản phẩm OCOP của thành phố đạt 4 sao. Việc phát triển sản phẩm OCOP hoa đào Nhật Tân là sự khẳng định thương hiệu của làng trồng hoa đào truyền thống nổi tiếng của cả nước.

Sau hơn 2 năm đại dịch Covid - 19 càn quét làm cho nhiều mặt của đời sống - xã hội bị ngưng trệ, nhiều chuỗi cung ứng đứt gãy, nhưng người dân nơi đây vẫn bám trụ với nghề trồng đào và dần  vượt qua được những thách thức mà đại dịch gây ra. Ngay tại vườn đào của chị Hằng năm nay cũng sẵn sàng đưa ra thị trường hơn 100 gốc đào với đủ mọi kiểu dáng, mẫu mã khác nhau, đáp ứng nhu cầu chơi hoa Tết của người dân.

Ngoài ra, để tạo ra mô hình kinh doanh thật hiệu quả và tránh gây lãng phí, các vườn đào đều thực hiện chủ trương nhận chăm sóc lại các cây đào sau khi hết Tết. Theo chia sẻ của các chủ vườn, thì việc làm này sẽ góp phần giảm thiểu số lượng các cây đào bị vứt bỏ sau Tết, đồng thời tạo ra một vòng kinh doanh tuần hoàn và tiết kiệm. Nhiều cây hoa đào rất đẹp và tốn nhiều công sức, tiền của chăm sóc sẽ được các nhà vườn nhận lại và duy trì để có thể sử dụng cho các dịp Tết năm sau.

Tết Nguyên đán Quý Mão đã cận kề, nhu cầu mua đào chơi Tết của Nhân dân chắc chắn sẽ tăng cao. Hi vọng rằng, những chủ vườn đào năm nay sẽ có một cái Tết ấm no và tiếp tục góp phần xây dựng thương hiệu "hoa đào Nhật Tân" thêm phần phát triển.