Lạ kỳ dừa núi cho rượu: Hễ khách đến nhà, đàn bà cũng trèo lên lấy rượu

19:56 | 04/09/2019

DNTH: Đến các bản làng của người Cơ Tu, du khách được dân làng tiếp đón rất nồng hậu và không thể thiếu chén rượu tavak (tavak giống như cây dừa, người Kinh gọi là “dừa núi” hay cây đoác).

Đặc biệt, du khách được mục sở thị cảnh phụ nữ Cơ Tu thoăn thoắt trèo lên cây tavak nhanh như con sóc rừng để mang rượu xuống mời khách nếm thử.

la ky dua nui cho ruou: he khach den nha, dan ba cung treo len lay ruou hinh anh 1

Sơn nữ Bhnướch thị Oom đang lấy tavak trên cây.

Đặc sản mang tên núi rừng

Theo Quốc lộ 14G, lên dốc Kiền hướng về thôn RaVăh, xã Ating (Đông Giang, Quảng Nam), chúng tôi hỏi thăm đường đến nơi trú ngụ của gia đình “lão bà Cơ Tu”-  chuyên “cất” loại rượu tavak nổi tiếng của  vùng Trường Sơn Đông năm xưa.

Hai bên đường, hoa “phượng núi” nở đỏ thắm núi đồi và đồng bào nơi đây đang rộn ràng mang từng gùi rượu từ rừng về nhà. Một mùi hương men thoang thoảng, kỳ diệu, khiến ong bướm nơi đây cũng ngập ngừng say, bay “chếch choáng”.

Như đoán được ý định chúng tôi, cô Bhnướch thị Oom (45 tuổi), con gái cố già Bnướch Goi (85 tuổi) leo thoăn thoắt  lên những cái thang bằng cây lồ ô dẫn lên  ngọn cây tavak và tháo các ống lồ ô có rượu đổ vào trong cái chai nhựa. Cô  Bhnướch thị Oom mời chúng tôi trèo lên giàn để tham quan cơ sở cất rượu trên cây của mình và nếm thử rượu tavak “tươi”. Rượu màu trắng đục, sủi tăm trong ly, nhìn tựa như rượu sâm banh với vị thơm ngọt, tê tê đầu lưỡi làm chúng tôi lâng lâng, ngây ngất giữa đất trời trên dãyTrường Sơn hoang dã đang độ hè về.

la ky dua nui cho ruou: he khach den nha, dan ba cung treo len lay ruou hinh anh 2

la ky dua nui cho ruou: he khach den nha, dan ba cung treo len lay ruou hinh anh 3

Sơn nữ Bhnướch thị Oom mời người già uống rượu tavak.

Bà cụ Calâu Bếu (85 tuổi, mẹ của  Bhnướch thị Oom) cho chúng tôi nếm thử một ít dung dịch tavak (thứ chưa bỏ vỏ chuồn) có vị ngòn ngọt, thơm dìu dịu, phảng phất mùi hương đường thốt nốt. Lão bà cho biết: “Người Cơ Tu gọi rượu này là “buoh tavak”, người Kinh gọi là rượu đoát. Đó là loại rượu lấy chất dịch thơm, ngọt từ buồng trái của cây tavak, cho lên men trực tiếp, uống rất thơm ngon và bổ dưỡng. Rượu có vị ngọt, đắng nhẹ, là loại rượu không thể thiếu trong các lễ hội, ngày Tết của đồng bào Cơ Tu bao đời trên dãy Trường Sơn.

Bí quyết làm nên rượu quý

la ky dua nui cho ruou: he khach den nha, dan ba cung treo len lay ruou hinh anh 4la ky dua nui cho ruou: he khach den nha, dan ba cung treo len lay ruou hinh anh 2 Các cụ già Cơ Tu nhờ uống rượu Yàng nên được nhiều sức khỏe.

Cô Bhnướch thị Oom cho biết: “Không phải ai cũng có thể làm rượu tavak được. Trước tiên, phải chọn những cụm tavak sống ở gần khe, hố, lựa những cây to, mập mạp để “lấy nước”. Sau khi phát dọn quanh các gốc tavak đã chọn, tuỳ theo cây cao thấp, chúng tôi làm một cái thang bằng cây và dây rừng từ gốc lên đến các buồng trái.

Quy trình sản xuất rượu tavak khá phức tạp và có bí quyết nhà nghề. Thường thường, mỗi cây tavak có bốn, năm buồng, nhưng chỉ chọn buồng có trái lớn cỡ đầu ngón tay cái vì cho nhiều nước và chất lượng tốt nhất. 3 ngày một lần, người ta leo lên gần buồng, dùng dùi cui đẽo bằng cây rừng đập nhẹ xung quanh cuống của buồng trái. Mỗi lần đập khoảng một vài giờ. Sau 4 hoặc 5 lần đập, cắt ngang cuống buồng trái. Sau đó dùng cọng cây môn nước giã giập và bịt ngay đầu mới cắt, bên ngoài bọc bằng lá rừng và buộc lại. Động tác này gọi là “nhử nước”. Tuỳ theo cây, có thể nhử ba hoặc bốn lần mới ra nước, khi thấy mặt vết cắt nhỏ giọt nhanh, đều thì gạt bỏ lớp “chất nhử” và treo một cái can 10 lít để hứng. Có thể dùng ống nhựa, lồ ô, giang … để dẫn nước vào can…”.

la ky dua nui cho ruou: he khach den nha, dan ba cung treo len lay ruou hinh anh 6

Gia đình ông Bnướch Vớt mỗi ngày sản xuất hàng trăm lít rượu tavak để phục vụ các lễ hội, người dân và bán cho khách du lịch.

