Quảng Nam: Giữ lửa cho làng nghề lụa Mã Châu

Quảng Nam làm say mê khách du lịch bởi nét đẹp giản dị, cổ kính cùng phong cách kiến trúc độc đáo. Trong chuyến đi du lịch đến vùng đất này, du khách nên dành thời gian để ghé thăm làng nghề dệt lụa Mã Châu. Dưới bóng cây đa, mái đình cổ kính, Mã Châu hiện ra với vẻ đẹp truyền thống khác biệt, vẻ đẹp trong lao động của những người thợ thủ công, một dấu ấn lịch sử trên mảnh đất, con người xứ Quảng.

Làng nghề lụa Mã Châu xuất hiện cách đây khoảng 400 năm về trước

Làng nghề Mã Châu thuộc thôn Châu Hiệp, thị trấn Nam Phước, huyện Duy Xuyên, tỉnh Quảng Nam, nổi tiếng với nghề trồng dâu nuôi tằm, ươm tơ dệt lụa và được nhiều người biết đến nhiều nhất từ thế kỷ XVI trên đất Quảng Nam. Trước đó, vào thế kỷ XV, làng dệt lụa Mã Châu có nhiệm vụ cung cấp lụa dệt cho giới quý tộc quan lại trong triều đình.

Sau đó đến cuối thế kỷ XIX, ngôi làng này có thêm nghề trồng bông và dệt vải. Người dân đã biết áp dụng máy móc công nghiệp và sản xuất để tăng năng suất sản phẩm. Đến nay, Mã Châu vinh dự là một trong 18 làng nghề, trở thành điểm du lịch trong lễ hội “Hành trình di sản” hàng năm của tỉnh Quảng Nam, một làng quê nên đến trong chuyến du lịch Hội An.
 

Vẻ đẹp mượt mà của làng lụa Xứ Quảng

Ngay từ khi xuất hiện, lụa Mã Châu đã nức tiếng khắp nơi bởi sự tinh tế trong hoa văn và sự phối màu hài hòa của người thợ dệt. Lụa tơ tằm Mã Châu đẹp, bền nhờ được dệt từ những kén tơ do tằm được nuôi bằng lá cây dâu sinh trưởng từ nguồn phù sa màu mỡ do ba con sông Thu Bồn, Vu Gia, Bà Rén bồi đắp cùng với sự khéo léo, cẩn thận, tay nghề giỏi của người thợ…

Để có một sản phẩm lụa tơ tằm đạt chất lượng và thẩm mỹ, người thợ phải sản xuất, làm việc hết 100% tâm trí trong các công đoạn: nuôi tằm - ươm tơ - dệt lụa - tẩy nhuộm màu để mang đến cho người tiêu dùng những sản phẩm hoàn mỹ nhất.

Sản phẩm lụa tơ tằm Mã Châu có màu sắc tươi tắn, óng ả và mềm mát

Nhờ thế, lụa tơ tằm truyền thống Mã Châu sẽ có những đặc tính mà các vải lụa công nghiệp không thể có được, đó là: thoát nhiệt, thoát ẩm, chống hôi, chống độc tố.

Theo những người lớn tuổi trong làng cho biết, thời phong kiến, lụa Mã Châu là một trong những sản vật để cung tiến cho triều đình nhà Nguyễn may trang phục cho các vua, hoàng hậu, hoàng tử công chúa và quan lại trong triều.

Tuy nhiên, trong thời gian vừa qua, do quy luật phát triển của cuộc sống và nhu cầu của người dân, một số hộ dân của làng nghề đã phải chuyển đổi phần lớn diện tích trồng dâu nuôi tằm và dệt lụa sang làm nghề khác. Hiện nay, nguồn nguyên liệu tơ tằm của công ty phải nhập từ nơi khác về để sản xuất. Nhằm đảm bảo đủ nguồn nguyên liệu, hiện nay, huyện Duy Xuyên đã quy hoạch hơn 200 ha chuyên canh trồng dâu nuôi tằm phục vụ nguồn nguyên liệu chất lượng cho làng nghề duy trì sản xuất, phát triển.

Trải qua những thời kỳ đầy biến động, thăng trầm, làng Mã Châu luôn cố gắng giữ gìn, bảo tồn và lưu truyền nghề dệt lụa từ thế hệ này sang thế hệ khác. Chính nhờ lòng yêu nghề của những người dân và sự quan tâm đúng mực của chính quyền nơi đây đã giúp cho Mã Châu vượt qua cơn khủng hoảng để ngày càng phát triển, mở rộng. Làng dệt lụa Mã Châu là một trong những địa điểm du lịch đẹp ở Quảng Nam du khách nên đến thăm. Khu vườn xanh tốt, hàng cau thẳng lối đi với những khuôn mặt thân thiện, niềm nở, một nét đặc trưng của làng quê Việt Nam yên bình sẽ giúp du khách có những phút giây thư giãn và hiểu thêm về cuộc sống, con người nơi đây.

Khánh Hòa

THSP