Thủ tướng: Đất nước hùng cường phải có doanh nghiệp lớn, thương hiệu mạnh

Phát biểu khai mạc Đối thoại, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nêu rõ: Doanh nhân, trí thức đóng góp quan trọng cho sự phát triển đất nước. Do đó, đối thoại này nhằm lắng nghe tiếng nói từ giới tinh hoa, từ các trí thức, các doanh nghiệp. Trong đó, Thủ tướng nhấn mạnh Chính phủ muốn lắng nghe ý kiến về chiến lược phát triển, những sách lược, những khát vọng để thực hiện mục tiêu đã nêu ra. Không chỉ nêu tình hình, Chính phủ muốn lắng nghe những giải pháp phát triển, những hiến kế  để phát triển đất nước trong bối cảnh mới toàn cầu và Việt Nam hiện nay.

Thủ tướng cho rằng, sau hơn 30 năm đổi mới, nhất là nhiệm kỳ gần đây, chúng ta đạt nhiều thành công trên các lĩnh vực, nhất là kinh tế vĩ mô ổn định, các cân đối lớn của nền kinh tế đều giữ vững và tăng cường, đời sống của nhân dân mọi vùng miền tổ quốc được cải thiện rõ nét, niềm tin của nhân dân ngày càng được khẳng định vào sự lãnh đạo của Đảng, quản lý của Nhà nước. Quy mô kinh tế nước ta đã có bước phát triển nhanh, từ đứng thứ 55 đã lên thứ 40 hiện nay… Tuổi thọ người dân tăng và ngang bằng các nước tiên tiến.

Mặt khác, theo Thủ tướng, thành quả thành công còn thể hiện ở việc những tập đoàn, tổng công ty nhà nước, đặc biệt các tập đoàn tư nhân, kinh tế hợp tác xã đã có những bước phát triển vượt bậc.

"Những vị đang ngồi đây, cách đây 25 năm không nghĩ mình có những bước phát triển vượt bậc thế này. Giờ đây chúng ta có thể nói những tập đoàn, tổng công ty của chúng ta đã đóng vai trò quan trọng trong nước và có vị trí rất quan trọng đối với khu vực và thế giới", Thủ tướng khẳng định.

Tại hội nghị này, Thủ tướng nêu một vài thách thức trên chặng đường hướng tới mục tiêu trở thành nước phát triển vào năm 2045. Đó là thu nhập bình quân đầu người của nước ta vẫn thuộc nhóm trung bình thấp. Các yếu tố nền tảng cho tăng trưởng nhanh, bền vững, bao trùm chưa vững chắc. Quy mô kinh tế tăng lên nhưng quy mô tính GDP bình quân đầu người hay tổng quy mô nền kinh tế còn nhỏ so với nhiều nước trong khu vực và trên thế giới. Tiến trình công nghiệp hóa hiện đại hóa diễn ra chậm, năng lực cạnh tranh của ngành và quốc gia chỉ ở mức trung bình thế giới. Các nút thắt phát triển chưa được giải quyết cơ bản, đặc biệt nguồn nhân lực chất lượng cao thiếu hụt, năng suất lao động chậm phát triển. Những vấn đề lớn như quản trị quốc gia, quản trị các thành phố lớn, thậm chí các trường đại học còn nhiều bất cập. Một số thách thức ngày càng lớn hơn như thiên tai, dịch bệnh, biến đổi khí hậu, ô nhiễm môi trường, cạn kiệt tài nguyên, già hóa dân số… đang diễn ra nhanh, thậm chí rất nhanh.

Mãnh liệt tinh thần Việt Nam

Là đại diện doanh nghiệp đầu tiên phát biểu, ông Võ Quang Huệ, một nhà khoa học, một trong những tổng công trình sư của Tổ hợp Vinfast tại Hải Phòng, chia sẻ về tinh thần “Mãnh liệt Việt Nam” được lựa chọn làm slogan cho VinFast. Ông cho rằng có một sự trùng hợp tuyệt vời, “Mãnh liệt Việt Nam” cũng chính là tinh thần mà tất cả chúng ta đã và đang chứng kiến khi Chính phủ, người dân Việt Nam quyết tâm mạnh mẽ trong cuộc chiến chống đại dịch Covid-19, nhằm thực hiện mục tiêu kép: vừa chống dịch vừa phát triển kinh tế.

