Có địa phương tiếp tay cho doanh nghiệp gian lận xuất xứ

Sáng 12/7, tại Hội nghị Sơ kết trực tuyến ngành Tài chính năm 2019, ông Nguyễn Văn Cẩn - Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan đã thông tin về tình hình hoạt động buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả trên địa bàn cả nước.

Theo đó, ông Cẩn cho biết, tình hình hoạt động buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả và vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới trong 6 tháng đầu năm 2019 có diễn biến phức tạp. Các đối tượng vi phạm hoạt động với nhiều phương thức, thủ đoạn tinh vi, liều lĩnh hơn, tổ chức thành đường dây, ổ nhóm để buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng cấm, hàng có thuế suất cao, hàng nhập khẩu có điều kiện, hàng giả mạo nhãn mác, xuất xứ Việt Nam,… với số lượng lớn. Các vi phạm xảy ra tại tất cả các tuyến đường bộ, đường biển, đường sông, hàng không, bưu điện.

Qua đấu tranh phát hiện, bắt giữ và xử lý vi phạm cho thấy số vụ vi phạm, trị giá hàng hóa vi phạm, số tiền thu nộp ngân sách Nhà nước đều tăng so với cùng kỳ năm 2018.

Từ ngày 16/12/2018 đến ngày 15/6/2019, cơ quan hải quan đã chủ trì, phối hợp, phát hiện, bắt giữ tổng số 8.933 vụ vi phạm trong lĩnh vực hải quan, tăng 13,38 % so với cùng kỳ năm 2018. Trị giá hàng hóa vi phạm ước tính 1.426,581 tỷ đồng, tăng 266,18% so với cùng kỳ năm 2018. Cơ quan Hải quan khởi tố 20 vụ án hình sự, giảm 33,33% so với cùng kỳ năm 2018. Chuyển cơ quan khác kiến nghị khởi tố 51 vụ, bằng với cùng kỳ năm 2018. Số tiền thu nộp ngân sách nhà nước là 156,288 tỷ đồng, tăng 36,18% so với cùng kỳ năm 2018.

Ông Nguyễn Văn Cẩn - Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan.

Tại tuyến đường bộ, nhất là tại các địa bàn trọng điểm như Lạng Sơn, Lào Cai, Điện Biên, Cao Bằng, Quảng Ninh, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, An Giang, Đồng tháp, Tây Ninh..., tình hình buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới, tội phạm ma túy có diễn biến phức tạp. Mặt hàng vi phạm chủ yếu là ma túy, vảy tê tê, máy móc thiết bị, hàng điện tử, điện lạnh đã qua sử dụng,mặt hàng tiêu dùng, pháo nổ,....Chỉ trong 6 tháng đầu năm, cơ quan hải quan đã chủ trì, phối hợp, phát hiện, bắt giữ 4.061 vụ vi phạm trong lĩnh vực hải quan, trị giá hàng hóa vi phạm ước tính 1.073,302 tỷ đồng, tăng 1.110,25% so với cùng kỳ 6 tháng đầu năm 2018.

Tuyến hàng không, bưu điện là tuyến tiềm ẩn nguy cơ đối tượng lợi dụng để buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng cấm, hàng có trị giá lớn, thuế suất cao như ma túy, sản phẩm của động vật hoang dã, điện thoại di động, đồng hồ, mỹ phẩm, tổ yến... đặc biệt là tình trạng các đối tượng giấu cần sa, ma túy tổng hợp trong hàng hóa gửi qua chuyển phát nhanh về Việt Nam trong máy móc thiết bị, quần áo, hộp bánh kẹo... Kết quả 6 tháng đầu năm 2019, lực lượng Hải quan đã phát hiện, bắt giữ 340 vụ, (tăng 7,94% so với cùng kỳ năm 2018); trị giá ước tính hàng hóa vi phạm 54,514 tỷ đồng (tăng 729,17% so với cùng kỳ năm 2018).

Trong khi đó, tuyến đường biển, cảng sông quốc tế (trọng điểm là khu vực cảng biển TP Hải Phòng, Quảng Ninh, TP. Đà Nẵng, TP HCM, Bà Rịa - Vũng Tàu) là tuyến đường có lưu lượng hàng hóa rất lớn, nên cũng là tuyến đường dễ bị các đối tượng lợi dụng để buôn lậu, gian lận thương mại, vận chuyển trái phép hàng cấm, hàng nhập khẩu có điều kiện, hàng có giá trị lớn, thuế suất cao về Việt Nam. Kết quả, cơ quan Hải quan phát hiện, bắt giữ 4.532 vụ vi phạm trong lĩnh vực Hải quan, tăng 0,8% so với cùng kỳ năm 2018; trị giá ước tính hàng hóa vi phạm 298,765 tỷ đồng (tăng 1,51% so với cùng kỳ năm 2018).

Ông Nguyễn Văn Cẩn cũng cho biết, ngành Hải quản cũng đã phát hiện tình trạng hàng giả mạo xuất xứ Việt Nam để xuất khẩu vào các nước mà Việt Nam được hưởng các ưu đãi thuế quan; kể cả các loại hàng hoá nhập khẩu từ các nước khác vào Việt Nam, sau đó giả mạo, trà trộn vào hàng xuất khẩu của Việt Nam, lấy danh nghĩa là hàng Việt Nam để xuất khẩu ra nước ngoài. Cơ quan Hải quan đang tiến hành điều tra, xác minh, trong tháng này (tháng 7) sẽ có báo cáo chi tiết các vụ việc gian lận về xuất xứ này tới các cấp…

Đáng chú ý, theo ông Cẩn, đối với các mặt hàng gỗ, sắt thép, ngành Hải quan đã phát hiện một số doanh nghiệp gỗ trong nước khai thu mua nguyên liệu gỗ từ các hộ nông dân, các địa phương để chế biến, xuất khẩu sản phẩm gỗ ra nước ngoài. Song theo điều tra của cơ quan hải quan lại không đúng như vậy. “Thực tế là các địa phương đã ký khống cho các doanh nghiệp để họ có được giấy tờ đầu vào. Vậy nên, tôi đề nghị UBND các địa phương không thực hiện hành vi tiếp tay cho doanh nghiệp xuất khẩu. Bởi như vậy sẽ ảnh hưởng đến các sản phẩm xuất khẩu của Việt Nam. Khi các nước điều tra ngược lại về vấn đề truy xuất nguồn gốc thì các sản phẩm của Việt Nam sẽ bị phạt và đánh thuế rất nặng”, ông Nguyễn Văn Cẩn nói.

Trên cơ sở đó, đại diện Tổng cục Hải quan đề nghị các đơn vị chức năng tại các địa bàn, đặc biệt là Ủy ban nhân dân các tỉnh tăng cường việc xác nhận thông tin đối với các doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp liên quan đến các nguyên liệu đầu vào cấu thành sản phẩm sản xuất xuất khẩu. Trong chức năng, nhiệm vụ của mình, Tổng cục Hải quan sẽ trao đổi cơ sở dữ liệu với các Bộ, ngành liên quan (đặc biệt là 2 cơ quan được giao cấp giấy chứng nhận xuất xứ là Bộ Công thương, Phòng Thương mại và công nghiệp Việt Nam) để kiểm soát tình trạng gian lận xuất xứ này.

Theo Văn Huy

TT&PL