Tuổi trẻ Quân đội trong chuyển đổi số và xây dựng Quân đội hiện đại

Trong bối cảnh Cách mạng Công nghiệp lần thứ tư và chuyển đổi số quốc gia đang diễn ra mạnh mẽ, Phong trào “Bình dân học vụ số” là sự kế thừa và phát triển hiện của phong trào xóa mù chữ năm 1945, hướng tới nâng cao nhận thức số và kỹ năng số cho nhân dân. Thanh niên Quân đội là lực lượng quan trọng trong sức mạnh chiến đấu của Quân đội nhân dân Việt Nam, là nòng cốt trong thực hiện nhiệm vụ chính trị của các cơ quan, đơn vị. Do đó, Thanh niên Quân đội là lực lượng đi đầu trong thực hiện Phong trào “Bình dân học vụ số”, góp phần xây dựng Quân đội hiện đại.

Ngày nay, trong bối cảnh chuyển đổi số đang diễn ra mạnh mẽ, “Bình dân học vụ số” không chỉ mang ý nghĩa truyền thống mà còn thể hiện sứ mệnh mới: Phổ cập kiến thức và kỹ năng số cho mọi tầng lớp nhân dân, nhất là ở vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn, góp phần xây dựng, hình thành thế hệ công dân số. Thanh niên Quân đội là lực lượng trẻ, có tinh thần nhiệt huyết, có tri thức và được đào tạo bài bản, là một trong những chủ thể có vai trò quan trọng trong thực hiện nhiệm vụ này. Việc phát huy hiệu quả vai trò của Thanh niên Quân đội không chỉ góp phần đẩy nhanh tiến trình chuyển đổi số toàn dân mà còn nâng cao chất lượng nguồn nhân lực Quân đội, góp phần hình thành thế hệ “Quân nhân số” đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số trong Quân đội.

Thực hiện Kế hoạch số 01-KH/BCĐTW ngày 21-3-2025 của Ban chỉ đạo Trung ương về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số triển khai Phong trào “Bình dân học vụ số”, Ban chỉ đạo 3488, Bộ Quốc Phòng đã ban hành Kế hoạch số 3760-KH/BCĐ để triển khai Phong trào “Bình dân học vụ số”. Trong đó, đặt ra chỉ tiêu: Năm 2025 có 80% cán bộ, chiến sĩ có hiểu biết về chuyển đổi số, kiến thức và kỹ năng số, sử dụng được các nền tảng, dịch vụ số phục vụ công việc; sử dụng được thiết bị thông minh để khai thác thông tin, sử dụng nền tảng, dịch vụ số thiết yếu, biết bảo vệ bản thân trên môi trường số; 100% học viên các học viện, nhà trường quân đội được trang bị kiến thức, kỹ năng số để phục vụ học tập, nghiên cứu và sáng tạo, có kỹ năng an toàn trong học tập và tương tác xã hội trên môi trường số. Đến năm 2026, 100% cán bộ, chiến sĩ có hiểu biết về chuyển đổi số, kiến thức và kỹ năng số, sử dụng được các nền tảng, dịch vụ số phục vụ công việc; sử dụng được thiết bị thông minh để khai thác thông tin, sử dụng nền tảng, dịch vụ số thiết yếu, biết bảo vệ bản thân trên môi trường số.

Để phát huy vai trò của Thanh niên Quân đội trong thực hiện Phong trào “Bình dân học vụ số” cấp ủy, chỉ huy các cơ quan đơn vị cần quán triệt và thực hiện tốt một số nội dung, biện pháp sau:

Một là, tăng cường sự lãnh đạo về mọi mặt của cấp ủy, tổ chức đảng các cấp trong Quân đội với phát huy vai trò của Thanh niên Quân đội trong thực hiện phong trào “Bình dân học vụ số”.

Cấp ủy, chỉ huy các đơn vị cần quán triệt sâu sắc quan điểm, chủ trương của Đảng, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng về chuyển đổi số, đặc biệt là Nghị quyết số 57 ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị (khóa XIII) về đột phá phát  triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia; Nghị quyết số 3488 ngày 29/01/2025 ngày 29/01/2025 của Quân uỷ Trung ương về đột phá phát triển khoa học, công nghệ và chuyển đổi số trong quân đội. Từ đó, xác định rõ vai trò, nhiệm vụ của thanh niên cơ quan, đơn vị mình trong thực hiện Phong trào “Bình dân học vụ số”. Việc này cần được cụ thể hóa thành nghị quyết, kế hoạch công tác với các mục tiêu, chỉ tiêu cụ thể, phù hợp với tình hình, đặc điểm, điều kiện của từng cơ quan, đơn vị và địa bàn đóng quân.