Cũng chính từ “Mãnh liệt Việt Nam” mà hiện tại đã có hơn 40.000 ô tô thương hiệu VinFast lăn bánh trên đường phố Việt Nam. Nếu tính từ thời điểm bàn giao chiếc xe thương mại đầu tiên cho khách hàng vào tháng 6/2019, VinFast mới chỉ có vẻn vẹn 20 tháng tham gia thị trường. Báo chí trong và ngoài nước, gọi đây là “kỳ tích”. 

Theo ông Huệ, sau giai đoạn “khởi nghiệp” đầu tiên, VinFast đang bước sang một giai đoạn phát triển mới. "Chúng tôi cũng hiểu rằng, để thành công trong giai đoạn mới này không phải chuyện dễ dàng. Có rất nhiều khó khăn, rất nhiều thách thức, rất nhiều chông gai. Chúng tôi cần sự động viên, khuyến khích, ủng hộ của Nhà nước, của xã hội, của người dân Việt Nam. Tuy nhiên, chúng tôi cũng tin tưởng rằng, với khát vọng cống hiến, ý chí cùng chiến lược đúng đắn, VinFast sẽ quyết tâm thực hiện bằng được mục tiêu của mình", ông Huệ bày tỏ.

DN Việt phải nâng cao năng lực cạnh tranh 

Phát biểu tại buổi Đối thoại, ông Nguyễn Đăng Quang - Chủ tịch Công ty Massan cho biết để hướng tới mục tiêu nền kinh tế năm 2045, Việt Nam đi sau về đích trước, giải pháp nằm ở đổi mới nền tảng cạnh tranh, tìm năng lực cạnh tranh vượt trội.

Theo ông, hiện nay nền kinh tế toàn cầu đang hội nhập, vấn đề quan trọng là chuỗi cung ứng, tạo năng lực cạnh tranh cho chuỗi cung ứng. Xuất khẩu nông sản rất lớn, tuy nhiên hiện nay hạ tầng của chuỗi cung ứng và phân phối luôn là trở ngại. Tình trạng được mùa nhưng giá thấp, khi giá cao lại không có sản phẩm.

Bên cạnh đó, vấn đề then chốt để đẩy mạnh phát triển nền kinh tế là hạ tầng cung ứng và phân phối. Chi phí công đoạn sản xuất đến tiêu dùng chiếm khoảng 30% giá thành. Nếu giảm thiểu chi phí trong lưu thông hàng hóa, sẽ mang lại lợi ích cho người tiêu dùng, DN tiết kiệm được chi phí, hàng hóa lưu thông tốt hơn, DN có năng lực tìm kiếm lợi nhuận tốt hơn.

Vấn đề thứ hai được Chủ tịch Massan nêu là nền tảng công nghệ. Nhà nước cần chuyển đổi từ nền kinh tế, quản lý truyền thống, sang nền kinh tế số hóa. Cần hướng công nghệ gắn đến phát triển xanh và tái tạo năng lượng. DN rất cần động lực, định hướng của Chính phủ, như chi ngân sách vào xe điện...Ông Nguyễn Đăng Quang nhấn mạnh, nâng cao năng lực cạnh tranh và định hướng tiêu dùng từ Chính phủ sẽ tạo động lực cho phát triển.

Khát vọng lớn, niềm tin càng lớn

Ông Trương Gia Bình - Trưởng ban nghiên cứu phát triển kinh tế tư nhân do Chính phủ thành lập, khẳng định hơn lúc nào hết từng người dân cần chung khát vọng lớn đưa đất nước trở nên hùng cường. Khát vọng không phải trên giấy mà phải chuyển sang DN, sang từng người dân, cùng mơ ước có những phát minh sáng chế cả thế giới cần và sử dụng… Để có khát vọng đó, theo ông, Chính phủ phải tin tưởng vào cộng đồng DN, là bà đỡ, tạo điều kiện thuận lợi cho DN phát triển. Ông Trương Gia Bình đề xuất Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đồng ý cho phép các doanh nghiệp tư nhân xử lý vấn đề vướng mắc hiện tại của sàn giao dịch chứng khoán Việt Nam.

