Xử lý nửa vời với những sai phạm của Công viên Ozo trong Vườn Quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng

Sơ lược về sai phạm của Công viên Ozo.

Ngày 18/12/2018, Hợp đồng Số: 02/2018/HĐ-MTR giữa Ban quản lý VQG PN-KB và Công ty TNHH Du lịch Phong Nha Heritage về việc cho thuê môi trường rừng (MTR) kinh doanh du lịch sinh thái khu vực rừng Gáo - hang Ô Rô (Công viên Ozo). Hợp đồng căn cứ theo Quyết định Số: 4377/QĐ-UBND ngày 14/12/2018 của UBND tỉnh Quảng Bình về việc phê duyệt Đề án cho thuê MTR khu vực rừng Gáo - hang Ô Rô tại VQG PN-KB.

Đến cuối tháng 4/2019, Công viên Ozo chính thức đi vào hoạt động. Vậy mà, từ khi khởi công đến lúc đi vào hoạt động Công viên Ozo đã có những hành vi vi phạm nghiêm trọng ngay trong VQG PN-KB mà mãi đến bây giờ mới được phát hiện.

Ngày 06/5/2021, đoàn kiểm tra đã cho ra kết quả kiểm tra các dấu hiệu sai phạm tại Công viên Ozo. Đến ngày 13/5/2021, BQL VQG PN-KB đã có Báo cáo Số: 334/BC-VQG về các sai phạm của Công ty TNHH Du lịch Phong Nha Heritage tại Công viên Ozo với lãnh đạo và UBND tỉnh Quảng Bình.

Tại báo cáo nêu rõ việc tự ý đắp đập, ngăn dòng chảy tự nhiên của suối Ozo nhằm làm dâng cao mực nước để tổ chức các hoạt động vui chơi, giải trí, phục vụ du lịch sinh thái tại Công viên Ozo, ảnh hưởng đến cảnh quan, môi trường, động vật thủy sinh trong khu vực, vi phạm quy định tại Khoản 7, Điều 9 Luật Lâm nghiệp.

Đặc biệt, hành vi lấn chiếm, sử dụng 41,216 m² rừng Phòng hộ đầu nguồn (nằm ngoài diện tích cho thuê MTR) để xây dựng các hạng mục, công trình phục vụ kinh doanh du lịch sinh thái tại Công viên Ozo như: “Bãi đỗ xe với diện tích 2.796 m²; Khu vực xây dựng các hạng mục, công trình (nhà chòi, nhà bếp, nhà vệ sinh, đường đi xe đạp địa hình, đường sàn đi bộ bằng gỗ,…) với diện tích là 38.420 m². Còn lại 1.837,32 m² là xây dựng các hạng mục công trình, trong đó có 3 nhà vệ sinh được xây dựng bằng bê tông kiên cố với diện tích 210,65 m².

Ngoài ra, còn có một số hành vi làm ảnh hưởng đến môi trường. Như việc công tác vệ sinh môi trường, thu gom, xử lý rác thải, nước thải tại Công viên Ozo chưa đảm bảo. Vẫn còn các vật liệu làm bằng tre, nứa đã hư hỏng để lâu ngày không được thu gom, xử lý còn để tập kết hai bên bờ suối và dọc các lối đi. Một số khu vực, điểm sơ chế thức ăn (đặc biệt là khu vực nhà bếp) còn thải nước thải trực tiếp ra môi trường, gây nguy cơ ô nhiễm môi trường….

Ngày 01/7/2021, Hạt Kiểm lâm VQG PN-KB đã lập Biên bản VPHC đối với Công ty TNHH Du lịch Phong Nha Heritage về các hành vi vi phạm quy định tại Nghị định số 35/2019/NĐ-CP ngày 25/4/2019 của Chính phủ quy định xử phạt VPHC trong lĩnh vực Lâm nghiệp.

Những phát biểu và hành động mang tính thời cuộc.

