Dân khóc ròng vì doanh nghiệp chiếm đất

Chính quyền chưa nắm được

Đó là câu trả lời của Sở TN&MT tỉnh Sơn La cũng như của UBND huyện Thuận Châu khi phóng viên hỏi tại sao hoạt động san lấp mặt bằng vẫn diễn ra sau khi ngày 11/4/2019 Phó Chủ tịch tỉnh Sơn La đã ký văn bản số 1130/UBND-KT yêu cầu Công ty cổ phần Chế biến tinh bột sắn Thuận Châu chấm dứt triển khai các hoạt động chuẩn bị mặt bằng tại vị trí dự kiến thực hiện dự án.

Theo đại diện các cơ quan này, hiện công ty Thuận Châu chưa hoàn thiện bất cứ hoạt động nào để được phép khởi công như: Hồ sơ thiết kế cơ sở, Quy hoạch 1/500, báo cáo đánh giá tác động môi trường (ĐTM).

Văn bản chỉ đạo của tỉnh Sơn La bị doanh nghiệp phớt lờ.

Phó Chủ tịch UBND huyện Thuận Châu cho hay, sau khi nhận được văn bản 1130 của UBND tỉnh, huyện đã chỉ đạo xã làm việc với người dân vùng dự án và báo cáo lên huyện ngày 25/4. Tuy nhiên, thời điểm ngày 7/5 khi phóng viên lên làm việc, huyện vẫn chưa có thông tin gì từ xã.

Đại diện huyện Thuận Châu cũng thừa nhận sự tắc trách và chậm chễ trong việc giám sát và giải quyết vấn đề nóng ngay trên địa bàn.

Đại diện Sở TN&MT tỉnh Sơn La cũng thừa nhận không nắm được tình hình thực tế tại khu đất thực hiện dự án và khẳng định, báo cáo đánh giá tác động môi trường vô cùng quan trọng, bởi đó là địa bàn có địa lý phức tạp như hang đá castor và nguồn nước khá đặc biệt. Phía Sở TN&MT cũng cho hay, trước đây đã có dự án không thể thực hiện được bởi điều kiện môi trường không khả thi.

Máy móc thiết bi của doanh nghiệp ngang nhiên san lấp mặt bằng.

Người dân kêu cứu
Khuôn mặt thất thần, dáng vẻ mệt mỏi, ông Lò Văn Tuấn, một trong 13 hộ dân đang cắm lều đòi đất trên địa bàn dự án được dự kiến xây dựng nhà máy chế biến tinh bột sắn bức xúc: “Không ai cho chúng tôi biết sẽ có nhà máy ở đây. Chúng tôi có sổ đỏ mà họ (dự án) tự tiện san lấp đất của chúng tôi. Tại sao chính quyền không có ý kiến gì? Ai sẽ bảo vệ những người dân nghèo "thấp cổ bé họng"  như chúng tôi”?

Trong báo cáo kết quả thẩm định đề xuất chủ trương xây dựng dự án của Sở KH&ĐT trình UBND tỉnh Sơn La, số 27/BCTĐ-SKHĐT ngày 8/1/2019 có nêu, nguồn gốc đất dự án chỉ của 1 hộ gia đình là ông Nguyễn Văn Quân, còn lại là đất tự khai hoang, đất nhận chuyển nhượng tự do. Như vậy, quá trình thẩm định nguồn gốc đất của các cơ quan chức năng đã “bỏ quên” 13 hộ gia đình có sổ đỏ trong tay này. 

Ngày 11/4/2019, UBND tỉnh Sơn La đã có văn bản chỉ đạo ngưng các hoạt động liên quan san lấp mặt bằng dự án, tuy nhiên, tới ngày 24/4 và 3/5, các hoạt động này vẫn ngang nhiên diễn ra khiến người dân hết sức hoang mang, lo lắng.

Đồng bào dân tộc dựng lều giữ đất.

Bà Lường Thị Sơ (SN 1962), dân tộc Thái, một mình nuôi 7 người con cho biết: “Đất này của cha mẹ để lại cho chúng tôi và có sổ đỏ Nhà nước cấp đàng hoàng, giờ họ lấy đất mà chúng tôi không biết. Không ai trả tiền hay nói gì về việc này, vì vậy chúng tôi sẽ phải giữ bằng được tài sản hợp pháp của mình thôi”. “Giữ bằng được” theo cách của người dân ở đây là cắm lều, căng băng rôn phản đối hoạt động san lấp và máy móc của dự án.

Sự việc nếu không được giải quyết thấu đáo, quyết liệt từ các cấp chính quyền thì bất ổn sẽ còn kéo dài tiềm ẩn nhiều xung đột và mâu thuẫn cao độ. Bà con người dân tộc thiểu số chỉ còn biết trông chờ sự vào cuộc của các cấp chính quyền, bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng của họ.

Rất cần những động thái kịp thời và quyết liệt từ chính quyền địa phương để trả lại sự yên bình, công bằng, minh bạch cho đồng bào người dân tộc thiểu số. Đối tượng được coi là yếm thế, “thấp cổ bé họng” ở những địa bàn vùng sau, vùng xa này.

                                                Thanh Sơn