Chính sách thuế của Tổng thống Trump ảnh hưởng thế nào đến kinh tế Việt Nam?

Việc Mỹ tuyên bố áp thuế 25% đối với thép và nhôm nhập khẩu đang tạo ra nhiều lo ngại trên thị trường tài chính toàn cầu. Chính sách này có thể ảnh hưởng đến các doanh nghiệp xuất khẩu vào Mỹ. Trong bối cảnh đó, thị trường chứng khoán Việt Nam cũng ghi nhận những phản ứng nhất định, với tâm lý nhà đầu tư trở nên thận trọng hơn.

Liệu tác động thực sự của chính sách này có nghiêm trọng như lo ngại? Những doanh nghiệp nào sẽ chịu ảnh hưởng nhiều nhất và thị trường chứng khoán Việt Nam sẽ vận động theo xu hướng nào trong thời gian tới? Để làm rõ những vấn đề này, chúng tôi đã có cuộc trao đổi với ông Trần Hoàng Sơn - Giám đốc Chiến lược Thị trường tại Công ty Chứng khoán VPBank (VPBankS).

Việc Tổng thống Donald Trump tuyên bố áp thuế 25% đối với thép và nhôm nhập khẩu vào Mỹ đã khiến nhiều nhà đầu tư lo lắng. Điều này ảnh hưởng thế nào đến thị trường và các doanh nghiệp Việt Nam?

- Đúng vậy, tin tức về việc Mỹ áp thuế mới đã khiến nhà đầu tư lo ngại và tạo áp lực chốt lời ngắn hạn. Tuy nhiên, nếu nhìn vào số liệu, có thể thấy tác động thực sự đối với ngành thép Việt Nam là không quá lớn.

Mỹ chủ yếu nhập khẩu thép từ Canada, Brazil, Mexico, Hàn Quốc và Việt Nam. Tuy nhiên, tỷ trọng xuất khẩu thép của Việt Nam sang Mỹ chỉ khoảng 3%, thấp hơn nhiều so với các quốc gia khác. Nhóm doanh nghiệp chịu ảnh hưởng chủ yếu sẽ là các công ty tôn mạ với tỷ trọng xuất khẩu lớn, chẳng hạn như GDA (35%), NKG (25%) và HSG (15%). Trong khi đó, Hòa Phát (HPG) ít chịu ảnh hưởng hơn khi xuất khẩu sang Mỹ dưới 5%.

Nhìn chung, trong quá khứ, Việt Nam cũng đã từng chịu mức thuế 25% từ năm 2018 nhưng vẫn vượt qua được. Do đó, thông tin này có thể chỉ gây tác động tâm lý trong ngắn hạn hơn là ảnh hưởng thực sự đến lợi nhuận doanh nghiệp.

Bên cạnh thách thức từ chính sách thuế mới của Tổng thống Trump, Việt Nam vẫn có thể tận dụng các cơ hội . Theo ông đó là những cơ hội nào?

- Điểm nhấn đáng chú ý nhất trong năm nay là Chính phủ rất tập trung vào tăng trưởng. Sau nghỉ lễ, ngày 5/2, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết 25/NQ-CP, đưa ra mục tiêu cụ thể cho 12 ngành, lĩnh vực và 63 địa phương trên cả nước, nhằm đạt tăng trưởng GDP 8% trong năm 2025.

Thứ hai, với mục tiêu tăng trưởng 8% trong năm 2025 và tạo nền tảng tăng trưởng hai con số trong giai đoạn 2025 – 2030, một chỉ tiêu dự kiến sẽ tăng trưởng rất cao sẽ là xuất khẩu hàng hóa (tăng 12%), thặng dư thương mại (30 tỷ USD), IIP (9,5%), ….

Trong năm 2024, xuất khẩu hàng hóa đã vượt xa chỉ tiêu đề ra, nên mục tiêu này rất có thể đạt được. Tuy nhiên, những chính sách thuế quan của ông Trump có thể là thách thức cho mục tiêu trên. Thuế quan của Mỹ đang đánh vào những nước mà Mỹ có thâm hụt thương mại nhiều nhất, gồm Mexico, Canada và Trung Quốc.

Việt Nam có thể vẫn sẽ là nước được hưởng lợi phần nào trong cuộc chiến thương mại bởi khi ông Trump đánh thuế, Mỹ vẫn sẽ phải nhập hàng hóa từ một khu vực khác.

Thặng dư thương mại được đặt mục tiêu là 30 tỷ USD trong năm 2025, cao hơn 24,8 tỷ USD trong năm ngoái. Đây là một con số khá thách thức, nhưng vẫn có thể đạt được.

Thứ ba, chỉ số sản xuất công nghiệp (IIP) dự kiến tăng 9,5% trong năm nay. Mục tiêu năm 2024 là 7 – 8%, nhưng thực tế tăng trưởng là 8,4%, cao hơn so với kế hoạch. Trong năm 2025, tôi vẫn kỳ vọng mảng sản xuất công nghiệp phục hồi. Năm ngoái, cơn bão Yagi rất nặng nề nhưng việc khôi phục sản xuất công nghiệp rất nhanh và đã có tăng trưởng rất tốt trong giai đoạn cuối năm.

Thứ 4, Chính phủ đặt mục tiêu tăng trưởng bán lẻ hàng hóa, dịch vụ tiêu dùng ở mức 12%. Trong kế hoạch 2024, đầu năm mục tiêu là 9% và cuối năm đạt kế hoạch. Con số 12% trong năm nay là khá thách thức.

