Kinh tế Việt Nam 2023: Giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô -  kiểm soát lạm phát, thúc đẩy tăng trưởng

Chính sách tiền tệ chắc chắn, chủ động, linh hoạt

Phát biểu tại Hội nghị tổng kết công tác năm 2022 và triển khai nhiệm vụ ngân hàng năm 2023, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) Nguyễn Thị Hồng cho biết, năm 2022 vừa qua, một loạt bài toán khó đặt ra cho ngành ngân hàng.

Làm thế nào để điều hành chính sách tín dụng hỗ trợ tăng trưởng kinh tế và phải bảo đảm an toàn hệ thống?

Làm thế nào ổn định được thị trường ngoại hối khi nền kinh tế của ta có độ mở cửa lớn, đồng USD tăng giá mạnh…?

Theo Thống đốc, trong bối cảnh khó khăn đó, ngành Ngân hàng đã nhận được sự quan tâm sâu sắc của các cấp lãnh đạo Đảng, Quốc hội, Chính phủ, đặc biệt là sự chỉ đạo sát sao của Thủ tướng Chính phủ; sự phối chặt chẽ của các bộ, ban, ngành, địa phương; sự đồng hành của doanh nghiệp và người dân; sự vào cuộc trách nhiệm của các đơn vị trong hệ thống NHNN cùng các tổ chức tín dụng, năm 2022 ngành ngân hàng đã có những đóng góp quan trọng, góp phần củng cố nền tảng vĩ mô.

Cụ thể, góp phần kiểm soát lạm phát ở mức thấp (bình quân 3,2%), tăng trưởng kinh tế phục hồi ở mức cao (khoảng 8%). Thị trường tiền tệ, ngoại hối cơ bản ổn định; biến động tỉ giá VND khoảng 3,8%, mặt bằng lãi suất tăng khoảng gần 1%/năm, thấp hơn nhiều so với các nước trên thế giới và khu vực.

Ngày 10/11/2022, Bộ Tài chính Hoa Kỳ đã ban hành báo cáo về “Chính sách kinh tế vĩ mô và ngoại hối của các đối tác thương mại lớn của Hoa Kỳ” (Báo cáo). Theo Báo cáo, Bộ Tài chính Hoa Kỳ đã đưa Việt Nam ra khỏi danh sách giám sát về thao túng tiền tệ. Trước đó, tại chuyến thăm, làm việc đến Việt Nam ngày 3/10/2022, Bộ Tài chính Hoa Kỳ đã đánh giá cao công tác điều hành chính sách tiền tệ, tỉ giá của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam trong bối cảnh kinh tế toàn cầu vẫn đang đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức.

Theo Thống đốc Nguyễn Thị Hồng, kết quả năm 2022 cho thấy, sự ứng phó linh hoạt trên cơ sở bám sát diễn biến tình hình, cân nhắc thời điểm, liều lượng phù hợp của từng công cụ, giải pháp đã có thể hóa giải các bài toán khó nêu trên.

Phát biểu chỉ đạo hội nghị, Thủ tướng ghi nhận và biểu dương sự nỗ lực, quyết tâm cao, triển khai hiệu quả các giải pháp, nhiệm vụ đề ra và kết quả đạt được của ngành ngân hàng trong năm 2022 đã đóng góp tích cực vào những thành tựu và kết quả khá toàn diện của đất nước. Ngành Ngân hàng là lĩnh vực đặc thù, nhạy cảm, liên quan tới toàn dân, tới tất cả các doanh nghiệp. Ngân hàng phát triển được là nhờ sự phát triển của doanh nghiệp, nhờ sự ấm no, hạnh phúc của Nhân dân và ngược lại, ngân hàng phát triển cũng mang lại lợi ích cho người dân, doanh nghiệp.

Nhấn mạnh một số kết quả nổi bật của ngành Ngân hàng, Thủ tướng đánh giá, trước những diễn biến phức tạp, khó lường của tình hình thế giới, đặc biệt là sức ép lạm phát tăng cao và sự lên giá của các đồng tiền chủ chốt, NHNN đã điều hành chính sách tiền tệ chắc chắn, chủ động, linh hoạt và phối hợp hài hòa, hợp lý, hiệu quả với chính sách tài khóa, các chính sách vĩ mô khác, góp phần kiểm soát lạm phát và duy trì ổn định kinh tế vĩ mô, thúc đẩy tăng trưởng.