Để hiểu rõ hơn về việc xử lý những hành vi vi phạm của Công viên Ozo, phóng viên Tạp chí Doanh nghiệp và Thương hiệu đã có buổi làm việc với BQL VQG PN-KB.

Tại đây, ông Phạm Hồng Thái - Giám đốc BQL VQG PN-KB cho biết: “Để đảm bảo về nguyên tắc pháp luật thì trên tinh thần sai đâu sửa đó, việc có dấu hiệu sai phạm mà chưa xử lý thì phải xử lý theo đúng quy định của pháp luật, sai đến đâu xử lý đến đó. Sai phạm chưa đủ để xử lý hình sự thì sẽ xử lý về mặt hành chính.”

Ngày 10/8/2021, tại BQL VQG PN-KB đã tổ chức họp Liên ngành (Thống nhất biện pháp xử lý các hành vi vi phạm của Công ty TNHH Du lịch Phong Nha Heritage tại Khu Du lịch sinh thái rừng Gáo - hang Ô rô).

Tại buổi họp Liên ngành ngoài đại diện của BQL VQG Phong Nha - Kẻ Bàng còn có đại diện Sở Tư pháp tỉnh Quảng Bình; đại diện Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Quảng Bình; đại diện Chi cục Kiểm lâm Quảng Bình và đại diện Hạt Kiểm lâm VQG PN-KB. Trong quá trình họp Liên ngành đã thống nhất việc BQL VQG PN-KB hỗ trợ kinh phí để Chi cục Kiểm lâm Quảng Bình thực hiện việc trưng cầu giám định.

Ngoài ra, giao Hạt Kiểm lâm VQG PN-KB thường xuyên phối hợp chặt chẽ với Chi cục Kiểm lâm trong việc thực hiện các biện pháp kiểm tra, xác minh làm căn cứ xử lý vụ việc theo đúng quy định; tuân thủ sự chỉ đạo, hướng dẫn của Chi cục Kiểm lâm về mặt nghiệp vụ; thường xuyên theo dõi diễn biến rừng và đất lâm nghiệp trên địa bàn, thực hiện chức năng báo cáo theo đúng quy định của pháp luật; thường xuyên theo dõi, giám sát các hoạt động của Công ty TNHH Du lịch Phong Nha Heritage tại Khu Du lịch sinh thái khu vực rừng Gáo - hang Ô Rô.

Đến ngày 24/8/2021, Chi cục Kiểm lâm Quảng Bình và BQL VQG PN-KB nhận được Kết luận giám định Số 123/KLGĐ - PVTTB về “Kết luận giám định rừng và đất lâm nghiệp bị tác động Tại khu vực Công viên Ozo tại khoảnh 1, tiểu khu 253, xã Tân Trạch, huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình. Kết luận giám định được Phân viện điều tra, quy hoạch rừng Trung Trung Bộ thuộc Viện điều tra quy hoạch rừng thực hiện.

Phân viện điều tra, quy hoạch rừng Trung Trung Bộ có kết luận giám định về diện tích rừng và đất lâm nghiệp bị tác động là 54.520 m². Trong đó, trong khu vực thuê MTR là 13.710 m² là rừng tự nhiên có trạng thái rừng Trung bình, thời điểm bị tác động tháng 5 năm 2019, trạng thái rừng không thay đổi sau tác động.

Ngoài khu vực thuê MTR là 40.810 m², bao gồm. Diện tích rừng tự nhiên có trạng thái rừng Trung bình là 36.080 m² thời điểm bị tác động tháng 5 năm 2019, trạng thái rừng không thay đổi sau tác động. Diện tích núi đất (DT1) (Đất trống) là 4.730 m2 thời điểm tác động tháng 2 đến tháng 6 năm 2019, không thay đổi trạng thái sau tác động.

Ngay sau khi có được Kết luận giám định Số 123/KLGĐ - PVTTB, Hạt Kiểm lâm VQG PN-KB đã triển khai lập Biên bản xác minh tình tiết vụ việc vi phạm hành chính Số: 338/BB-XM, ngày 26/8/2021.

