Tổng Bí thư: Thế hệ trẻ Việt Nam cần tự tin bước ra thế giới

Trong bài viết Tương lai cho thế hệ vươn mình nhân dịp 26/3, Tổng Bí thư Tô Lâm nhắc lại trong suốt tiến trình lịch sử, thanh niên - thế hệ trẻ luôn giữ vị trí quan trọng, được ví như rường cột quyết định sự hưng thịnh của dân tộc. Giai đoạn hiện nay, vai trò của thanh niên càng trở nên quan trọng. Thanh niên "là trụ cột đưa đất nước vững bước vào kỷ nguyên mới", là nguồn lực chủ yếu để xây dựng và phát triển lực lượng sản xuất mới, đồng thời là đội ngũ tiên phong tham gia các lĩnh vực mới. Sự trưởng thành, bền vững, thậm chí vận mệnh của đất nước "phụ thuộc rất nhiều vào lực lượng thanh niên và thế hệ trẻ".

Ông nhấn mạnh thế hệ trẻ Việt Nam từ "quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh" trong kháng chiến đến những thành tựu học thuật, thể thao, văn hóa hiện tại, đang khẳng định vị thế quốc gia. Song chất lượng nguồn nhân lực vẫn là thách thức, đặc biệt về sáng tạo, năng suất, kỹ năng và ngoại ngữ, khi năng suất lao động còn rất thấp so với khu vực và thế giới. Việt Nam đã nằm trong nhóm 34 nền kinh tế lớn nhất thế giới, nhưng năng suất lao động vẫn đứng thứ 117/181 nước/vùng lãnh thổ được thống kê, chỉ tương đương 11,4% so với Singapore, bằng 35,4% của Malaysia, chưa kể các quốc gia phát triển khác.

Thêm vào đó, Việt Nam đang ở cuối giai đoạn dân số vàng, đối mặt với già hóa nhanh chóng. Trong bối cảnh toàn cầu hóa, bản sắc văn hóa dân tộc và các giá trị đạo đức, đoàn kết cũng đứng trước nguy cơ mai một, tình trạng tội phạm trẻ hóa diễn biến phức tạp.

Thế giới đang bước vào thời kỳ phát triển đột phá "chưa từng có" về công nghệ và khoa học kỹ thuật. Sự phát triển nhanh chóng và mạnh mẽ của trí tuệ nhân tạo, công nghệ sinh học, dữ liệu lớn và tự động hóa đang định hình mạnh mẽ, nhanh chóng cách thức làm việc, sinh hoạt và giao tiếp toàn cầu. Điều này đòi hỏi mỗi quốc gia, trong đó có Việt Nam phải chuẩn bị kỹ lưỡng một thế hệ trẻ đáp ứng những tiêu chuẩn khắt khe về nguồn nhân lực để hội nhập và phát triển bền vững.

Theo Tổng Bí thư, về mặt trí tuệ, thế hệ trẻ Việt Nam ngày nay cần hơn bao giờ hết khả năng sáng tạo, tư duy phản biện và kỹ năng xử lý nhanh chóng những thay đổi về công nghệ. Thanh niên phải được đào tạo để trở thành những người tiên phong trong việc làm chủ công nghệ mới, có đủ năng lực nghiên cứu, phát triển và ứng dụng thành tựu tiên tiến nhất vào thực tiễn. Đồng thời, thế hệ trẻ cần có tư duy toàn cầu, khả năng giao tiếp quốc tế và kỹ năng ngoại ngữ vượt trội để chủ động hội nhập vào môi trường quốc tế, cạnh tranh công bằng và hiệu quả với bạn bè thế giới.

"Với mục tiêu trở thành nước phát triển, thu nhập cao vào năm 2045, Việt Nam đòi hỏi một thế hệ trẻ không chỉ ưu tú về trí tuệ, mà còn vượt trội về thể chất", Tổng Bí thư viết. Thể chất khỏe mạnh và bản lĩnh vững vàng là điều kiện không thể thiếu để thế hệ trẻ có thể thích nghi và phát triển trong môi trường toàn cầu cạnh tranh ngày càng khốc liệt.

Ngoài ra, thế hệ trẻ phải bồi dưỡng, gìn giữ và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc để xây dựng một thế hệ đủ năng lực, nhân cách đóng góp tích cực vào sự phát triển chung của xã hội và thế giới. Việt Nam cần học tập và áp dụng linh hoạt những bài học quốc tế để xây dựng thế hệ thanh niên xuất sắc, đảm bảo đất nước vững bước phát triển trong kỷ nguyên mới.

Ưu tiên chiến lược phát triển thế hệ trẻ

Tổng Bí thư nhấn mạnh từ nay đến năm 2045 còn 20 năm, những em bé được sinh ra bây giờ sẽ là lớp thanh thiếu niên của thế hệ mới, là chủ nhân tương lai của đất nước Việt Nam phát triển hưng thịnh. Vì vậy, định hướng phát triển thế hệ trẻ sẽ trở thành ưu tiên chiến lược.

Trước hết, giáo dục và đào tạo cần được đầu tư mạnh mẽ nhằm phát triển trí tuệ và tri thức. Hệ thống giáo dục được đổi mới sâu rộng, tập trung phát triển các kỹ năng sáng tạo, STEM (khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học), ngoại ngữ, kỹ năng số và công nghệ hiện đại. Để xây dựng lực lượng tinh hoa, đất nước cũng cần có các chính sách đặc biệt để thu hút nhân tài trẻ trở về từ nước ngoài, xây dựng đội ngũ nhân lực có khả năng cạnh tranh toàn cầu.

Song song với phát triển trí tuệ và văn hóa, nâng cao sức khỏe và thể chất cho người Việt là mục tiêu quan trọng. Đến năm 2045, chiều cao trung bình của thanh niên Việt Nam cần đạt ngang bằng các nước phát triển trong khu vực.

Việt Nam cũng sẽ duy trì cơ cấu dân số hợp lý, tận dụng hiệu quả giai đoạn dân số vàng trước khi bước vào thời kỳ dân số già. Nhà nước sẽ chú trọng hỗ trợ các gia đình trẻ, khuyến khích mức sinh thay thế và tạo thuận lợi để giới trẻ tham gia vào các lĩnh vực then chốt như chuyển đổi số, kinh tế xanh và các dự án văn hóa mang tầm quốc gia.

Tổng Bí thư khẳng định để đạt được những mục tiêu này, Đảng và Nhà nước sẽ đầu tư mạnh mẽ và toàn diện nguồn lực, tạo điều kiện tốt nhất cho sự phát triển của thế hệ trẻ, đặc biệt là "thế hệ vươn mình". Giáo dục, đào tạo, thể thao, văn hóa và chính sách dân số sẽ là những ưu tiên hàng đầu trong chiến lược phát triển quốc gia.

Đồng thời, các chính sách đặc thù sẽ được xây dựng để phát huy vai trò tiên phong của thanh niên trong lao động sản xuất, tham gia vào cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, nghiên cứu và ứng dụng công nghệ, thúc đẩy chuyển đổi số quốc gia, khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo.

Tổng Bí thư mong muốn mọi thanh niên Việt Nam chủ động học tập, rèn luyện và không ngừng phấn đấu để khẳng định bản thân. "Thế hệ trẻ cần tự tin bước ra thế giới, với hành trang là tri thức sâu rộng, thể chất khỏe mạnh, tâm hồn giàu bản sắc văn hóa Việt Nam", Tổng Bí thư nhắn nhủ.