Theo thống kê, đến ngày 19/12/2022, tín dụng toàn nền kinh tế đạt khoảng 11,75 triệu tỷ đồng, tăng 12,54% so với cuối năm 2021; dư nợ tín dụng đối với 23 chương trình tín dụng chính sách của Ngân hàng Chính sách xã hội đến ngày 30/11/2022 đạt 279.732 tỷ đồng, tăng 12,81% so với năm 2021 với hơn 6,4 triệu khách hàng còn dư nợ.

Bên cạnh đó, NHNN đã chú trọng rà soát, hoàn thiện thể chế về tiền tệ và ngân hàng bảo đảm tiến độ và chất lượng: hoàn thiện, trình Quốc hội thông qua Luật Phòng, chống rửa tiền; khẩn trương xây dựng, trình Chính phủ phê duyệt đề án cơ cấu lại hệ thống các tổ chức tín dụng gắn với xử lý nợ xấu giai đoạn 2021 - 2025; hoàn thiện trình Chính phủ đề nghị xây dựng Luật Các tổ chức tín dụng (sửa đổi) theo hướng nâng cao bảo đảm an ninh, an toàn hệ thống, tăng cường thanh tra, kiểm tra, giám sát, minh bạch hóa thị trường, chống sở hữu chéo, lợi ích nhóm để phát hiện sớm các dấu hiệu vi phạm và phòng ngừa rủi ro của các tổ chức tín dụng một cách kịp thời, hiệu quả, bảo đảm thị trường hoạt động an toàn, lành mạnh theo đúng quy luật của thị trường.

Bên cạnh những kết quả ngành Ngân hàng đã đạt được trong năm qua, Thủ tướng đã chỉ ra một số tồn tại, hạn chế mà ngành Ngân hàng cần khắc phục, cố gắng hơn nữa. Cụ thể về công tác nghiên cứu, nắm bắt tình hình để có phản ứng chính sách kịp thời; công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát; hỗ trợ, phối hợp giữa các chính sách, giữa các ngân hàng thương mại; hoạt động của các tổ chức tín dụng ngăn ngừa rủi ro; nỗ lực hơn nữa trong chuyển đổi số ngành Ngân hàng…

 Kiểm soát lạm phát, thúc đẩy tăng trưởng

Năm 2023, dự báo tình hình quốc tế, trong nước có những thuận lợi, cơ hội và khó khăn, thách thức đan xen, nhưng khó khăn, thách thức nhiều hơn. Thủ tướng cơ bản đồng ý với báo cáo của NHNN và ý kiến của các đại biểu về các nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm năm 2023, đồng thời lưu ý thêm một số nội dung trọng tâm:

- NHNN cần bám sát chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành, địa phương thực hiện tốt các nhiệm vụ, giải pháp phát triển kinh tế - xã hội. Tiếp tục ưu tiên giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, thúc đẩy tăng trưởng, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế.

- Mục tiêu cao nhất với ngành ngân hàng trong năm nay và tiếp theo là bảo đảm an ninh tiền tệ, an toàn hệ thống; bảo đảm công khai, minh bạch, phát triển lành mạnh, an toàn, bền vững, bảo đảm quyền và và lợi ích hợp pháp, chính đáng của người dân, doanh nghiệp, các chủ thể liên quan; bảo đảm thanh khoản thông suốt của hệ thống ngân hàng trong bất cứ tình huống nào.

- Điều hành cân bằng, hợp lý giữa tỉ giá với lãi suất, giữa kiểm soát lạm phát với thúc đẩy tăng trưởng, giữa lãi suất và lạm phát, vừa bảo đảm thanh khoản, tăng trưởng tín dụng hợp lý, hiệu quả, an toàn hệ thống ngân hàng và an ninh tài chính, tiền tệ, vừa góp phần tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh; kiên quyết không để thiếu vốn cho nhu cầu vốn chính đáng của người dân và doanh nghiệp.

- Tăng cường, củng cố công tác thanh tra, giám sát; đẩy mạnh cơ cấu lại hệ thống các tổ chức tín dụng, gắn với xử lý nợ xấu, xử lý các tổ chức tín dụng yếu kém; thúc đẩy mạnh mẽ chuyển đổi số gắn với nâng cao chất lượng dịch vụ, bảo đảm an ninh, an toàn và bảo đảm quyền, lợi ích chính đáng, hợp pháp của người dân và doanh nghiệp; chú trọng phát triển tín dụng xanh, kinh tế số, kinh tế tuần hoàn, thúc đẩy đổi mới sáng tạo và hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ.