Hai là, phát huy tính tự lực, tự cường và tinh thần trách nhiệm của thanh niên quân đội trong phong trào “Bình dân học vụ số”.

Tự lực, tự cường là truyền thống quý báu của Quân đội nhân dân Việt Nam, hun đúc qua các thời kỳ chiến tranh và xây dựng đất nước. Trong bối cảnh hiện nay, cả nước đang thực hiện phong trào “Bình dân học vụ số”. Thanh niên quân đội phải: Chủ động học tập, nghiên cứu, làm chủ công nghệ số, không trông chờ, ỷ lại vào sự hỗ trợ bên ngoài. Tự rèn luyện bản thân, bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng công nghệ để thích ứng với yêu cầu ngày càng cao của nhiệm vụ quốc phòng, an ninh hiện đại. Phát huy tinh thần vượt khó, sáng tạo trong điều kiện đặc thù của quân đội như môi trường khép kín, điều kiện kỹ thuật còn hạn chế,...

Phát huy tinh thần trách nhiệm đối với thanh niên quân đội trong phong trào “Bình dân học vụ số”. Đây là một nội dung mang tính bắt buộc: Trách nhiệm với Tổ quốc, với Đảng, với Quân đội: trong việc giữ gìn an ninh thông tin, phát triển công nghệ quân sự, phục vụ công tác chỉ huy, huấn luyện, tác chiến...Trách nhiệm với sự nghiệp hiện đại hóa Quân đội: Mỗi thanh niên cần xác định rõ vai trò của mình trong quá trình chuyển đổi số, từ đó phát huy hết năng lực, trí tuệ. Trách nhiệm trong học tập, nghiên cứu và ứng dụng: Không ngừng trau dồi tri thức, tiếp cận công nghệ mới, góp phần nâng cao hiệu quả thực tiễn của nhiệm vụ được giao. Tinh thần trách nhiệm là động lực bên trong, giúp thanh niên quân đội vượt qua khó khăn, phát huy hết khả năng sáng tạo trong lĩnh vực công nghệ số. Góp phần xây dựng đội ngũ Thanh niên Quân đội có bản lĩnh, trí tuệ và khả năng làm chủ công nghệ hiện đại.

Ba là, tạo nhiều sân chơi bổ ích, sáng tạo, các phong trào hành động cách mạng để rèn luyện và hiện thực hóa khát vọng cống hiến của Thanh niên Quân đội.

Quán triệt và thực hiện nghiêm các chủ trương của phong trào “Bình dân học vụ số”. Các đơn vị tiếp tục cụ thể hóa, vận dụng sáng tạo các phong trào do Đảng, Nhà nước, Quân đội và Trung ương Đoàn phát động, gắn kết chặt chẽ với thực hiện Cuộc vận động Phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh “Bộ đội Cụ Hồ” thời kỳ mới và phong trào Thi đua Quyết thắng. Cấp ủy, chỉ huy, cơ quan chính trị các cấp cần quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo các phong trào hành động cách mạng của thanh niên bảo đảm chặt chẽ, thống nhất; triển khai bằng nhiều hình thức mới, sáng tạo trong nghiên cứu, ứng dụng công nghệ số hướng vào nhiệm vụ chính trị trọng tâm, nhằm nâng cao chất lượng huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu, nghiên cứu khoa học, xây dựng chính quy, rèn luyện kỷ luật, lao động sản xuất,…sát với thực tiễn cơ quan, đơn vị mình tạo sức mạnh tổng hợp, góp phần thiết thực vào sự nghiệp xây dựng Quân đội, củng cố quốc phòng, bảo vệ Tổ quốc. Tiếp tục đẩy mạnh các phong trào thi đua, phong trào hành động cách mạng, như: “Thanh niên Quân đội thi đua rèn đức, luyện tài, xung kích, sáng tạo xứng danh “Bộ đội Cụ Hồ” thời kỳ mới”; “Tuổi trẻ Quân đội tiếp bước cha anh, xứng danh “Bộ đội Cụ Hồ”, “Thanh niên Quân đội tiến quân vào khoa học công nghệ”, v.v… Qua đó, tạo ra nhiều sân chơi bổ ích, sáng tạo, thổi bùng đam mê, truyền ngọn lửa tình nguyện và khát vọng cống hiến của Thanh niên Quân đội phấn đấu vươn lên giành nhiều thắng lợi mới trong lĩnh vực nghiên cứu, ứng dụng công nghệ số đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ xây dựng Quân đội hiện đại.