Trước đề nghị này, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhắc lại câu chuyện khi ông sang Nhật Bản thì thấy có 2 nghìn người Nhật và người Việt làm việc cho FPT về phần mềm. Thủ tướng cho biết, khi sàn chứng khoán TP.HCM trục trặc, ông đã yêu cầu các cơ quan xử lý ngay kiến nghị của FPT, xử lý ngay các trục trặc của sàn giao dịch chứng khoán mà không cần sử dụng ngân sách. 

DN phát triển thì đất nước phát triển

Doanh nghiệp có gánh nặng rất lớn về doanh thu hàng ngày, hàng quý, hàng năm, bởi đằng sau đó còn là hàng nghìn, hàng trăm nghìn người lao động. Tuy nhiên gánh trên vai cả một cơ ngơi được xây lên từ mồ hôi nước mắt, họ cũng không thể chỉ nghĩ đến tương lại ngắn hạn một vài năm. Ông Trần Bá Dương - Chủ tịch Tập đoàn THACO đã chia sẻ tầm nhìn phát triển của DN trong 10, 20 năm với câu hỏi đặt ra là làm thế nào để đất nước phát triển và từng DN phát triển. Và muốn phát triển chúng ta sẽ làm thế nào?

Chủ tịch tập đoàn THACO cho biết DN này khi đầu tư vào ngành công nghiệp ô tô tham gia vào chuỗi công nghiệp theo chuẩn quốc tế với việc tăng cường tỷ lệ nội địa hóa. Trong năm 2020, mặc dù chịu ảnh hưởng của đại dịch Covid-19, nhưng doanh số ô tô của THACO vẫn đạt hơn 100.700 xe chiếm hơn 35% thị phần ô tô trong nước, xuất khẩu trên 1.200 xe và xuất khẩu 20 triệu USD linh kiện phụ tùng, tiếp tục khẳng định vị thế là doanh nghiệp dẫn đầu thị trường ô tô trong nước và xuất khẩu. Năm 2021, dự kiến sản xuất và tiêu thụ trong nước hơn 110,000 xe; xuất khẩu 2,500 xe và xuất khẩu 30 triệu USD linh kiện phụ tùng, đa dạng hóa hoạt động kinh doanh như đầu tư vào ngành nông nghiệp theo hướng công nghiệp hóa; tập trung phát triển logistics để phục vụ chuỗi cung ứng cho 2 ngành ô tô và nông nghiệp.

Thời gian tới, theo ông Dương, THACO nhất thiết phải tập trung đầu tư và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao có tính kế thừa để phát triển bền vững. Vì vậy THACO đã liên kết với nhiều đơn vị để phát triển nhân lực như ĐH Bách khoa TP.HCM để đầu tư vào nguồn nhân sự chất lượng cao, được đào tạo đúng với nhu cầu của DN; xây dựng nền tảng quản trị và sử dụng công nghệ số.

“DN phát triển thì đất nước phát triển. Những chia sẻ, trao đổi hôm nay, THACO sẽ cam kết thực hiện”.

Chính phủ cần tạo ra thể chế minh bạch, sáng suốt

Trả lời câu hỏi của người dẫn chương trình về đầu tư cho nông nghiệp và triển vọng của doanh nghiệp Việt Nam, bà Thái Hương - Chủ tịch TH True Milk cho biết: Việc tổ chức "Đối thoại 2045" là cơ hội cho các doanh nghiệp phát biểu, nêu các kiến nghị về phát triển đất nước. Trong vòng 25 năm nữa, trên một nền tảng như hiện tại, những gì là thế mạnh của Việt Nam, bà đặt vấn đề.

Theo bà, Việt Nam đang phát triển và năm 2045 sẽ là một quốc gia phát triển, văn minh, môi trường được bảo vệ, xã hội an lành. Nền tảng con người phải có trí tuệ với sức khỏe, do đó, phải có ngành nông nghiệp xanh, sạch, hữu cơ, với một thế hệ doanh nhân hướng tới phát triển bền vững, các sản phẩm thực phẩm không gây hại cho sức khỏe con người.