Về nhiệm vụ cụ thể, Thủ tướng yêu cầu NHNN tiếp tục điều hành chắc chắn, chủ động, linh hoạt các công cụ chính sách tiền tệ, phối hợp chặt chẽ với chính sách tài khóa và các chính sách khác nhằm góp phần kiểm soát lạm phát, giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế; ổn định thị trường tiền tệ, ngoại hối và bảo đảm an toàn hệ thống ngân hàng; điều tiết tiền tệ hợp lý, điều hành lãi suất, tỉ giá phù hợp với tình hình thị trường, diễn biến kinh tế vĩ mô và mục tiêu chính sách tiền tệ. Tăng cường năng lực phân tích, dự báo, tham mưu kịp thời, ứng phó linh hoạt với diễn biến tình hình quốc tế, trong nước, có đối sách phù hợp, hiệu quả, không để bị động, bất ngờ.

Tiếp tục hoàn thiện thể chế, cơ chế, chính sách về tiền tệ ngân hàng để tạo hành lang pháp lý đồng bộ, thúc đẩy thị trường tiền tệ, tín dụng và hoạt động ngân hàng phát triển an toàn, lành mạnh, hiệu quả, bền vững, khắc phục các sơ hở, hạn chế bất cập ảnh hưởng đến an toàn hệ thống. Các ngân hàng thương mại cần tích cực tham gia công tác này bằng việc chỉ ra các khó khăn, vướng mắc về thể chế, cơ chế, chính sách từ thực tiễn hoạt động để các cấp có thẩm quyền xử lý. Nghiên cứu, tiếp thu kinh nghiệm quốc tế phù hợp với điều kiện, hoàn cảnh của Việt Nam là nước đang phát triển, nền kinh tế đang chuyển đổi.

Triển khai có hiệu quả các cơ chế, chính sách tín dụng góp phần hỗ trợ, tháo gỡ khó khăn cho người dân, doanh nghiệp, thúc đẩy phát triển sản xuất kinh doanh, đổi mới sáng tạo, nhất là doanh nghiệp vừa và nhỏ, siêu nhỏ; phấn đấu đi đầu trong cải cách hành chính, đặc biệt là đơn giản hóa các quy trình, thủ tục về tín dụng, ngân hàng, tạo thuận lợi cho các tổ chức tín dụng hoạt động an toàn, lành mạnh, hiệu quả; hỗ trợ doanh nghiệp, người dân ngày càng dễ tiếp cận hơn với dịch vụ ngân hàng.

Kịp thời phối hợp với các bộ, ngành tháo gỡ các khó khăn, bất cập để triển khai có hiệu quả chương trình hỗ trợ lãi suất từ nguồn ngân sách Nhà nước theo Nghị định số 31/2022/NĐ-CP ngày 20/5/2022 của Chính phủ và các chương trình mục tiêu quốc gia. Sớm hoàn thiện, trình Chính phủ đề xuất sửa đổi, bổ sung Nghị định 31/2022/NĐ-CP nhằm tháo gỡ các khó khăn, bất cập.

Chỉ đạo các tổ chức tín dụng tiết giảm chi phí hoạt động để có điều kiện giảm lãi suất cho vay; tập trung tín dụng vào sản xuất kinh doanh, đặc biệt là các lĩnh vực ưu tiên; kiểm soát tín dụng các lĩnh vực rủi ro. Triển khai quyết liệt, hiệu quả đề án cơ cấu lại hệ thống các tổ chức tín dụng gắn với xử lý nợ xấu giai đoạn 2021 - 2025; xử lý các tổ chức tín dụng yếu kém trên cơ sở đặt lợi ích chung lên trên và hài hòa lợi ích, chia sẻ rủi ro giữa các chủ thể. Củng cố, tăng cường, nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác thanh tra, giám sát.

Để đạt được các mục tiêu, ngành Ngân hàng cần nỗ lực giữ vững vị trí đi đầu trong chuyển đổi số, đáp ứng kịp thời các nhu cầu của nền kinh tế. Thủ tướng đã yêu cầu các cơ quan phấn đấu "phủ sóng" toàn bộ 266 thôn bản trên toàn quốc còn thiếu điện, thiếu sóng viễn thông trong năm 2023, ngành Ngân hàng cũng cần nỗ lực tham gia thúc đẩy quá trình chuyển đổi số tại các địa điểm này, cố gắng mỗi người dân có 1 tài khoản ngân hàng.