Chất nước này lúc vừa chảy ra thì hơi trong, thơm và ngọt, hấp dẫn các loại côn trùng như kiến, ong… nên phải đậy kín. Để dung dịch này lên men, người Cơ Tu  dùng vỏ cây chuồn (một loại cây chắc, nặng và có vị  đắng), đập cho mềm rồi bỏ vào can rượu. Tùy theo khẩu vị mà đưa vỏ cây chuồn vào can nhiều hay ít. Muốn rượu có nồng độ cao hơn, vị đắng, thì cho vỏ chuồn nhiều và ngược lại. Khi rượu đã lên men thì nước có màu  trắng đục.

Theo ông Bnướch Vớt cho hay, ông học nghề làm rượu tavak  này từ người bố của ông, đó là già Bnướch Goi. Một cây tavak trưởng thành có thể cho từ 10 đến 15 lít rượu mỗi ngày. Cây có thể cho rượu trong 2-3 tháng, với số lượng khoảng 300 lít. Tavak ra hoa, có trái liên tục nên rượu tavak có thể sản xuất quanh năm, nhưng rượu có chất lượng tốt nhất là vào mùa hè.

Đại gia đình bà Calâu Bếu mỗi ngày sản xuất hàng trăm lít rượu tavak để phục vụ các lễ hội và bán cho khách du lịch. “Nhiều “Tây ba lô”, trên đường du khảo Trường Sơn đã thưởng thức no say loại rượu có ga, uống không đau đầu này và  đặt cho nó biệt danh “Sâm banh tavak”. Và “ta ba lô” cũng bén mùi, sau khi uống thỏa thuê, sẳn sàng mua với giá 20.000 đồng/lít mang về làm quà cho người thân như một loại đặc sản của người Cơ Tu”, bà Calâu Bếu nói.

la ky dua nui cho ruou: he khach den nha, dan ba cung treo len lay ruou hinh anh 7

Núi rừng Đông Giang (Quảng Nam).

Các già làng Cơ Tu cho biết, rượu tavak là rượu của Yàng (tên gọi của vị chúa tể thần linh - ông Trời, theo cách gọi của người dân tộc thiểu số Tây Nguyên) cho, được tiết ra từ những cây tavak vạm vỡ, vững chắc nhằm chống chọi với thiên nhiên khắc nghiệt, cư dân nơi đây bảo rằng đã uống rượu tavak thì không cần ăn cơm vẫn không thấy đói. Trong mâm cơm cúng Yàng trong các lễ hội nhất thiết phải có dâng cúng rượu tavak nhằm cầu mong Yàng ban cho sức khỏe, ấm no, hạnh phúc.

Những người già Cơ Tu nhờ uống rượu tavak nên  nhanh nhẹn, khoẻ mạnh, leo cây như con sóc rừng; các “sơn nữ” Cơ Tu tuy không son phấn nhưng nhờ uống rượu tavak nên có làn da tươi sáng mịn màng, hồng lên bên ánh lửa bập bùng trong những đêm lễ hội.

Theo Tiên Sa (KTNT)

Ý kiến bạn đọc...

Gửi
Hủy

Sữa bột bổ sung tổ yến Vinamilk mới – bố mẹ yên tâm bé hấp thu tốt, bắt kịp đà tăng trưởng

Sản phẩm mới Dielac Grow Plus có Tổ Yến được Vinamilk giới thiệu như giải pháp hữu hiệu giúp cách cải thiện tình trạng suy dinh dưỡng, thấp còi của bé nhờ sự kết hợp của bộ ba dưỡng chất “tổ yến”, “lợi khuẩn” và...

Nông dân thu tiền triệu nhờ đặc sản "tôm bay", dân thành phố lùng mua cũng không có

Cứ mỗi độ hè về món “tôm bay” đã trở thành đặc sản xuất hiện trên bàn ăn của nhiều gia đình. Tại các chợ dân sinh dạo gần đây rộ rao bán các loại châu chấu với giá khá đắt từ 250.000 – 300.000 đồng/kg nhưng nhiều người...

Đà Nẵng: Công nhận 4 sản phẩm thương mại đặc trưng

UBND thành phố vừa có quyết định công nhận các sản phẩm đạt “Sản phẩm thương mại mang tính đặc trưng của thành phố Đà Nẵng năm 2019” - Danang Value 2019. Chứng nhận “Danang Value” nhằm tôn vinh những sản phẩm thương mại mang nét...

Quảng Nam: Đậm đà dư vị nước mắm Cửa Khe Hai Hiền

Nước mắm Cửa Khe (xã Bình Dương, Thăng Bình) là sản phẩm thắm đượm hồn quê, thơm ngon tinh khiết, chỉ được chế biến từ cá cơm than không lẫn với bất kỳ hải sản nào.

Sữa bột trẻ em Vinamilk Dielac Grow Plus có Tổ Yến – Giải pháp dinh dưỡng mới cho trẻ suy dinh dưỡng thấp còi

Với mong muốn mang đến những giải pháp dinh dưỡng tối ưu cho trẻ em, góp phần vào mục tiêu giảm tỷ lệ suy dinh dưỡng của trẻ em Việt Nam, Vinamilk đã cho ra mắt sản phẩm sữa bột “Dielac Grow Plus có Tổ Yến”. Sản phẩm mới này là...

'Dệt' hương cho trà

Chẳng biết tự bao giờ, người Việt Nam có thú uống trà ướp hương hoa. Ðể rồi, nâng chén trà lên, vừa được nhâm nhi hương vị của trà, vừa thưởng thức hương hoa của bốn mùa. Người Hà Nội cầu kỳ trong lối ăn, lối chơi, nên có...

XEM THÊM TIN