Viglacera có thực sự "đắt giá"?

Nhà đầu tư... thờ ơ

Bộ Xây dựng vừa phê duyệt phương án thoái vốn Nhà nước tại Tổng công ty Viglacera (Mã CK: VGC) với kế hoạch đấu giá công khai 80,58 triệu cổ phần, tương ứng 17,97% vốn điều lệ trong giai đoạn 1. 

Sau đợt thoái vốn này, Bộ vẫn giữ 161,41 triệu cổ phiếu VGC, tương ứng tỷ lệ 36%.

Giá khởi điểm dự kiến là 23.000 đồng mỗi cổ phần. Bộ Xây dựng có thể thu về khoảng 1.853 tỷ đồng nếu giao dịch thành công. Sau đợt thoái vốn này, Bộ vẫn giữ 161,41 triệu cổ phiếu VGC, tương ứng tỷ lệ 36%. 

Tuy nhiên, cổ phiếu VGC đang giao dịch trên sàn trên dưới 22.000 đồng, thấp hơn giá khởi điểm mà Bộ Xây dựng dự kiến. Gần đây, Dragon Capital - một đơn vị sở hữu 44 triệu cổ phiếu VGC (tương đương 9,8%) đã bán toàn bộ cổ phần nói trên cho nhà đầu tư trong nước. Tuy nhiên, bên nhận chuyển nhượng hiện chưa được tiết lộ. 

Ðợt thoái vốn mở rộng cửa cho các nhà đầu tư nhỏ lẻ tham gia, nhưng hầu như không có sự quan tâm nào của nhà đầu tư thể hiện trên các chat room dành cho nhà đầu tư cá nhân.

Với phương thức thoái vốn được công bố, cộng với những động thái về việc sang tay gần 10% cổ phần VGC của Dragon Capital cho các nhà đầu tư trong nước gần đây, thị trường cũng tỏ ra thờ ơ với đợt thoái vốn vì khó có thể thấy bóng dáng của một cuộc đua nóng bỏng như đã từng xảy ra ở Vinaconex hồi cuối năm ngoái.

Có thể thấy, 18% cổ phần mà Bộ Xây dựng bán ra đợt này là một tỷ lệ rất… chơi vơi. Nó cho phép nhà đầu tư mua cả lô cổ phần, hoặc các nhà đầu tư tập hợp thành nhóm mua lượng cổ phần trên trở thành cổ đông lớn của Viglacera, nhưng lại không đủ số lượng để lá phiếu có bất cứ trọng lượng nào trong các quyết định lớn liên quan đến doanh nghiệp.

Theo điều lệ Viglacera, để nắm trọn quyền tại Tổng công ty, nhóm nhà đầu tư phải sở hữu 65% cổ phần trở lên, nhưng mức 51% cũng đủ để quyết định nhiều đầu việc quan trọng.

Nếu chỉ đầu tư tài chính thì mức giá khởi điểm cao hơn gần 10% so với thị giá VGC ở thời điểm hiện tại không phải là mức giá hấp dẫn với các nhà đầu tư. Bằng chứng là Dragon Capital đã mạnh tay thoái gần 9% cổ phần tại Viglacera với giá chưa tới 21.000 đồng/cổ phần.

Còn đầu tư chiến lược, để thay đổi quản trị và hiệu quả hoạt động của VGC như các nhà đầu tư đã bỏ vốn vào Vinaconex trước đây thì sao?

Rõ ràng là kịch bản này khả thi hơn, vì nếu so sánh các chỉ số tài chính cũng như tài sản của Viglacera, đây còn là “cô gái” đẹp hơn so với Vinaconex, theo nhận xét của giới phân tích chứng khoán.

Giới đầu tư nhìn nhận rằng, nếu Bộ Xây dựng thoái toàn bộ 54% cổ phần VGC trong đợt này và bán theo lô lớn thì chắc chắn đây sẽ là cuộc đua kịch tính và không kém phần nóng bỏng so với thương vụ bán đấu giá Vinaconex.

Bởi khi ấy, nhà đầu tư nào mua trọn lô cổ phần có thể tham gia nắm quyền quản trị công ty. Còn theo phương án thoái vốn như hiện tại, sẽ là rủi ro rất lớn nếu đợt thoái vốn tiếp theo trong năm, nhà đầu tư không thể mua được trọn lô cổ phần.

Khi đợt thoái vốn không có các yếu tố để thu hút nhiều nhà đầu tư tham gia, chắc chắn giá trúng đấu giá (nếu có) sẽ khó vượt trội so với giá khởi điểm, vì không có yếu tố cạnh tranh.

Hệ quả là tiềm năng tăng giá cổ phần để tối đa hóa được lợi ích nhà nước thu về cho đợt thoái vốn tiếp theo 36% cổ phần tại Viglacera sẽ rất mông lung, vì nhà đầu tư đang săn mua đủ lượng cổ phần chi phối không dại gì để giá lên cao dẫn đến phải mua giá cao.

Viglacera có thực sự "danh giá"?

Là một trong những doanh nghiệp lớn nhất cả nước trong lĩnh vực sản xuất, kinh doanh vật liệu xây dựng và bất động sản (hạ tầng khu công nghiệp, khu đô thị), tên tuổi VGC không xa lạ ngay cả với những nhà đầu tư không ở trên thị trường chứng khoán.