Theo ông Phạm Văn Tân - Hạt trưởng Hạt Kiểm lâm VQG PN-KB thì: “Diện tích rừng nhỏ lại so với kết quả trước đây của Đoàn kiểm tra Hạt Kiểm lâm VQG Phong Nha - Kẻ Bàng, nhưng cơ bản cũng giống nhau. Nhưng ngoài ra, trong kết quả giám định có phần đất trống. Nên Kiểm lâm không thể xử lý đối với diện tích đất, kể cả đất lâm nghiệp. Việc này Kiểm lâm chỉ tham mưu và chuyển hồ sơ cho chính quyền địa phương xử lý.”

Xử lý nửa vời

Ông Tân cho biết: “Với lý do không thể ra được Quyết định xử phạt vì diễn biến của dịch bệnh Covid - 19 nên bị kéo dài, làm cho việc xử lý vi phạm bị quá thời hiệu. Việc xử lý vi phạm hành chính không thể xử lý được nên Kiểm lâm VQG PN-KB sẽ tham mưu tiếp để xử về mặt bổ sung là khắc phục lại hiện trạng (khắc phục hậu quả), đó là tháo dỡ và trả lại nguyên hiện trạng ban đầu trên diện tích mà Công viên Ozo vi phạm.”

Ngày 26/8/2021, Hạt Kiểm lâm VQG PN-KB đã có Báo cáo số: 339/HKL “Báo cáo về việc chuyển hồ sơ vụ VPHC để ra Quyết định xử phạt theo thẩm quyền” được gửi cho UBND huyện Bố Trạch.

Tại Báo cáo có nêu rõ: “Căn cứ  theo kết quả Giám định tư pháp số 123/KLGĐ-PVTTB ngày 24/8/2021 của Phân viện điều tra, quy hoạch rừng TTB, Chi cục Kiểm lâm tỉnh đã xác định Công ty TNHH Du lịch Phong Nha Heritage đã thực hiện hành vi lấn, chiếm rừng phòng hộ với diện tích 36.080 m2 quy định tại Nghị định số 35/2019/NĐ-CP ngày 24/5/2019 của Chính phủ quy định xử phạt VPHC trong lĩnh vực Lâm nghiệp (thấp hơn so với diện tích ban đầu theo hồ sơ của Hạt Kiểm lâm VQG PN-KB lập) và hành vi lấn chiếm đất rừng phòng hộ với diện tích 4.730 m2 quy định tại Nghị định số 91/2019/NĐ-CP ngày 19/11/2019 của Chính phủ về xử phạt VPHC trong lĩnh vực Đất đai. Hạt Kiểm lâm VQG Phong Nha - Kẻ Bàng báo cáo và chuyển hồ sơ vụ vi phạm, đề nghị UBND huyện ra quyết định xử phạt theo đúng thẩm quyền.”

Tuy nhiên, đến thời điểm hiện tại vẫn chưa có Quyết định xử phạt VPHC hoặc Quyết định áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả nào được ban hành.

Ngoài ra, theo nguồn tin PV có được, áp theo quy định của Pháp luật thì việc vi phạm của Công viên Ozo có mức xử phạt về VPHC trên 100 triệu.

Trình tự, thủ tục giải quyết vụ vi phạm có đảm bảo đúng theo quy định của Luật xử lý VPHC hay không? Việc xử lý này có vướng mắc như đã trình bày hay còn có những lý do khác ở phía sau?

Vì vậy, để bảo tồn những giá trị vốn có của VQG PN-KB, cần sự chỉ đạo quyết liệt của các cấp lãnh đạo tỉnh và các Sở, Ban ngành liên quan. Xác định rõ trách nhiệm trong việc để xảy ra những hành vi vi phạm nghiêm trọng trong VQG PN-KB, xử lý nghiêm những sai phạm của Công viên Ozo nhằm cũng cố niềm tin cũng như nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh du lịch trong VQG PN-KB, cao hơn nữa là bảo đảm sự nghiêm minh trong chấp hành pháp luật của mọi cá nhân, cơ quan tổ chức.