Khoai lang Lệ Cần – Sản vật quý của núi rừng Tây Nguyên

Khoai Lệ Cần nổi tiếng ngon ngọt, trải qua nhiều thập niên thăng trầm nay đã phát triển nhanh diện tích cùng như chất lượng. Đây là một trong 4 sản phẩm được huyện Đắk Đoa, tỉnh Gia Lai chọn thực hiện trong Chương trình mỗi xã một sản phẩm OCOP.

Khoai lang Lệ Cần – Củ khoai lang cứu đói một thời, thứ đặc sản không phải nơi nào cũng trồng được

Trong ký ức của người dân xã Tân Bình huyện Đăk Đoa cây khoai lang có mặt trên vùng đất này từ năm 1957. Thời điểm đó, những người dân từ Quảng Nam đi dinh điền đã mang theo giống khoai lang đặc trưng của quê hương lên đây trồng.

Qua bao nhiêu thời gian, đến nay, diện tích khoai lang tại đây đã giao động khoảng vài chục hecta, được người dân trồng trên những diện tích đất trống, xen canh với những loại cây ngắn ngày hoặc đất vườn, cây cà phê, cây cao su tái canh.

Chính chất đất Bazan màu mỡ đặc trưng của vùng Tây Nguyên trù phú là điều kiện lý tưởng để giống khoai lang phát triển cho năng suất cao. Với đặc trưng khi luộc chín, khoai  có mùi thơm khác so với những giống khoai khác tại địa phương. Đồng thời, lại có vị ngọt, bở, ruột vàng óng đã tạo nên thương hiệu “khoai lang Lệ Cần” nức tiếng.

Chính quyền địa phương đang triển khai nhiều giải pháp xây dựng sản phẩm khoai lang Lệ Cần theo chuỗi giá trị, góp phần phát triển kinh tế nông thôn, nâng cao thu nhập cho người dân.

Năm 2019, Hợp tác xã nông nghiệp - dịch vụ Tân Bình được thành lập với những xã viên tham gia trồng khoai lang Lệ Cần. Tám xã viên của Hợp tác xã đã cùng xắn tay vào trồng khoai, thu mua khoai lang Lệ Cần của nông dân và nuôi khát vọng tìm đường ra sáng hơn cho giống khoai quý.

Nhờ những chính sách hỗ trợ, khoai lang Lệ Cần đã ngày càng khẳng định được giá trị, chất lượng với người tiêu dùng. Hiện nay, hầu hết nông dân trồng khoai lang nơi đây đã cơ giới hóa từ khâu làm đất, trồng và thu hoạch… nên giảm được nhiều công đoạn thủ công.

Đặc biệt, là một trong 4 sản phẩm được UBND huyện Đak Đoa đề cử Hội đồng đánh giá, phân hạng sản phẩm OCOP cấp tỉnh công nhận đạt tiêu chuẩn, chất lượng, khoai lang Lệ Cần giờ đã thực sự khẳng định được vị trí của mình trong xu thế lựa chọn ngày một khắt khe của người sử dụng. Vừa duy trì được một sản phẩm truyền thống của địa phương vừa đảm bảo chất lượng nông sản OCOP, đây là tín hiệu vui đối với nhiều người tiêu dùng ở Gia Lai nói chung và nhất là cả trăm nông dân Tân Bình đang theo đuổi việc xây dựng, phát triển thương hiệu khoai Lệ Cần từ hàng chục năm qua.

Hiện tại, thị trường tiêu thụ ngày càng mở rộng ở đã tạo đà cho nông dân yên tâm đầu tư trồng giống khoai lang này. Ngoài ra, khi trở thành OCOP khoai lang lệ Cần đang đứng trước cơ hội để xây dựng thương hiệu, chỉ dẫn địa lý. Hy vọng một ngày không xa, sản phẩm khoai lang Lệ Cần vượt tầm thị trường nội địa, vươn xa ra các thị trường nước ngoài.
 

Theo nhà thơ - nhà giáo Lê Nhược Thủy kể lại, năm 1976 nhà thơ Xuân Diệu có chuyến công tác lên Pleiku và đến nhà ông ở lại dùng cơm. Trong các món ăn đạm bạc thời đó, ông hoàng thơ tình Xuân Diệu chỉ nhớ mỗi món khoai lang nên ngâm bài thơ tặng lại gia chủ đã hiếu đãi.
 
Thơ rằng: “Cảm tạ vợ chồng anh giáo Huế/ Thết tôi một bữa Lệ Cần khoai”. Lời bài thơ hết sức mộc mạc, đơn thuần miêu tả dáng dấp, hương vị khoai lang Lệ Cần. Theo cảm nhận của tác giả: “Cũng không ngọt lắm mà sao lạ/ Ăn mãi ngon lành như thể cơm”.

Lê Thoa (THSP t/h)