Trong lĩnh vực vật liệu xây dựng, tính đến cuối 2018, VGC chiếm khoảng 40% năng lực sản xuất kính xây dựng với 3 công ty sản xuất kính, quản lý và vận hành 2 nhà máy sản xuất kính nổi, 1 nhà máy sản xuất kính tiết kiệm năng lượng, 1 nhà máy sản phẩm gia công sau kính. Sản lượng kính xây dựng sản xuất trong năm 2018 đạt 59,6 triệu m2.

Tổng công ty cũng đang chiếm khoảng 11% năng lực sản xuất sứ vệ sinh; 3% năng lực sản xuất gạch ốp lát và 45% năng lực sản xuất gạch cotto cả nước. Trong năm 2018, VGC cung cấp ra thị trường 1,5 triệu sản phẩm sứ vệ sinh, 12,3 triệu viên gạch cotto, gần 28 triệu m2 gạch ốp lát ceramic, granite; 312 triệu viên gạch xây và gần 160 triệu viên ngói các loại.

Trong lĩnh vực hạ tầng khu công nghiệp, VGC sở hữu 9 khu công nghiệp, tổng diện tích 2.520 ha, lớn hơn nhiều các doanh nghiệp cùng ngành (Tổng công ty Kinh Bắc, Tổng công ty Tân Tạo, CTCP Long Hậu…). Trong đó, 717 ha đã được cho thuê bởi nhiều đối tác lớn như Samsung, Toshiba, Canon...

VGC cũng đang sở hữu 12 dự án khu đô thị, nhà ở và văn phòng cho thuê với tổng diện tích 188 ha, diện tích chưa kinh doanh đến cuối tháng 1/2019 đạt 27,7 ha. Nhiều dự án nằm ở các vị trí đắc địa tại Hà Nội, được đánh giá cao về tiềm năng sinh lợi.

Báo cáo tài chính của VGC cho biết, tính đến thời điểm cuối năm 2018, quy mô tổng tài sản của Tổng công ty đạt hơn 16.489 tỷ đồng, tăng 2,6% so với đầu năm.

Sở hữu quy mô, vị thế lớn, nhưng hiệu suất sử dụng tài sản, nguồn vốn của VGC những năm qua lại khá thấp, chưa tương xứng với tầm vóc doanh nghiệp.

Báo cáo tài chính tự lập của VGC cho biết, trong năm 2018, lợi nhuận trước thuế đạt 842,7 tỷ đồng, giảm 7,8% so với năm 2017. Lợi nhuận sau thuế thu về cho cổ đông công ty mẹ đạt 561,7 tỷ đồng, giảm 6,4%. Thu nhập trên mỗi cổ phần (EPS) chỉ đạt 1.253 đồng. Mức sinh lời trên tổng tài sản (ROA) và nguồn vốn (ROE) bình quân là 4,1% và 9,8%.

Giai đoạn từ năm 2016 đến 2018, trong khi tổng tài sản tăng 41%, vốn chủ sở hữu tăng hơn 100% thông qua hàng loạt đợt chào bán cổ phần thì lợi nhuận của VGC hầu như không tăng trưởng (lợi nhuận trước thuế năm 2018 chỉ tăng 7,3% so với năm 2016) đã khiến các tỷ suất sinh lời liên tục giảm.

Nếu bám sát kế hoạch lợi nhuận trước thuế hợp nhất dự kiến 950 tỷ đồng đặt ra trong năm 2019, 1.000 tỷ đồng trong 2020 và 1.050 tỷ đồng trong 2021, hiệu suất sinh lời của VGC vẫn khó có cải thiện khi quy mô tài sản, nguồn vốn dự báo tiếp tục tăng nhanh theo tiến độ nhiều dự án quy mô lớn đang triển khai như Khu công nghiệp Yên Phong mở rộng, Khu công nghiệp Đồng Văn IV giai đoạn 2, Khu công nghiệp Đông Mai…

Việc năng lực sản xuất lớn nhưng hiệu quả kinh doanh thấp của VGC được đánh giá là do mảng vật liệu xây dựng - mảng đóng góp 3/4 doanh thu và trên 60% lợi nhuận gộp đang gặp nhiều khó khăn. Nguyên nhân đến từ thị trường cạnh tranh khốc liệt, nguồn cung tăng từ cả các nhà sản xuất trong nước và nhập khẩu khiến giá bán giảm sâu, trong khi giá các chi phí nhiên liệu (than, dầu, khí đốt…) - chiếm tỷ trọng đầu vào lớn - lại có xu hướng tăng, tác động bất lợi đến cả doanh thu và biên lợi nhuận gộp.

Đây cũng là tình trạng chung diễn ra tại mảng kinh doanh sứ, sen vòi, phụ kiện và gạch ốp lát, gạch cotto. Thống kê giá vật liệu xây dựng trên thị trường cho thấy, giá các sản phẩm cotto giảm 2,9 - 4,3% trong năm 2018, trong khi giá gạch ceramic giảm từ 5,5 - 19% tùy loại sản phẩm và kích thước.

Theo Khánh Hà

Thương Trường