Quảng Bình - Miền đất Danh nhân và Di sản

Quảng Bình là thế, rất mộc, rất đời, rất thú vị nhưng rất tiếc là quá ít người hiểu được giá trị vô hình này để khai thác và cảm nhận.

Kỳ I: Du lịch tâm linh – tâm hồn thanh tịnh, cầu sự bình an.

“Bước tới đèo Ngang bóng xế tà

Cỏ cây chen đá, lá chen hoa. 
Lom khom dưới núi tiều vài chú, 
Lác đác bên sông rợ mấy nhà…”

(Bài thơ Qua đèo Ngang – Bà Huyện Thanh Quan)

Qua đoạn thơ trên của Bà Huyện Thanh Quan đã miêu tả cho chúng ta thấy được là một cảnh tượng đẹp, hùng vĩ nhưng hoang sơ và đầy vẻ liêu trai khi đặt chân đến với Quảng Bình. Cũng từ đây cho thấy được vẻ đẹp thơ mộng đầy cuốn hút mà vùng đất Quảng Bình mang đến cho du khách.

Đền Liễu Hạnh Công Chúa

Mở đầu cho chuyến du lịch thưởng ngoạn đầy cuốn hút khi du khách đặt chân đến với Quảng Bình đó là Đèo Ngang cũng là địa giới của 2 tỉnh Hà Tĩnh và Quảng Bình, khi du khách chúng ta theo đường Quốc lộ 1A từ phía bắc đi vào qua hầm đèo Ngang là xã Quảng Đông nằm ở cữa ngõ phía bắc huyện Quảng Trạch, tỉnh Quảng Bình. Là một vị trí có tầm chiến lược về an ninh, quốc phòng, trong thời chiến cũng như trong thời bình. Ngày nay, Quảng Đông đã trở thành một điểm nhấn quan trọng trong nền kinh tế của tỉnh Quảng Bình, đang tràn đầy niềm tin và hy vọng trong tương lai không xa khi đã có các  di tích văn hóa nổi tiếng như: Hoành Sơn Quan, Đền Thánh Mẫu Liễu Hạnh, khu lăng mộ Đại tướng Võ Nguyên Giáp, …. Cùng với những khu kinh tế - cảng biển hòn la, khu du lịch sinh thái Sun Spa – Đảo yến Vũng chùa, Nhà máy nhiệt điện Quảng Trạch, … hoàn thành. Chắc chắn Quảng Đông sẻ trở thành một thành phố công nghiệp – du lịch – dịch vụ hiện đại, một mủi nhọn phát triển kinh tế quan trọng của tỉnh Quảng Bình.

Khi đặt chân vào Quảng Đông cũng là địa đầu Quảng Bình vơi niên đại lập làng cổ xưa ghi chép khoảng 600 năm vào đời Nhà Lê thế kỷ XIV. Sau khi qua hết hầm đèo Ngang khoảng 50m bên phía trái đường là con đường dẫn vào di tích đền Liễu Hạnh công chúa. Đền Liễu Hạnh công chúa ở Đèo Ngang nằm trong cụm di tích-danh thắng Đèo Ngang (Hoành Sơn Quan, lũy Hoàn Vương, đình Vĩnh Sơn, Hòn La…) thuộc địa phận Thôn Vĩnh Sơn, xã Quảng Đông, huyện Quảng Trạch, tỉnh Quảng Bình. Đây là cụm di tích còn tiềm ẩn nhiều khả năng trong việc phát triển kinh tế-xã hội của tỉnh Quảng Bình. Nằm ở điểm cuối phía Nam còn nguyên vẹn về kiến trúc đền thờ Mẫu Liễu Hạnh như tục thờ Mẫu ở Phủ Giầy, Đền thờ như một minh chứng cho sự tích Liễu Hạnh công chúa ở Đèo Ngang, trong truyền thuyết dân gian có từ lâu đời đã trở thành một hình thức sinh hoạt tín ngưỡng văn hóa cộng đồng đối với nhân dân Quảng Bình nói riêng và nhân dân cả nước nói chung. Khi ghé vào đây để thắp nén hương thơm tưởng nhớ, đó cũng như là một cách để du khách tỏ lòng ngưỡng mộ đến Công Chúa Liễu Hạnh đã dành trọn cuộc đời mình để giúp đỡ tha nhân.