Bốn là, hoàn thiện các cơ chế chính sách đối với phát huy vai trò của Thanh niên Quân đội trong thực hiện phong trào “Bình dân học vụ số”.

Đây là giải pháp thể hiện sự quan tâm sâu sắc của Đảng và Nhà nước đối với Thanh niên Quân đội trong phong trào “Bình dân học vụ số”. Vì vậy, cấp ủy, các cơ quan, đơn vị cần đề cao trách nhiệm, tiếp tục đổi mới, không ngừng hoàn thiện các cơ chế chính sách, chăm lo, bảo đảm ngày càng tốt hơn đời sống vật chất, tinh thần cho các đối tượng được thụ hưởng, góp phần hiện đại hóa Quân đội trong kỷ nguyên số. Cần tiếp tục hoàn thiện chính sách đãi ngộ, chú trọng quan tâm bổ sung thêm về tiêu chuẩn, chế độ chính sách khen thưởng, chính sách đào tạo, bồi dưỡng và chính sách hậu phương Quân đội đối với lực lượng thanh niên Quân đội có những thành tích xuất sắc trong phong trào “Bình dân học vụ số”, đặc biệt là những thanh niên Quân đội đóng quân tại khu vực vùng sâu, vùng xa, vùng trọng yếu, nguy hiểm nhưng cơ sở vật chất, điều kiện cần và đủ cho hoạt động nghiên cứu ứng dụng công nghệ số chưa cao. Đồng thời, thực tiễn phát huy vai trò của Thanh niên Quân đội trong phong trào “Bình dân học vụ số” đã khẳng định công tác bảo đảm các điều kiện thuận lợi về môi trường làm việc, về cơ sở vật chất để tiến hành nghiên cứu, ứng dụng; môi trường thực tiễn để thực nghiệm những sản phẩm khoa học mà Thanh niên Quân đội nghiên cứu đã thúc đẩy quá trình học tập nghiên cứu khoa học của thanh niên Quân đội.

Năm là, định kỳ sơ tổng kết, rút kinh nghiệm việc phát huy vai trò của thanh niên Quân đội trong thực hiện phong trào “Bình dân học vụ số”.

Đề cao trách nhiệm của các chủ thể lãnh đạo, chỉ đạo đối với công tác sơ kết, tổng kết, rút kinh nghiệm phát hiện, bồi dưỡng, nhân rộng điển hình tiên tiến trong quá trình thực hiện phong trào “Bình dân học vụ số”. Để việc sơ kết, tổng kết, rút kinh nghiệm việc phát huy vai trò của thanh niên Quân đội trong phong trào “Bình dân học vụ số” có sự đánh giá đúng mức, tránh hình thức, từng cơ quan, đơn vị và các chủ thể tham gia phát huy phải tự đánh giá, cùng nhau rút kinh nghiệm để thời gian tiếp theo tiến hành ngày càng tốt hơn. Thực hiện đúng phương châm “Thanh niên biết, thanh niên bàn, thanh niên làm, thanh niên kiểm tra, thanh niên giám sát, thanh niên thụ hưởng”  đối với xây dựng và ban hành các văn bản mang tính pháp quy về công tác sơ kết, tổng kết, rút kinh nghiệm đối với phát huy vai trò của thanh niên Quân đội trong nghiên cứu, ứng dụng công nghệ số. Sau khi, tổ chức tốt các hội nghị sơ kết, tổng kết đối với phát huy vai trò của thanh niên Quân đội phong trào “Bình dân học vụ số”, các cơ quan, đơn vị phải kịp thời ra quyết định chỉ đạo, thông báo cho các tổ chức, lực lượng áp dụng những mô hình hay, cách làm sáng tạo; khắc phục và phòng ngừa các khuyết điểm đã phát hiện.

Thực hiện có hiệu quả phong trào “Bình dân học vụ số” trong Quân đội là nhiệm vụ trọng yếu nhằm xây dựng Quân đội hiện đại. Đây cũng là cơ sở quan trọng để nâng cao chất lượng tổng hợp, sức mạnh chiến đấu, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ thời kỳ mới. Để phát huy hơn nữa vai trò của thanh niên Quân đội trong phong trào “Bình dân học vụ số” trong thời gian tới, cấp ủy, chỉ huy các cơ quan, đơn vị trong Quân đội cần có quyết tâm chính trị cao, phát huy tinh thần sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm; người đứng đầu cơ quan, đơn vị phải trực tiếp phụ trách, chỉ đạo, cán bộ, đảng viên phải gương mẫu thực hiện; triển khai sâu rộng phong trào "học tập số", nâng cao kiến thức khoa học, công nghệ, kiến thức số trong Quân đội./.