Bệnh nhân là anh Nguyễn Đức T 40 tuổi vào viện trong tình trạng tức ngực, khó thở kéo dài, đau lưng, vai và cánh tay. Qua chụp cộng hưởng từ và cắt lớp vi tính phát hiện bệnh nhân có khối u từ trong ống sống ngực đã phát triển vào trong lồng ngực với kích thước lớn 3x4 cm. Khối u này đã phát triển vào trung thất sau ăn sát hõm đỉnh lồng ngực, đè đẩy vào bó mạch thần kinh cánh tay, đặc biệt là tĩnh mạch dưới đòn trái.
Các bác sĩ chẩn đoán bệnh nhân có khối u tuỷ sống và lồng ngực lớn hiếm gặp. Bệnh nhân cần được chỉ định phẫu thuật kịp thời để loại bỏ khối u nhằm giải phóng chèn ép tủy và chèn ép khoang trung thất.
Sau khi hội chẩn các chuyên khoa liên quan, các bác sĩ nhận định đây là ca mổ phức tạp vì khối u vừa nằm trong ống tủy ngực cao D2, D3 vừa nằm trong lồng ngực liên quan đến nhiều chức năng quan trọng như: vận động, cảm giác, đại tiện, phổi, buồng tim, các tĩnh mạch và động mạch lớn xuất phát từ tim. Việc lựa chọn đường mổ cũng được tính toán kỹ nhằm đảm bảo lấy toàn bộ khối u và đảm bảo an toàn cho bệnh nhân.
Bên cạnh đó, do vị trí phức tạp của khối u, ca phẫu thuật cho bệnh nhân T được chia thành 2 giai đoạn, giai đoạn 1: Tiến hành phẫu thuật lấy khối u ở trong tủy sống và lỗ liên hợp; Giai đoạn 2: Loại bỏ khối u tại trung thất sau.
Ở giai đoạn 1, để tiến hành phẫu thuật, các bác sĩ đã phẫu tích vào phía sau đốt sống D2, do nguy cơ biến chứng có thể gây liệt tủy vì vậy ekip đã tiến hành phẫu tích hết sức cẩn thận, tỉ mỉ, lấy bỏ toàn bộ khối u trong tủy dưới kính vi phẫu, bảo vệ toàn bộ tủy sống và các cấu trúc thần kinh xung quanh, sau đó nẹp cố định cột sống.
Tiếp đó, ở giai đoạn 2, bệnh nhân được chuyển tư thế nằm nghiêng 90 độ và được làm xẹp 1 bên phổi. Với tư thế này, phần phổi xẹp sẽ ngả về phía trước và để lộ ra khối u vùng trung thất sau. Các Bác sĩ đã lấy bỏ khối u nằm trong trung thất bằng Trocar, vì khối u dính vào bó mạch thần kinh cánh tay nên có thể làm tổn thương đám rối cánh tay hoặc ra tĩnh mạch dưới đòn trái, đòi hỏi các phẫu thuật viên phải dày dạn kinh nghiệm để chọn đường mổ an toàn nhất cho bệnh nhân.
Sau hơn 05 giờ đồng hồ phẫu thuật, với sự tận tâm của các y, bác sĩ, sự phối hợp liên hoàn và chuyên nghiệp từ các khoa liên quan, bệnh nhân tỉnh táo hoàn toàn, cử động hai chân và tự thở bình thường. Sau phẫu thuật 5 ngày, bệnh nhân đã có thể tự đứng, vận động, đi lại bình thường và đủ điều kiện ra viện. Kết quả giải phẫu bệnh cho thấy đây là khối u lành tính, bệnh nhân có thể được chữa khỏi bằng phẫu thuật.
Ths.Bs Lê Ngọc Biển – Trưởng khoa Phẫu thuật Thần kinh – Lồng ngực, Trưởng kíp phẫu thuật cho biết: “Đây là ca phẫu thuật phức tạp, các bác sĩ cần có trình độ tay nghề cao, phẫu thuật tỉ mỉ và cần có sự phối hợp giữa các bác sĩ ngoại Thần kinh, Lồng ngực, Gây mê hồi sức vì chỉ cần có một sơ xuất nhỏ có thể ảnh hưởng đến tính mạng hoặc gây biến cố liệt vận động cho bệnh nhân”.
Theo Th.Bs Lê Ngọc Biển, trường hợp khối u nằm trong ống tủy phát triển ra ngoài trung thất (u rễ thần kinh - Dumbell) tại tủy ngực rất hiếm gặp, chỉ ≈ 2% nhưng tổn thương thường phức tạp nặng nề, có thể dẫn tới các rối loạn cảm giác, vận động thậm chí liệt 2 chi do khối u chèn ép tủy. U tủy là khối u có triệu chứng khởi phát khá kín đáo và tiến triển chậm, dễ bị bỏ qua trong giai đoạn đầu. Vì đa số u trong tủy sống phát triển chậm ở giai đoạn đầu bệnh nhân thường nghĩ do các nguyên nhân thông thường như đau lưng do thoái hóa, rối loạn chức năng thần kinh như rối loạn cảm giác, rối loạn vận động, rối loạn cơ tròn (gây tiêu, tiểu khó, táo bón), co cứng cơ, teo cơ và các triệu chứng khác. Trường hợp khối u ở cột sống ngực có thể gây ra đau ngực, hoặc ho kéo dài nếu khối u phát triển vào lồng ngực. Do vậy, khi có các triệu chứng tái diễn nhiều lần, người bệnh cần đến thăm khám bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
Đăng Hưng - Mạnh Nghiệp