Chính phủ đặt mục tiêu số lượng khách du lịch quốc tế đạt 22 – 23 triệu, cao hơn đáng kể so với 17,5 triệu năm 2024 thông qua giảm thiểu giấy tờ, thị thực; khách nội địa khoảng 120 – 130 triệu, so với 110 triệu của năm 2024. Du lịch sẽ tạo thành một ngành công nghiệp không khói, giúp tăng trưởng chi tiêu tiêu dùng, bán lẻ hàng hóa đạt mục tiêu 12%.

Ngoài Hà Nội và TP Hồ Chí Minh (tăng trưởng 8 – 8,5%) thì các tỉnh thành khác, đặc biệt những tỉnh thành có khu công nghiệp được đặt mục tiêu cao, chẳng hạn như Bắc Giang (tăng 13,6%), Hải Phòng (12,5%), Bắc Ninh (8%), Quảng Ninh, Ninh Bình (12%). Đây là mục tiêu vừa thách thức, nhưng có cơ sở nhất định.

Động lực tăng trưởng trong năm nay sẽ đến từ đầu tư công, trở thành mũi nhọn tăng trưởng kinh tế. Đầu tư toàn xã hội dự kiến hơn 174 tỷ USD, xấp xỉ 33,5% GDP. Trong đó, đầu tư công khoảng 36 tỷ USD, tương đương 875.000 tỷ đồng.

Trong năm 2025, Việt Nam sẽ khánh thành hàng loạt con đường cao tốc. Kế hoạch đầu tư công mạnh mẽ như vậy sẽ tạo động lực tăng trưởng kinh tế. Nếu đầu tư công mạnh thì nhu cầu xây dựng, vật liệu xây dựng sẽ tiếp tục đi lên. Do đó, những cổ phiếu doanh nghiệp liên quan đến xây dựng, xây lắp và vật liệu có nhiều dư địa phục hồi trong năm 2025.

Về du lịch, trong tháng 1/2025, Việt Nam đã đón 2,1 triệu lượt khách, tăng gần 37% so với cùng kỳ. Du lịch đã có dấu hiệu phục hồi rất rõ ràng so với giai đoạn trước dịch Covid-19. Du lịch tăng trưởng mạnh sẽ là điều kiện rất tốt cho tăng trưởng bán lẻ, hàng hóa tiêu dùng. Trong tháng 1, doanh thu bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng đã tăng 2,7% so với tháng trước và 9,5% so với cùng kỳ.

Trong bối cảnh này, lạm phát có phải là vấn đề cần quan tâm không, thưa ông?

- Tôi cho rằng, cũng cần lưu ý rằng kịch bản lạm phát trong năm 2025 có xu hướng cao hơn so với 2024. 3 kịch bản mà Bộ Tài chính đưa ra dự báo CPI bình quân lần lượt là 3,83%, 4,15% và 4,5%. Chính phủ đề nghị chọn kịch bản thứ hai, CPI tăng 4,15%. Ngoài ra, khoảng mục tiêu lạm phát cũng đã được nới rộng hơn so với năm 2024.

Nguyên nhân khiến Chính phủ nâng kịch bản lạm phát lên là bởi mục tiêu tăng trưởng GDP là 8%, kéo theo tăng trưởng tín dụng cũng phải ở mức 16%. Tăng trưởng tín dụng nhanh, kết hợp với những biến động bên ngoài về giá hàng hóa và tỷ giá, đã được Chính phủ tính đến khi đặt mục tiêu lạm phát. Để đảm bảo mục tiêu tăng trưởng và những cân đối khác thì đây là một kết quả có thể chấp nhận được.

Với thị trường chứng khoán, VN-Index có thể điều chỉnh đến đâu trước khi lấy lại đà tăng? Theo ông, thị trường có thể thực sự vượt 1.300 điểm trong năm nay không?

- Tôi cho rằng,VN-Index sẽ rung lắc quanh ngưỡng 1.275 điểm trước khi tích lũy để đi lên. Xác suất kịch bản này xảy ra là khoảng 70%.

Trong 2 tuần qua, khi ông Trump tuyên bố áp thuế lên Canada và Mexico, thị trường cũng có những nhịp rung lắc nhưng sau đó nhanh chóng phục hồi. Nửa đầu năm, chỉ số có thể chạm mức 1.300 điểm trong thời gian ngắn nhưng sẽ điều chỉnh. Những yếu tố như chính sách thuế, tỷ giá hay thông tin vĩ mô có thể khiến thị trường khó bứt phá mạnh trước tháng 9. Tuy nhiên, cuối năm 2025, VN-Index có thể vượt qua 1.300 điểm và thiết lập vùng giá mới. Giai đoạn đầu năm sẽ phù hợp với chiến lược giao dịch ngắn hạn, còn nửa cuối năm có thể có xu hướng tăng bền vững hơn.

Với những chính sách mới từ Mỹ và các yếu tố vĩ mô trong nước, ông có nhận định gì về triển vọng của thị trường chứng khoán Việt Nam trong thời gian tới?

- Thị trường chứng khoán Việt Nam vẫn có nhiều tiềm năng tăng trưởng trong năm nay. Với chính sách tín dụng mở rộng và đầu tư công mạnh mẽ, nền kinh tế có đủ động lực để tiếp tục phát triển.

Ngoài ra, một yếu tố quan trọng cần theo dõi là tiến trình nâng hạng thị trường. Nếu FTSE Russell có đánh giá tích cực, khả năng thị trường chứng khoán Việt Nam được nâng hạng trong năm nay sẽ cao hơn, từ đó thu hút dòng vốn ngoại mạnh mẽ hơn.

Tóm lại, dù vẫn còn những thách thức, nhưng với nền tảng hiện tại, tôi tin rằng thị trường chứng khoán Việt Nam vẫn có tiềm năng tăng trưởng đáng kể trong năm 2025.

Xin trân trọng cảm ơn ông!