Đấu thầu tiết kiệm “nhỏ giọt” tại các gói thầu của Công ty 790

Đấu là “trúng” và tiết kiệm “nhỏ giọt”

Cụ thể, Công ty CP Đầu tư phát triển và Thương mại Minh Sơn (Công ty Minh Sơn) là một trong những công ty thường xuyên trúng các gói thầu do Công ty 790 thành viên Tổng Công ty Đông Bắc làm chủ đầu tư dưới hình thức chỉ định thầu rút gọn với giá mời thầu và giá trúng thầu bằng nhau, tỉ lệ tiết kiệm 0%.

Trong lần gần đây nhất, 2 gói thầu mà Công ty Minh Sơn tham dự vẫn được công bố trúng thầu mặc dù nhà thầu này không đủ tư cách hợp lệ cũng như không hề tiết kiệm được đồng nào. Theo nguồn thông tin trên mạng đấu thầu quốc gia, vào ngày 31/05/2021, Công ty 790 có quyết định phê duyệt lựa chọn nhà thầu cho gói thầu số 05 san lấp, đầm chặt đất đá xung quanh gia cố lò thuộc dự án phương án đảm bảo an toàn cho mặt bằng cửa lò mức +57 thông gió cho mỏ Bắc Quảng Lợi. Giá gói thầu là 236.891.185 VNĐ và đơn vị trúng thầu là Công ty Minh Sơn với giá trúng thầu bằng giá mời thầu.

Tương tự, ở gói thầu thi công phá dỡ các công trình trên mặt bằng sân công nghiệp thuộc Đề án đóng cửa mỏ khoáng sản khu vực khai thác than bằng phương pháp hầm lò tại khu vực Vỉa 6 khu Đông Bắc Cọc Sáu. Công ty Minh Sơn tiếp tục là đơn vị trúng thầu với giá trúng thầu bằng giá mời thầu 289.398.854 VNĐ, tiết kiệm 0%.

Trước đó, theo quyết định lựa chọn nhà thầu số 1782/QĐ-790 ngày 16/10/2020 cho gói thầu xây dựng hệ thống rãnh thu và bể lắng cặn nước mặt bằng SCN+26 - Công ty 790 thuộc dự án xây dựng hệ thống rãnh thu và bể lắng cặn nước mặt bằng SCN+26 - Công ty 790, Công ty Minh Sơn cũng là đơn vị trúng thầu với giá trúng thầu bằng giá mời thầu là 556.303.052 VNĐ.

Hay như ở gói thầu số 05 thuê đào lò chuẩn bị sản xuất năm 2021 thuộc dự án kế hoạch thuê ngoài phục vụ sản xuất năm 2021. Gói thầu này có giá dự toán 8.645.698.861 VNĐ được Công ty 790 lựa chọn nhà thầu với hình thức đấu thầu rộng rãi dưới phương thức một giai đoạn một túi hồ sơ mời thầu. Theo quyết định phê duyệt lựa chọn nhà thầu số 1088/QĐ-790 do ông Lê Văn Hiến - Giám đốc Công ty 790 ký ngày ngày 07/06/2021 thì Liên danh nhà thầu Vân Long - Minh Sơn đã trúng thầu với giá 8.644.756.010 VNĐ, tiết kiệm chưa đến 1.000.000 VNĐ, đạt tỉ lệ 0.01%.

Nhà thầu “quen mặt” thay nhau gọi tên

Ngoài Công ty Minh Sơn, những cái tên như: Công ty Cổ phần Hoàng Trường, Công ty Cổ phần Du lịch và Thương mại Vinacomin, Công ty Cổ phần Tư vấn và xây dựng Asean cũng nhiều lần được Công ty 790 gọi tên trong nhiều gói thầu của đơn vị này.

Đơn cử, dự án kế hoạch bổ sung khối lượng thuê ngoài phục vụ sản xuất năm 2021 của Công ty 790. Kế hoạch lựa chọn nhà thầu cho gói thầu này được phê duyệt bằng quyết định số 1142/QĐ-790 ngày 18/06/2021. Theo đó, gói thầu được chia làm 4 gói thầu. Cụ thể: gói thầu số 06 thi công đào lò chuẩn bị sản xuất khu vực lò chợ I.8.17 Vỉa 8 - Mỏ Bắc Quảng Lợi; gói thầu số 07 thi công đào lò, xén lò, lắp đặt ray khu vực lò chợ I.8.15A Vỉa 8 - Mỏ Bắc Quảng Lợi; gói thầu số 08 thuê khai thác than lò chợ I-8-17 V8; gói thầu số 09 thuê bốc xúc, vận chuyển, chế biến than tại Kho G9.

