Ai trụ được trong cuộc chơi xuất khẩu
06:22 | 23/06/2025
DNTH: Xuất khẩu nông sản luôn được xem là hướng đi dài hạn để nâng giá trị cho nông dân và doanh nghiệp Việt. Nhưng thực tế không nhiều doanh nghiệp theo được tới cùng. Đã có những người bỏ cuộc vì không đủ khả năng lo vùng nguyên liệu đạt chuẩn, không chịu nổi chi phí logistics và kiểm nghiệm, không trụ được qua những thay đổi chính sách bất ngờ từ phía nước nhập khẩu.
Năm 2023, Công ty TNHH Nông sản Bảo Minh (Đồng Tháp) từng ký được hợp đồng xuất khẩu xoài sang Hàn Quốc. Lô hàng đầu tiên qua được, nhưng đến lô thứ hai thì bị từ chối vì phát hiện tồn dư thuốc BVTV vượt ngưỡng cho phép. Dù hợp tác xã cam kết làm đúng quy trình, Bảo Minh vẫn phải chịu trách nhiệm. Lỗ cả trăm triệu đồng chỉ vì 1 container, công ty quyết định ngừng xuất khẩu. “Chúng tôi không đủ lực để duy trì vùng nguyên liệu khép kín và kiểm nghiệm từng lô. Nếu làm hàng nội địa thì còn bán được, chứ xuất khẩu kiểu vậy là rủi ro quá lớn”, giám đốc công ty chia sẻ.
Ở miền Trung, một doanh nghiệp nhỏ từng hợp tác với Nhật Bản để xuất khẩu rau hữu cơ từ Đà Lạt. Sau gần hai năm thử nghiệm, đơn vị nhập khẩu yêu cầu doanh nghiệp phải có chứng chỉ hữu cơ quốc tế cho từng trang trại thành viên, thay vì chứng nhận theo vùng. Mỗi giấy chứng nhận có giá hàng trăm triệu đồng, thời gian xét duyệt kéo dài. Cuối cùng, doanh nghiệp này rút lui khỏi thị trường Nhật, chuyển sang bán trong nước qua siêu thị. “Chúng tôi không thể tự mình làm mọi thứ. Không có đầu tư mạnh từ địa phương hay hỗ trợ chuyên sâu, doanh nghiệp vừa và nhỏ không theo nổi các tiêu chuẩn quốc tế”, đại diện đơn vị này nói.
Trong khi đó, những doanh nghiệp trụ được thường chọn hướng đi dài hơi. Vĩnh Hoàn – doanh nghiệp thủy sản lớn tại Đồng Tháp – đầu tư vùng nuôi cá tra khép kín từ sớm, xây dựng hệ thống truy xuất và phân tích tồn dư hóa chất riêng. Họ có đội ngũ pháp lý để theo dõi thay đổi trong quy định của EU, Mỹ và Trung Quốc. Chi phí cao, lợi nhuận không tăng ngay, nhưng doanh nghiệp vẫn theo đến cùng. Tương tự, Công ty CP Lộc Trời đã xây dựng chuỗi lúa gạo liên kết với nông dân từ trước năm 2020. Đến nay, khi EU đòi hỏi sản phẩm phải có “carbon footprint” và hồ sơ canh tác rõ ràng, Lộc Trời đã có nền tảng dữ liệu để đáp ứng.
Những doanh nghiệp như vậy không nhiều. Số đông còn lại vẫn đi theo cách làm cũ: mua gom từ thương lái, sơ chế rồi xuất khẩu sang thị trường dễ tính, giá thấp. Họ sống nhờ các đơn hàng may mắn hoặc các giai đoạn thị trường khan hiếm. Nhưng khi điều kiện kiểm tra siết lại – như Trung Quốc yêu cầu mã số vùng trồng, Mỹ tăng cường kiểm soát dư lượng kháng sinh trong tôm cá – thì hàng bị trả về. Lỗ một lô là mất cả năm kinh doanh.
Cơ cấu thị trường xuất khẩu nông sản của Việt Nam hiện vẫn lệch. Gần 50% sản lượng xuất đi Trung Quốc, phần lớn qua đường tiểu ngạch hoặc các đơn hàng không ổn định. Các doanh nghiệp lớn có thể chấp nhận đầu tư để vào thị trường khó như EU, Nhật, Mỹ, còn doanh nghiệp nhỏ thì dừng ở mức “giao hàng theo mùa”. Vấn đề là ngay cả khi muốn đi xa hơn, họ cũng không thể tự mình làm được.
Chương trình xây dựng mã số vùng trồng, trung tâm kiểm nghiệm dư lượng, hay hỗ trợ truy xuất nguồn gốc – nhiều nơi mới dừng lại ở các hội nghị, chưa thành chính sách cụ thể. Việc hỗ trợ tài chính cho doanh nghiệp nhỏ đầu tư nhà máy đạt chuẩn xuất khẩu còn rất chậm. Trong khi đó, các rào cản kỹ thuật từ nước nhập khẩu lại đang tăng lên nhanh.
Không thể đòi hỏi mọi doanh nghiệp đều đủ năng lực xuất khẩu. Nhưng cũng không thể để họ bước vào cuộc chơi mà thiếu công cụ tối thiểu. Hiện nay, phần lớn giá trị gia tăng của chuỗi nông sản nằm ở phía sau – logistics, thương hiệu, chế biến – chứ không nằm ở khâu sản xuất. Nếu không tạo điều kiện cho doanh nghiệp nhỏ tiếp cận được những mắt xích này, họ sẽ tiếp tục bị loại khỏi cuộc chơi, hoặc mãi chỉ là bên cung ứng nguyên liệu.