Cùng với đó, chủ động, tích cực hợp tác và hội nhập quốc tế trong lĩnh vực tiền tệ, ngân hàng; tranh thủ sự ủng hộ của các quốc gia, tổ chức tài chính quốc tế, góp phần nâng cao vị thế, uy tín của Việt Nam trên trường quốc tế. Tiếp tục thực hiện tốt công tác truyền thông, góp phần củng cố niềm tin và sự đồng thuận trong xã hội đối với chính sách kinh tế vĩ mô của Chính phủ và điều hành chính sách tiền tệ, tín dụng, ngân hàng của NHNN. Tăng cường đào tạo, nâng cao hơn nữa trình độ, năng lực, phẩm chất, đạo đức của đội ngũ nhân lực ngành ngân hàng.

Với vai trò là huyết mạch của nền kinh tế, nhiệm vụ đặt ra đối với ngành Ngân hàng trong năm 2023 và thời gian tới là rất nặng nề nhưng cũng rất vẻ vang, Thủ tướng tin tưởng rằng với sự đoàn kết, thống nhất và quyết tâm cao, ngành Ngân hàng sẽ tiếp tục phát huy những thành tựu đã đạt được, nỗ lực vượt qua những khó khăn, thử thách, phấn đấu hoàn thành xuất sắc các nhiệm vụ, trọng trách được Đảng, Nhà nước và Nhân dân giao phó.

Tại hội nghị, Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng thay mặt Bán Cán sự Đảng, Ban Lãnh đạo NHNN nghiêm túc tiếp thu chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ. Đối với những tồn tại hạn chế, những vấn đề cần quan tâm mà Thủ tướng Chính phủ đã chỉ ra và giao nhiệm vụ cho ngành Ngân hàng, trong thời gian tới, Ban Cán sự Đảng, Ban Lãnh đạo NHNN xin nghiêm túc tiếp thu để triển khai ngay sau hội nghị này. Đồng thời, khẳng định các đơn vị trong hệ thống ngành Ngân hàng sẽ triển khai quyết liệt, có hiệu quả các mục tiêu, nhiệm vụ năm 2023.

Để hài hòa các mục tiêu điều hành trong tổng thể chung của nền kinh tế, nhiệm vụ đặt ra cho ngành Ngân hàng trong năm 2023 được xác định là vô cùng khó khăn, nặng nề, mong tất cả các đồng chí lãnh đạo, các tập thể, cá nhân trong ngành Ngân hàng tiếp tục phát huy mạnh mẽ những thành tựu đạt được, quyết tâm biến thách thức thành cơ hội để cùng phấn đấu hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, mục tiêu mà Đảng, Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ giao cho ngành Ngân hàng trong thời gian tới - Thống đốc chia sẻ.

Những nhiệm vụ ngành Ngân hàng cần triển khai

- Các đơn vị thuộc NHNN: Thủ trưởng các đơn vị cần nêu cao tinh thần trách nhiệm, vai trò của người đứng đầu đơn vị trong tổ chức thực hiện nhiệm vụ được giao, thường xuyên theo dõi sát diễn biến, tình hình trong lĩnh vực được giao phụ trách để chủ động tham mưu, đề xuất cho Ban Lãnh đạo NHNN các biện pháp chỉ đạo, điều hành kịp thời nhằm hoàn thành các mục tiêu, nhiệm vụ đề ra, tạo điều kiện cho các tổ chức tín dụng (TCTD) hoạt động an toàn, lành mạnh, hiệu quả, góp phần thúc đẩy phục hồi, tăng trưởng kinh tế; sớm hoàn thiện Chỉ thị của NHNN để ban hành và triển khai thực hiện ngay sau khi Chính phủ ban hành Nghị quyết 01 về các giải pháp phát triển kinh tế - xã hội năm 2023.

- Đối với các TCTD: Chủ tịch Hội đồng quản trị, Hội đồng thành viên và Tổng Giám đốc, Giám đốc các TCTD nâng cao tinh thần, ý thức trách nhiệm trong chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ kinh doanh của tổ chức mình theo đúng chủ trương của Chính phủ và định hướng điều hành của chính sách tiền tệ, đặc biệt phải đảm bảo tuân thủ các quy định của pháp luật.

- Tập trung đáp ứng tốt nhu cầu tiền mặt, thanh toán, tín dụng của người dân, doanh nghiệp, đảm bảo mọi hoạt động ngân hàng diễn ra an toàn, thông suốt, phục vụ Nhân dân đón Tết; không tổ chức chúc Tết, tặng quà các đơn vị, Lãnh đạo NHNN. Kết thúc kỳ nghỉ Tết, các đơn vị tập trung triển khai thực hiện ngay các kế hoạch, nhiệm vụ được giao, đảm bảo đáp ứng tốt nhu cầu vốn tín dụng, dịch vụ ngân hàng ngay từ những tháng đầu năm.