Đền Liễu Hạnh công chúa có diện tích 3,8ha. Với tổng thể chia ra làm 3 điện. Từ ngoài bước vào là Hạ điện ở Hạ điện có 3 ban thờ. (Ban chính điện thờ Vua cha Ngọc Hoàng; Nam tào bắc đẩu; Ngũ vị tiên ông; Tam vị thánh hoàng; Hội đồng các quan (ban giúp việc) – Ban bên phải (từ ngoài vào) thờ Trần triều (Vua Trần) – Ban bên trái thờ Chúa sơn trang). Cũng trong khuôn viên ở Hạ điện, phía phải Hạ điện (từ ngoài vào, nằm hướng Bắc) ở đây lập một ban thờ riêng thờ Thánh mẫu cửu trung thiên (Mẫu cai quản 9 tầng trời); Tiếp đến phía sau Hạ điện là Trung điện nơi thờ Tam tòa Thánh Mẫu ; Sau Trung điện sẽ là Thượng điện, nơi đây là điện cổ xưa nhất còn lại của Đền Liễu Hạnh công chúa. Thượng điện cũng là nơi uy nghiêm thờ Tiền phật, Hậu Thánh.

Lăng mộ Đại tướng Võ Nguyên Giáp

Sau khi thắp nén hương ở Đền Liễu Hạnh công chúa để tưởng nhớ, tỏ lòng ngưỡng mộ và cầu bình an. Du khách tiếp tục đi theo trục đường Quốc lộ 1A đi về phía nam vào khoảng 3km cũng thuộc địa phận xã Quảng Đông, quý khách có tiếp tục rẽ trái để vào Viếng 1 trong 10 vị tướng tài của của Thế giới nói chung và cũng là vị tướng anh hùng của Việt Nam nói riêng. Đây cũng là người con của vùng đất Quảng Bình, đó là Đại tướng Võ Nguyên Giáp.

Vũng Chùa - Đảo Yến nằm cách Đèo Ngang khoảng 5km về phía nam, thuộc thôn Thọ Sơn, xã Quảng Đông, huyện Quảng Trạch (Quảng Bình). Mũi Rồng, nơi an nghỉ cuối cùng của Đại tướng Võ Nguyên Giáp chính là ngọn núi thuộc dãy Hoành Sơn đâm ngang ra biển. Nơi đây được coi là có địa thế "rồng cuộn hổ ngồi". Nơi an táng Đại tướng Võ Nguyên Giáp nằm ở độ cao 110m lưng núi Vũng Chùa. Huyệt đất quay về hướng Nam. Về phía Bắc núi Vũng Chùa dựa vào dãy núi lớn cao trên 700m. Phía Tây, núi Sú kéo dài như một tay ngai, cao 136m, phía đông, như con hổ lớn ở vị trí Bạch Hổ, dãy Mũi Rồng như một cánh tay dài như một con rồng lớn chạy ra biển ở vị trí Thanh Long. Từ trên huyệt mộ nhìn xuống sẽ thấu cả một vùng biển rộng, có dòng hải lưu chảy từ hướng Tây sang phía Mũi Rồng. Qua khoảng biển rộng khoảng 400m là đảo Yến, gồm hai ngọn như chiếc bình phong chắn gió ở vị trí Chu Tước.

Vũng Chùa - Đảo Yến nằm cách Đèo Ngang (ranh giới giữa 2 tỉnh Quảng Bình và Hà Tĩnh) khoảng 5km. Người dân địa phương từ lâu vẫn gọi đây là thế đất rồng cuộn hổ ngồi, nơi dãy Hoành Sơn đâm từ dãy Trường Sơn ra biển lớn. Địa điểm an táng Đại tướng là lưng chừng triền núi phía Nam mũi Rồng, cách ngọn mũi Rồng khoảng 1km. Theo anh Đinh Trọng Tấn (cán bộ VHTT xã Quảng Đông) - Thật ra, điểm yên nghỉ của Đại tướng đã được gia đình chọn lựa từ lâu. Khu vực Vũng Chùa - Đảo Yến cũng là một huyệt đẹp hội tụ nhiều sinh khí đã được biết từ lâu. Dân xã Quảng Đông coi đây là một nơi thiêng liêng chứa đựng những điều thần bí.