Một lợi thế khác của Việt Nam là an ninh chính trị tốt, con người cần cù, hiền hòa, với nhiều đặc sản, nhiều thảo dược ở các vùng…, đây là cơ hội để tạo ra những sản phẩm tốt cho sức khỏe. Ngoài ra, Chủ tịch TH True Milk cũng cho rằng một hướng đi khác rất tiềm năng là du lịch chữa bệnh, kết hợp đông y và tây y, cùng với du lịch sinh thái, du lịch lịch sử.

Bà Thái Hương cũng kiến nghị đẩy mạnh phát triển công nghiệp phụ trợ, doanh nghiệp phát triển đi theo hướng chia sẻ với người nông dân. Bà bày tỏ mong muốn Chính phủ cần tạo ra một thể chế minh bạch, sáng suốt, tạo bệ đỡ cho các doanh nghiệp phát triển. “Chúng tôi mong Chính phủ tin tưởng ở kinh tế tư nhân, ở doanh nghiệp”, bà nói.

Phát biểu tại Đối thoại, bà Nguyễn Thị Phương Thảo - Chủ tịch Tập đoàn Sovico, Tổng giám đốc Vietjet Air, Phó Chủ tịch thường trực HĐQT HDBank kiến nghị Chính phủ cần có chương trình hoạch định đưa Việt Nam trở thành một điểm đến du lịch quốc tế với các dịch vụ đa dạng về giải trí, chăm sóc sứs khỏe, ẩm thực, phục vụ mọi đối tượng du khách. "Chính phủ nên ưu tiên đầu tư mạnh mẽ cơ sở hạ tầng giao thông đường bộ, đường không, hàng hải, logistic… Xây dựng Việt Nam trở thành trung tâm sản xuất phụ trợ, đào tạo về dịch vụ hàng không của khu vực và thế giới", bà phát biểu.

Bà Thảo cho biết, Học viện Hàng không Vietjet đầu tư hiện đại bậc nhất trong khu vực, ngay trong khu công nghệ cao quận 9, TPHCM, “chúng tôi đang gấp rút hoàn thành công trình Công viên công nghệ cao Hi-tech Park, trong đó dành ưu tiên hỗ trợ cho các công ty khởi nghiệp trong lĩnh vực công nghệ”.

“Chúng tôi mong rằng Chính phủ tin tưởng ở kinh tế tư nhân, ở doanh nghiệp, hãy tập trung phát triển vào khu vực kinh tế tư nhân. Hỗ trợ hình thành các tập đoàn kinh tế tư nhân có sức mạnh và thương hiệu quốc gia, quốc tế, đồng thời thúc đẩy các doanh nghiệp vừa và nhỏ, khu vực nông nghiệp nông thôn, các công ty khởi nghiệp”. 

Theo bà Thảo, để hỗ trợ tăng trưởng, rất cần đổi mới tư duy, cần sự quyết liệt, hiệu quả bằng chính sách thống nhất xuyên suốt từ Chính phủ, bộ ngành, địa phương khi đó chúng ta có một quốc gia đổi mới, cải cách để thu hút được các nguồn lực để phát triển tốt. Sự đổi mới cần toàn diện và đồng bộ giữa các ngành, từ kế hoạch đầu tư, tài chính, ngân hàng, bộ chuyên ngành…

Lãnh đạo Vietjet mong muốn Chính phủ kiến tạo môi trường kinh doanh bình đẳng giữa các khu vực kinh tế, giữa các doanh nghiệp với nhau. 

Tạo sân chơi bình đẳng cho cộng đồng DN

Ông Đỗ Minh Phú - Chủ tịch HĐQT Ngân hàng TPBank, Chủ tịch Hội đồng sáng lập Tập đoàn DOJI kiến nghị Chính phủ, các bộ ngành từ Trung ương đến địa phương phải chuyển từ tư duy quản lý sang phục vụ. Cụ thể cầy thay đổi tư duy khi làm chính sách, thực thi chính sách từ “quản lý”, quản lý doanh nghiệp, quản lý người dân sang tư duy “phục vụ”: phục vụ doanh nghiệp, phục vụ người dân. Các cơ quan công quyền cần ở tâm thế “tháo gỡ khó khăn, hỗ trợ doanh nghiệp, người dân, đồng hành cùng họ”, lấy sự hài lòng và thành công của cộng đồng doanh nghiệp và người dân là thước đo hoàn thành nhiệm vụ của mình.

