Hà Nội: Dẻo thơm bánh gai làng Giá

Bánh gai làng Giá thơm ngon
Con gái làng Giá tươi giòn sắc xuân

Xưa nay, người dân khắp vùng vẫn truyền tai nhau câu ca dao ấy nói về sự thơm ngon của đặc sản này cũng như sự đảm đang, khéo léo của người con gái làng Giá.

Không phải vị của bánh gai Ninh Giang (Hải Dương), cũng không giống với bánh gai Cầu Ốc (Nam Định), cách gói cũng chẳng như loại bánh gai ít lá của miền Trung... Bánh gai làng Giá (xã Yên Đổ, Hoài Đức, Hà Nội) lại có nét đặc trưng riêng của một làng nghề truyền thống xứ Đoài.
 

Bánh gai được làm từ lá của cây gai - một loại cây đặc biệt, ít nơi trồng được

Những chiếc bánh gai làng Giá làm ngon miệng bởi mùi lá gai chân chất, thân quen của đất bãi, ruộng đồng. Lá gai trông giống như lá dâu, có răng cưa, thường được trồng ở vùng cao. Theo quan niệm của người dân làng Giá bánh gai là thể hiện cho con người giao hòa với trời đất, âm dương vì thế công đoạn làm bánh phải thật công phu. Từ cách chọn hạt gạo, hạt đỗ cũng phải "sành".

Bột làm bánh gai là gạo nếp ngon xay nhuyễn, sau đó được giã bằng cối đá và chày gỗ để bánh dẻo, quánh. Lá làm bánh là loại lá gai nếp to, dày được trồng ở vùng đất cao, nhìn giống như lá dâu, có răng cưa và lớp lông tơ mịn. Lá gai được tước bỏ phần sống, rửa sạch, đun khoảng 30 phút cho mềm rồi vớt ra, vò lấy bã và giã mịn. Tiếp đến, bột lá gai được nhào với mật mía sóng sánh hòa quyện với nhau thành màu đen quánh. Lúc này, bột nếp mới được cho vào nhào tiếp tạo thành vỏ bánh.

Bột bánh gai sau khi nhào xong được đem cán mỏng trên mặt mâm rồi cắt thành từng miếng vuông vức. Người làm bánh đặt nắm nhân vàng óng gồm đỗ xanh nấu chín giã nhuyễn, cùi dừa nạo nhỏ, lạc rang, mứt sen, mỡ lợn thái hạt lựu vào giữa bột rồi vo kín lại. Cuối cùng, chiếc bánh được lăn một lớp vừng rang rồi đem gói vào lá chuối.

Khác với bánh gai ở nhiều nơi, bánh gai làng Giá sau khi được gói vào lá chuối sẽ được bọc thêm một lớp lá dừa xếp khéo thành hình vuông như chiếc hộp nhỏ, giữa hai mép lá dừa được gài một chiếc tăm nhỏ giữ cho khuôn lá không bị bung ra. Xong xuôi bánh mới được đem vào hấp cách thủy (đồ bánh).
 

Bánh gai làng Giá thơm ngon - đặc sản của Hà Nội

Chiếc bánh thơm mùi lá gai, ngọt mềm, dẻo ngậy lại thoang thoảng hương vị thân quen của đất bãi, ruộng đồng tạo nên thứ quà quê độc đáo, trở thành một trong những đặc sản ẩm thực của Hà Nội, được du khách nhiều nơi yêu thích.

Quả thật trong các khâu làm bánh, làng Giá vẫn luôn giữ được những nét truyền thống như thế. Và điều này đã tạo nên nét riêng của thương hiệu bánh gai xứ Đoài: ngon miệng ngay bởi mùi lá gai chân chất, quê mùa, hay dân dã bởi màu bánh mịn, mượt, đen nhánh như hạt na và điểm lấm tấm những hạt vừng.

Về làng Giá mấy ai quên được hương vị của chiếc bánh gai mộc mạc chỉ cần nghe nhắc tới đã thấy đâu đây mùi lá gai thoang thoảng. Bánh gai làng Giá dù có thương hiệu riêng nhưng không vì vậy mà người dân làng Giá bon chen theo cơ chể thị trường. Bánh gai làng Giá làm ra cốt để : Giữ được hương vị truyền thống quê mình.

Mai Quỳnh

THSP