Nguyên nhân công trình thủy nông lớn nhất Nghệ An có kinh phí 3.700 tỷ đồng, 13 năm vẫn chưa hoàn thành

Nguyên nhân kéo dài dàn trải 13 năm

Dự án được xây dựng trên thượng nguồn sông Hiếu thuộc địa phận xã Yên Hợp, Quỳ Hợp (Nghệ An). Lòng hồ rộng 25 km², chủ yếu nằm tại huyện Quỳ Châu (Nghệ An) và một phần thuộc huyện Như Xuân (Thanh Hóa), sức chứa 225 triệu m³ nước.

Theo đó, mục tiêu của dự án là cấp nước tưới cho gần 19.000 ha ven sông Hiếu, cấp nước cho sông Cả về mùa kiệt với lưu lượng khoảng 22 m³/s và cho công nghiệp dân sinh, chăn nuôi, nuôi trồng thủy sản. Ngoài ra còn tham gia phát điện, cải tạo môi trường, đồng thời kết hợp giảm một phần lũ cho khu vực hạ du sông Hiếu.

Trước việc dự án được phê duyệt tới nay 13 năm vẫn chưa hoàn thành, báo cáo Thủ tướng, các đơn vị nêu một số nguyên nhân:

- Vướng mắc về pháp lý khi Luật Đầu tư công năm 2019: không có quy định chuyển tiếp với các dự án trước đây được Thủ tướng Chính phủ chấp thuận chủ trương đầu tư (nhưng không có quyết định chủ trương đầu tư), nay cần được phê duyệt bổ sung vốn đầu tư.

- Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (Bộ) đang đề xuất các cơ quan có thẩm quyền bổ sung thêm vốn cho công trình, gồm kinh phí bổ sung cho giải phóng mặt bằng (chủ yếu trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa) và kinh phí bổ sung cho phần xây lắp.

- Theo báo cáo, hiện số vốn cho công trình đã được bổ sung, nhưng do vướng mắc pháp lý chưa được giải quyết nên chưa thể triển khai.

- Mặt khác, Bộ cũng đang trình các cơ quan có thẩm quyền dự án xây dựng hệ thống kênh dẫn nước (được tách thành dự án độc lập) với kinh phí khoảng 1.800 tỷ đồng.

Thủ tướng yêu cầu sớm hoàn thành dự án để phát huy hiệu quả

Thủ tướng Phạm Minh Chính đánh giá một trong những nguyên nhân dẫn tới dự án kéo dài, không đúng tiến độ, không hoàn thành dứt điểm, gây lãng phí là do việc phân bổ vốn đầu tư công dàn trải, manh mún, không trọng tâm, trọng điểm.

Thực tiễn đang đặt ra bài toán khi có khoảng trống về pháp lý liên quan tới Luật Đầu tư công, Thủ tướng giao Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chủ trì, phối hợp cùng Bộ Tư pháp, Văn phòng Chính phủ và Bộ Kế hoạch và Đầu tư rà soát các quy định của pháp luật, báo cáo Thường trực Chính phủ xem xét phương án xử lý các vướng mắc về mặt pháp lý. 

Thủ tướng yêu cầu, triển khai các công việc cần thiết theo quy định để khẩn trương hoàn thành dự án trong thời gian sớm nhất để phát huy hiệu quả.

Đồng thời, Thủ tướng đề nghị các cơ quan mời lãnh đạo tỉnh Thanh Hóa tham dự cuộc làm việc sắp tới để tham gia giải quyết vấn đề liên quan tới đền bù tái định cư, giải phóng mặt bằng cho dự án.