Trong nhận thức và đối xử, phải bình đẳng giữa DN tư nhân và doanh nghiệp Nhà nước, doanh nghiệp FDI, không phân biệt, không kỳ thị trong đánh giá, trong nhìn nhận. 

Ngoài ra, ông đề nghị: Không hình sự hóa các quan hệ kinh tế, quan hệ dân sự, nếu làm đúng pháp luật thì phải bảo vệ doanh nghiệp, bảo vệ quyền tài sản, quyền tự do kinh doanh, quyền và lợi ích hợp pháp theo hiến pháp, pháp luật.

Khuyến khích các doanh nghiệp tư nhân thấy vinh dự, tự hào khi làm ra sản phẩm tốt, tạo công ăn việc làm có đóng góp lớn cho xã hội. Nhất quán trong nhìn nhận, đánh giá tôn vinh sự đóng góp vai trò của các doanh nghiệp tư nhân/ Hộ gia đình trong sự phát triển kinh tế tại địa phương và với đất nước.

Doanh nghiệp tư nhân ngày nay không chỉ còn tham gia những ngành thâm dụng lao động giản đơn mà họ đã thực hiện các công trình lớn, tham gia vào các công đoạn phức tạp trong công nghệ và đã có nhiều tập đoàn kinh tế tư đã đảm nhận vai trò đầu tàu ở những lĩnh vực chủ chốt của nền kinh tế như: công nghiệp điện tử viễn thông, tự động hóa, ô tô, sắt thép, hóa chất, xi măng… Vì vậy, nếu được trao cơ hội, các doanh nghiệp tư nhân chắc chắn sẽ hoàn thành xuất sắc những nhiệm vụ khó khăn mà mình được giao phó. "Tôi cho rằng, mọi vấn đề xung quanh vấn đề cơ chế, chính sách với KTTN đều có thể gói gọn trong 4 từ khóa này", ông Phú nói.

Đón "đại bàng" bằng cách nào?

 

Ông Don Lam - Tổng Giám đốc Tập đoàn VinaCapital, cho rằng, hướng tới 2045, chúng ta cần phát huy nội lực để đón ngoại lực phục vụ xây dựng đất nước.

Việc xây tổ đón đại bàng đang là vấn đề lớn cho tất cả các địa phương muốn thu hút đầu tư nước ngoài, bao gồm những sự chuẩn bị về tài nguyên, đất đai, năng lượng, nhân lực, chính sách ưu đãi cho các nhà đầu tư lớn, có tâm huyến với Việt Nam.

Theo ông Don Lam, trong các yếu tố chuẩn bị, có 2 yếu tố cần được quan tâm hàng đầu: Một là yếu tố kết nối giữa hạ tầng kinh tế và hạ tầng xã hội giữa các tỉnh, thành phố, giúp hàng hóa lưu thông nhanh, tiết kiệm chi phí. Kết nối các khu công nghiệp, khu chế xuất với các thành phố và khu dân cư vệ tinh để tạo điều kiện sinh hoạt cho đội ngũ chuyên gia và người lao động. Thứ hai là yếu tố về chỉ số thuận lợi kinh doanh. Đã có rất nhiều thay đổi tích cực về thủ tục đầu tư, giúp rút ngắn đáng kể thời gian hoàn thiện hồ sơ và giúp dòng vốn FDI được lưu chuyển nhanh hơn.

Đối với các DN có vốn đầu tư nước ngoài nói chung và VinaCapital nói riêng khi tham gia đầu tư vào Viêt Nam, rất quan tâm đến môi trường đầu tư, đến quy trình thủ tục hành chính. Vì vậy, cải cách hành chính tốt sẽ là tiền đề để thu hút đầu tư của các DN nước ngoài.