Mơ vàng là loại cây dễ trồng, dễ chăm sóc, chi phí đầu tư ít, lại phù hợp với khí hậu, thổ nhưỡng ở một số huyện thuộc tỉnh Bắc Kạn như: Bạch Thông, Chợ Mới, Chợ Đồn… Tuy nhiên, phần lớn diện tích cây mơ trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn được trồng cách đây 20 - 25 năm, do không được chăm sóc thường xuyên nên bị già cỗi, hiệu quả kinh tế thấp, khiến bà con không còn “mặn mà” trồng mơ như trước.
Vì vậy, để cải tạo vườn mơ già cỗi, từ năm 2018, Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Bắc Kạn đã phối hợp với Viện Nghiên cứu và Phát triển công nghệ Nông lâm nghiệp Thành Tây triển khai Dự án “Ứng dụng khoa học công nghệ trong tuyển chọn cây ưu tú và phát triển cây mơ vàng tại tỉnh Bắc Kạn”.
Kết quả đến nay, cây mơ vàng hiện đã có chỗ đứng trên thị trường. Trong tỉnh đã có nhà máy MISAKY của Nhật Bản; ngoài tỉnh có Công ty Cổ phần thực phẩm Đồng Giao Ninh Bình cũng rất quan tâm đến sản phẩm quả mơ Bắc Kạn. Chính vì vậy, cây mơ đang được một số địa phương quan tâm và có kế hoạch phát triển trở lại.
Toàn tỉnh hiện có 638 ha trồng cây mơ vàng, trong đó diện tích đã cho thu hoạch khoảng 248 ha, năng suất trung bình khoảng 57 tạ/ha, sản lượng 1.413 tấn. Trên địa bàn tỉnh, cây mơ được trồng hầu hết tại các huyện, thành phố nhưng tập trung chủ yếu tại các huyện Chợ Mới, Bạch Thông, Chợ Đồn và thành phố Bắc Kạn.
Để xây dựng thương hiệu cho quả mơ vàng Bắc Kạn, hiện nay, tỉnh Bắc Kạn đang tích cực phát triển ngành hàng cây ăn quả đặc sản, trong đó có cây mơ vàng là một trong những cây trồng được tỉnh lựa chọn để phát triển thành ngành hàng chủ lực của địa phương theo hướng bền vững và có giá trị gia tăng.
Hiện nay, tỉnh đã chỉ đạo các ngành, địa phương tiến hành rà soát, đánh tiềm năng và nhu cầu của các hộ gia đình có đất đai phù hợp để phát triển cây mơ, phân vùng trồng mơ để có điều kiện thâm canh tăng năng suất, quy mô đủ lớn để đảm bảo cho công tác chế biến, tiêu thụ sản phẩm đáp ứng theo yêu cầu của thị trường trong nước cũng như xuất khẩu.
Cùng với đó, công tác nghiên cứu, tuyển chọn giống, phương thức trồng, chăm sóc, thu hoạch và chế biến để tạo ra được vùng phát triển cây mơ của địa phương, tiến tới sản xuất mơ theo đúng các tiêu chuẩn, quy chuẩn và đảm bảo được truy xuất nguồn gốc cũng được ngành chuyên môn tích cực thực hiện.
Bắc Kạn đang duy trì diện tích trồng mơ hiện có, đồng thời mở rộng diện tích những vùng có điều kiện phù hợp. Trong giai đoạn 2021-2025, phấn đấu xây dựng vùng trồng cây mơ ổn định tại các xã Cao Kỳ, Thanh Mai, Thanh Vận của huyện Chợ Mới; các xã Đôn Phong, Dương Phong, Mỹ Thanh của huyện Bạch Thông; tại huyện Chợ Đồn và thành phố Bắc Kạn…, với tổng diện tích đạt 1.000 ha, năng suất đạt 80 tạ/ha, sản lượng đạt 8.000 tấn; 100% quả mơ sẽ được thu mua và sơ chế tại địa phương.
Ngoài ra, tỉnh cũng đang nỗ lực kêu gọi, thu hút các doanh nghiệp vào liên kết với nông dân và các tổ chức của nông dân để nâng cao năng suất cây trồng, cải tiến cách thu hái, nâng cao chất lượng chế biến, mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm mơ Bắc Kạn.
Mai Quỳnh
Theo THSP