Cũng theo anh Đinh Trọng Tấn thì tương truyền từ các bô lão trong xã kể lại chuyện xưa được lưu truyền trong nhân dân. Đó là câu chuyện một người ở vùng đất khác biết đây là khu mộ huyệt đại cát, nếu an táng cha mình vào đây, con cháu sẽ phát tài, hưng vượng, liền đem hài cốt cha mình đến đây chôn trôm. Lúc đó, cả khu vực còn là rừng rậm. Anh ta chờ lức giữa trưa mới thuê người địa phương đưa vào rừng. Thuyền vừa đỗ dưới bãi, định bước lên bờ thì bỗng trong rừng xuất hiện một đôi hổ, một con đen, một con trắng nhảy ra gầm vang đe dọa. Anh dẫn đường vội vàng đẩy thuyền chạy về. Nhưng anh người ở vùng đất khác vẫn không đành, anh ta mượn một thầy phù thủy đi cùng lần nữa. Lần này nghe như sợ thầy phù thủy, không thấy cặp hổ ra dọa nữa. Trèo lên đến miếng đất bằng trên sườn núi, anh ta vội vàng đào mộ rồi đặt hài cốt cha mình xuống, nhưng lạ kỳ, hài cốt đặt xuống đáy hố thì tự nhiên đất lại đùn lên, đẩy gói hài cốt trở lại mặt đất. Thầy phù thủy bày đàn, bấm độn triệu thỉnh thổ địa lên hỏi, thổ địa trả lời: Đây là huyệt mộ đại cát, nhưng không dành cho người này. Chôn xuống sẽ bị đào lên, anh người ở vùng đất khác sợ quá, vội mang hài cốt cha mình về.

Đến Vũng Chùa, khách bị chinh phục bởi vẻ đẹp tự nhiên, hoang sơ, thanh bình, hài hòa núi, rừng, biển sạch, cát trắng. Quan trọng hơn, nơi đây có mộ Đại tướng Võ Nguyên Giáp là động lực chính để khách đến viếng, thắp hương không chỉ vào các dịp lễ, Tết mà quanh năm, bất kể ngày mưa, tháng nắng. Hãy một lần đến Vũng Chùa, thắp hương viếng mộ Đại tướng xong, đứng trên đồi nhìn xuống bạn sẽ cảm nhận được vẻ đẹp bình an mà hào phóng ở nơi này, giữa biển trời mây nước đẹp như tranh vẽ thể hiện một sức sống mãnh liệt của thiên nhiên kỳ vĩ, hiếm nơi nào có được. Một điều lưu ý với du khách, thường đường xa để tiện lợi di chuyển trên đường, khách hay mặc quần áo ngắn (váy, quần soóc, lửng…), trước khi vào viếng mộ, mọi người được nghe về nội quy phải mặc trang phục trang nghiêm (quần dài), nếu không chấp hành sẽ không được vào viếng.

 Sau khi viếng thăm 2 địa điểm kể trên cũng đã là tầm trưa, quý khách đang băn khoăn không biết sẽ tìm đâu một nơi để nghỉ nghơi để hồi sức tiếp tục cuộc hành trình khám phá vùng đất Quảng Bình với bao nhiêu kỳ quan, thắng cảnh nên thơ ghi đậm vào tâm trí của du khách. Quý vị có thể ghé qua trạm dừng chân Việt Dung với chuỗi cây xăng, nhà hàng và cửa hàng bán hàng lưu niệm cùng những món quà lưu niệm khi quý khách đến với Quảng Bình. Đến với trạm dừng chân Việt Dung quý khách có thể yên tâm về giá, về cung cách phục vụ với đội ngũ nhân viên xinh đẹp và phục vụ khách nhiệt tình, chu đáo. Ở trạm dừng chân Việt Dung quý khách vừa nghỉ ngơi thưởng thức những món đặc sản của vùng miền thỏa thích, tiếp thêm nhiên liệu cho xe để tiếp tục cuộc hành trình về với Quảng Bình.

Phạm Trung