Dựa trên kế hoạch lựa chọn nhà thầu, Công ty 790 đã tiến hành đấu thầu, lựa chọn nhà thầu với hình thức đấu thầu rộng rãi, trong nước, không sơ tuyển, không qua mạng. Gói thầu số 06 có giá mời thầu bằng giá dự toán là 27.320.236.900 VNĐ, theo Quyết định 1366/QĐ-790 ngày 27/07/2021 lãnh đạo Công ty 790 đã phê duyệt cho Công ty THHH Xây dựng ngầm và khai khoáng Tràng An trúng thầu với giá 27.195.443.000 VNĐ, tiết kiệm 124.793.000 VNĐ.

Tiếp đó, gói thầu số 07 có giá mời thầu bằng giá dự toán là 30.330.273.150 VNĐ, tại Quyết định 1378/QĐ-790 ngày 28/07/2021, Công ty 790 đã phê duyệt cho đơn vị trúng thầu là Công ty Cổ phần Tư vấn và Xây dựng Asean với giá 30.178.480.200 VNĐ, tiết kiệm 151.792.950 VNĐ.

Gói thầu số 08 cũng có giá mời thầu bằng giá dự toán là 30.300.285.620 VNĐ, Công ty 790 đã phê duyệt cho Công ty Cổ phần công nghiệp Anh Dũng là đơn vị trúng thầu với giá trúng thầu là 30.171.680.000 VNĐ, tiết kiệm 128.605.620 VNĐ. Gói thầu số 09 thuộc lĩnh vực phi tư vấn có giá mời thầu bằng giá dự toán là 14.557.250.246 VNĐ, Công ty Cổ phần Hoàng Trường là đơn vị được lựa chọn trúng thầu với giá 14.484.570.209 VNĐ tại Quyết định số 1427/QĐ-790 ngày 03/08/2021, tiết kiệm 72.680.037 VNĐ.

Theo tài liệu từ Cục Quản lý Đấu thầu, giá dự toán cho cả 4 gói thầu là 102.508.045.916 VNĐ, nhưng qua 4 gói thầu trên, việc Công ty 790 chỉ tiết kiệm được 477.872.507 VNĐ, tỉ lệ tiết kiệm chỉ đạt 0.4% là rất thấp so với vốn đầu tư cho dự án kế hoạch bổ sung khối lượng thuê ngoài phục vụ sản xuất năm 2021 của công ty này.

Trước đó, năm 2020, các nhà thầu trên cũng trúng nhiều gói thầu tại Công ty 790 với tỉ lệ tiết kiệm thấp. Cụ thể: gói thầu số 05 thuê bốc xúc, vận chuyển, chế biến than thuộc dự án phương án chế biến than cám 8b TCCS từ nguồn đá xít lẫn than và pha trộn, tiêu thụ với giá mời thầu bằng giá dự toán là 11.104.792.097 VNĐ. Công ty CP Hoàng Trường cũng là đơn vị trúng thầu trên với giá: 11.049.593.283 VNĐ, tỉ lệ tiết kiệm đạt 0.5%

Còn Công ty Cổ phần Du lịch và Thương mại Vinacomin trúng gói thầu mua sắm vật tư băng tải thuộc dự án kế hoạch mua sắm vật tư duy trì hoạt động thường xuyên của Công ty 790 năm 2020 dưới hình thức chào hàng cạnh tranh giá mời thầu là 1.680.800.000 VNĐ. Ngày 24/03/2020, Công ty 790 ban hành Quyết định số 522/QĐ-790 về việc kết quả lựa chọn nhà thầu cho gói thầu trên. Công ty Cổ phần Du lịch và Thương mại Vinacomin trúng thầu với giá 1.676.400.000 VNĐ, tỉ lệ tiết kiệm khoảng 0.26%.

Công ty Cổ phần Tư vấn và Xây dựng Asean cũng là nhà thầu trúng gói thầu Thi công đào lò chuẩn bị sản xuất khu vực vỉa 8 mỏ Bắc Quảng Lợi thuộc dự án kế hoạch thuê ngoài phục vụ sản xuất năm 2020 của Công ty 790 với hình thức đấu thầu rộng rãi, giá mời thầu 46.054.677.790 VNĐ. Theo thông báo lựa chọn nhà thầu số 39/QĐ-790 ngày 07/01/2020, Công ty Cổ phần Tư vấn và Xây dựng Asean trúng thầu với giá 46.031.348.000 VNĐ, tỉ lệ tiết kiệm đạt 0.05%.

Theo quy định của pháp luật, để thực hiện các dự án, chủ đầu tư phải thông qua hoạt động đấu thầu, nhằm lựa chọn những nhà thầu đủ năng lực, đồng thời phải tiết kiệm tối đa nguồn kinh phí đầu tư. Tuy nhiên, có thể thấy nhiều gói thầu do Công ty 790 làm chủ đầu tư có tỉ lệ tiết kiệm rất thấp, thậm chí có những gói thầu chỉ tiết kiệm ngân sách cho nhà nước ở mức “siêu thấp” chứ không muốn nói gần như là không tiết kiệm.