Biến động giá nông sản toàn cầu: Việt Nam đối mặt và thích nghi
DNTH: Giá lương thực, dầu ăn và ngũ cốc tăng kỷ lục do căng thẳng chính trị và thời tiết khắc nghiệt, áp lực lên Việt Nam là cần ổn định sản xuất và kiểm soát vùng nguyên liệu để duy trì khả năng xuất khẩu lâu dài.

Hai kịch bản cho xuất khẩu thủy sản Việt Nam nửa cuối năm 2025
DNTH: Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), xuất khẩu thủy sản Việt Nam trong 6 tháng đầu năm 2025 ghi nhận mức tăng gần 19%. Tuy nhiên, triển vọng cho nửa cuối năm vẫn đầy bất định và phụ thuộc lớn vào...

Ngành nông nghiệp tăng tốc, mục tiêu xuất khẩu 65 tỷ USD năm 2025 trong tầm tay
DNTH: Bất chấp nhiều thách thức, ngành nông nghiệp Việt Nam đang tăng tốc về đích với mục tiêu 65 tỷ USD kim ngạch xuất khẩu trong năm 2025, theo kế hoạch vừa được Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Đỗ Đức Duy ký ban hành.

Nhập khẩu thịt heo 5 tháng đầu năm tăng gấp đôi, xuất khẩu chững lại
DNTH: Theo Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương), trong 5 tháng đầu năm 2025, Việt Nam đã nhập khẩu khoảng 56.000 tấn thịt heo tươi, ướp lạnh hoặc đông lạnh, với trị giá 149,66 triệu USD – tăng lần lượt 78% về lượng và 112% về giá...

Những nông sản Việt Nam xuất khẩu nhiều nhất sang ASEAN
DNTH: Trong 5 tháng đầu năm 2025, Việt Nam thu về 1,82 tỷ USD từ xuất khẩu hàng nông sản sang thị trường ASEAN, giảm 25% so với cùng kỳ năm trước – chủ yếu do kim ngạch xuất khẩu gạo sụt giảm mạnh.

HAGL tuyển gấp 100 kỹ thuật viên sầu riêng với nhiều đãi ngộ hấp dẫn
DNTH: Tập đoàn Hoàng Anh Gia Lai (HAGL) vừa phát đi thông báo tuyển dụng gấp 100 nhân sự kỹ thuật sầu riêng với nhiều đãi ngộ hấp dẫn, làm việc tại các nông trường quy mô lớn ở Việt Nam và Lào.
Đô thị cuộc sống
-
Hưng Yên: Trung tâm Hành chính công xã Bắc Đông Quan vận hành thông suốt trong những ngày đầu thực hiện chính quyền hai...
-
Dự án Khu du lịch biển Thắng Liên được cập nhật vào Quy hoạch chung phường Hoàng Mai
-
Tiếp sức mùa thi 2025 ứng dụng công nghệ, lan tỏa tinh thần tình nguyện
-
Sống Khỏe – Năng lượng tràn đầy từ mọi hoạt động tại Eurowindow Sport Garden, dự án sắp khởi công tại Vinh
-
Hà Nội: Tái khởi công đường Vành đai 2,5 đoạn Đầm Hồng - Quốc lộ 1A
-
Xếp hàng xuyên đêm chiêm bái xá lợi Đức Phật tại chùa Quán Sứ
Sống khỏe
-
Nên ăn 4 - 5 quả mận mỗi ngày để đem lại lợi ích tối đa cho sức khỏe
-
Tự hào là bệnh viện mắt tiên phong tại Tây Nguyên
-
Vinmec khai trương phòng khám đa khoa quốc tế hiện đại tại Vinhomes Grand Park
-
Bệnh viện Mắt Cao Nguyên: Hành trình 7 năm trao ánh mắt, tặng nụ cười
-
Cấp cứu thành công một bệnh nhân người Campuchia bị tai nạn lao động
Thị trường
-
Ô tô cũ ế ẩm, giới buôn “có lời là bán”
-
"Lướt sóng" bất động sản thời điểm này 90% là thất bại
-
Ninh Thuận bứt phá ngoạn mục, trở thành “mỏ vàng” trong mắt nhà đầu tư
-
Bất động sản Việt Nam vẫn hấp dẫn nhà đầu tư nước ngoài
-
M&A bất động sản phía Nam nhộn nhịp trong mùa dịch
-
Ô tô giảm giá “chạy” tháng ngâu
Ý kiến bạn đọc...