Không đủ tư cách hợp lệ vẫn trúng thầu !?

Trong khoảng thời gian từ năm 2019 đến năm 2021, Công ty Cổ phần Đầu tư phát triển và Thương mại Minh Sơn (địa chỉ tổ 1, khu Nam Thạch B, phường Cẩm Thạch, TP Cẩm Phả, Quảng Ninh) đã tham gia nhiều gói thầu do Công ty 790 làm chủ đầu tư. Theo thông tin tại Hệ thống mạng đấu thầu Quốc giá thì Công ty Minh Sơn đang nợ chi phí duy trì tên và dữ liệu năm 2021 trên Hệ thống mạng đấu thầu Quốc gia.

Tuy nhiên, qua theo dõi kết quả lựa chọn nhà thầu ở các gói thầu phóng viên nhận thấy tại thời điểm nộp hồ sơ dự thầu, mặc dù Công ty Minh Sơn chưa nộp phí duy trì để gia hạn tài khoản của nhà thầu trên Hệ thống mạng đấu thầu Quốc gia tức là không đủ tư cách hợp lệ nhưng tại thời điểm đấu thầu đơn vị này vẫn được Công ty 790 cho phép tham dự thầu thậm chí còn trúng thầu một số gói thầu trong năm 2021.

Cụ thể, Công ty Minh Sơn đã trúng gói thầu số 02 thi công xây dựng các công trình ƯPSCTT-TKCN năm 2021 thuộc dự án Phương án thi công các công trình ƯPSCTT-TKCN năm 2021 - Công ty 790 với giá trúng thầu là 768.887.831VNĐ. Tiếp đó, gói thầu số 05 san lấp, đầm chặt đất đá xung quanh gia cố lò thuộc dự án Phương án đảm bảo an toàn cho mặt bằng cửa lò mức +57 thông gió cho mỏ Bắc Quảng Lợi được công bố mời thầu vào 16/03/2021, Công ty Minh Sơn đã được công bố trúng thầu gói thầu này vào ngày 31/05/2021 với giá trúng thầu 236.891.185 VNĐ.

Tương tự, ở gói thầu thi công phá dỡ các công trình trên mặt bằng sân công nghiệp thuộc dự án đề án đóng cửa mỏ khoáng sản khu vực khai thác than bằng phương pháp hầm lò tại khu vực Vỉa 6 khu Đông Bắc Cọc Sáu được công bố mời thầu 22/07/2021. Công ty Minh Sơn tiếp tục trúng thầu vào ngày 23/07/2021 với giá trúng thầu là 289.398.854 VNĐ.

Liên quan đến vấn đề này, một số chuyên gia pháp lý cho rằng: “Tại Điểm d, Khoản 1, Điều 5 Luật Đấu thầu, một trong những điều kiện về tư cách hợp lệ của nhà thầu tham dự thầu là đã đăng ký trên Hệ thống mạng đấu thầu Quốc gia. Hơn nữa, trong quy trình đăng ký nhà thầu trên mạng đấu thầu quốc gia đối với các nhà thầu, nhà đầu tư thì các đơn vị này phải thanh toán chi phí tham gia Hệ thống đấu thầu Quốc gia theo quy định tại Điểm a, khoản 1 Điều 31 của Thông tư liên tịch số 07/2015/TTLT-BKHĐT-BTC. Nếu nhà thầu, nhà đầu tư không nộp chi phí duy trì và dữ liệu trên hệ thống đấu thầu quốc gia theo đúng thời hạn sau khi đã được nhắc nhở nhưng vẫn không nộp thì việc đăng ký hệ thống mạng đấu thầu quốc gia bị xem là hết hiệu lực, khi đó nhà thầu, nhà đầu tư sẽ không được in bản xác nhận đã đăng ký tham gia Hệ thống mạng đấu thầu Quốc gia. Việc Công ty Minh Sơn chưa nộp phí duy trì hoạt động dẫn đến tài khoản đăng ký đã bị hết hiệu lực nhưng vẫn được tham dự thầu thậm chí còn liên tục trúng được các gói thầu do Công ty 790 làm chủ đầu tư có đúng quy định của pháp luật thì phải chờ cơ quan chức năng vào cuộc”.

Hơn nữa, việc Công ty Minh Sơn chưa nộp phí duy trì hoạt động dẫn đến tài khoản đăng ký đã bị hết hiệu lực nhưng vẫn liên tục trúng được các gói thầu do Công ty 790 là đơn vị mời thầu khiến dư luận đặt câu hỏi về sự minh bạch của các gói thầu trên, chuyên gia pháp lý đặt câu hỏi.